کاهش ۴۰ درصدی آلودگی هوای تهران با خروج خودروهای فرسوده

محمد صادق حسنوند با بیان این که داده هایی که بر اساس ایستگاه های پایش آلودگی هوای تهران و با فعالیت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اندازه گیری می شود، توسط دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. بر همین اساس این داده های علمی حکایت از آن دارد که برای هر کدام از آلاینده های هوا روند برنامه ریزی متفاوت خواهد بود گفت :‌بر اساس این اطلاعات، ذرات معلق کمتر از ۲‌۵ میکرومتر یکی از مشکلات در بحث آلودگی هواست، این نوع آلاینده ها از سال ۱۳۹۰ که اندازه گیری آن شروع شده تا سال ۱۳۹۷ یک روند کاهشی داشته است، اما در سال ۹۷ بر اساس پارامترهای خوبی مانند میزان بارش ها کمترین غلظت را در تمام این سال ها به خود اختصاص داده است.

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: آلاینده ها در سال ۹۷ حدود ۵.۵ برابر استاندارد سازمان جهانی بهداشت در تهران وجود داشته است.

وی یادآور شد: این در حالی است که اکنون به مدت ۵ سال متوالی است که در شهر تهران روند افزایشی در میزان غلظت آلاینده ها را شاهد هستیم. به گونه ای که در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۱۳ برابر افزایش در میزان غلظت آلاینده ها را در هوای تهران شاهد هستیم که این داده ها وضعیت اسفباری را در آلودگی هوا نشان می دهد.

حسنوند با اشاره به اینکه مطالعات نشان می دهد در طول این سال ها نتوانسته ایم منابع آلاینده را کنترل کنیم و این انتظار وجود دارد که در آینده نیز این روند افزایش داشته باشد، تاکید کرد: تا سال ۱۳۹۹ گوگرد را در سوخت به حد زیادی کاهش دهیم اما از سال ۹۹ در شهر تهران غلظت آلاینده دی اکسید گوگرد افزایش چشمگیری داشته است.

وی در ادامه با بیان اینکه کنترل آلاینده های دیگر سخت تر است، گفت: به عنوان مثال در کشورهای توسعه یافته مشکل این کشورها ذرات معلق در هوا نیست، بلکه گازهای دیگری مانند اوزون و NO یا دی اکسید نیتروژن است؛ در تهران هر سال با افزایش این آلاینده ها روبه‌رو هستیم.

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: با توجه به اینکه چشمه های آلودگی هوا که خودروهای فرسوده است، افزایش پیدا کرده است آن هم در شرایطی که زمانی در تهران سالانه ۳۰۰ هزار خودرو فرسوده از رده خارج می شد، اما اکنون این روند در تهران به صفر رسیده است.

وی با تاکید بر اینکه به عبارتی تعداد خودروهای فرسوده ای که در طول سال های اخیر باید از رده خارج می شد، اکنون با هم تجمیع شده است؛ ادامه داد: به دلیل این میزان مواجهه با آلودگی هوا در تهران سالانه بین ۶۰۰۰ تا ۶۵۰۰ مرگ به علت آلودگی هوا ثبت می شود.

حسنوند بیان کرد: در موضوعاتی مانند مرده زایی، اثرات مستقیم بر جنین، کودکان و سالمندان نیز تاثیر آلودگی هوا را می توان دید. از سوی دیگر با توجه به اینکه هرم سنی جمعیتی در تهران بیشتر می شود، اثرات بیماری زای آلودگی هوا نیز بیشتر نمود خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه در تمام دنیا در ابتدا تصمیم گیران مشکل را متوجه می شوند و بعد اقدام می کنند، بیان کرد: این در حالی است که در ایران و به ویژه شهر تهران واقعا مطالعات معتبر و جدی برای شناسایی مشکلات وجود ندارد.

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: هنوز مطالعات خوبی در رابطه با سهمیه بندی منابع انتشار آلاینده ها در کشور و شهر تهران وجود ندارد. در حالی که بر اساس این مطالعات باید سهم منابع را در شهر تهران مشخص کرده و در مرحله بعد اقداماتی که باعث کاهش آلاینده ها می شود، اولویت بندی شود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر با توجه به اینکه سرانه اقتصادی مشخصی در ایران وجود ندارد، تاکید کرد: مطالعات نشان می دهد سرانه تولیدات ناخالص داخلی از ۸۷۰۰ دلار به ازای هر نفر به ۲۵۰۰ دلار رسیده است. منابع مالی کافی نیز برای اجرای تمام برنامه ریزی ها نداریم.

حسنوند در ادامه گفت: بر اساس اولویت بندی هزینه فایده ها باید اقداماتی که در رابطه با کاهش آلودگی هوا انجام می دهیم را بررسی کنیم. به عنوان مثال باید مشخص کنیم که اگر بخواهیم خودروهای فرسوده را از رده خارج کنیم، به این میزان منابع مالی نیاز داریم و با انجام این کار باید عنوان شود که شاخص کمی آلایندگی هوا در مدت زمانی معین به چه میزانی کاهش پیدا می کند.

وی با بیان اینکه تاکنون تمام اقداماتی که در حوزه کاهش آلودگی هوا انجام شده، گزارش نشده تا مشخص شود اقداماتی که انجام می دهیم، اثربخش بوده است یا خیر، افزود: بر اساس مطالعات دانشگاهی از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و توسعه حمل و نقل عمومی مهمترین اقدامات است که می تواند اثربخشی ۳۰ تا ۴۰ درصدی داشته باشیم.

رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه در بحث آلودگی هوا یک سازمان و مجموعه مسئول نیست، بلکه تک تک سازمان ها نقش دارند، ادامه داد: شهرداری در حوزه توسعه حمل و نقل عمومی وظایفی را برعهده دارد؛ اتوبوس های نو که در ۱۰ سال اخیر وارد ناوگان شده اند از استانداردهای لازم برخوردار نبوده اند. همچنین در زمینه توسعه فضای سبز و اینکه مردم به سوی حمل و نقل پاک تشویق شوند نیز مسئولیت هایی بر عهده شهرداری ها وجود دارد که این روند مستلزم آن است تا فضای شهری را به سمت ایجاد رغبت مردم به پیاده روی و حمل و نقل پاک ببریم.

وی با بیان اینکه تجربه جهانی نشان داده است که در کشور چین رکورد کاهش آلودگی هوا زده شده است اما با توجه به اقدامات منسجم و علمی با در نظر گرفتن شاخص های فنی توانستند به این موفقیت برسند، یادآور شد: در بحث آلودگی هوا باید به این مساله توجه کنیم که هر چقدر هزینه کنیم در بحث کنترل آلودگی هوا ۸ تا ۹ دلار سود برداشت می کنیم. تعطیلی مدارس و هزینه هایی که به مشاغل وارد می شود بسیار زیاد است. با توجه به تعداد مرگ و میر و ابتلای مردم به بیماری ها از جمله سرطان، توسعه حمل و نقل ۸ برابر به نفع شهرها خواهد بود.

حسنوند تاکید کرد: در بحث کیفیت هوا هر میزانی که مردم را تشویق کنیم که از خودروی شخصی کمتر استفاده و به سوی حمل و نقل عمومی روی آورند، سود زیادی عاید تصمیم گیران و شهر و کشور می شود.