کنکور حذف شدنی نیست؛ آینده شغلی مدال‌آوران المپیادهای دانش‌آموزی تضمین می‌شود

محمدعلی زلفی‌گل صبح امروز در نشست خبری خود با خبرنگاران که به منظور تشریح عملکرد یکساله خود در وزارت علوم برگزار شد ضمن تبریک روز خبرنگار گفت: از مهرماه امسال با سبک و سیاق حضوری، آموزش‌ها دنبال می‌شود و تلاش می‌شود از تجربیات آموزش مجازی نیز استفاده شود و در برخی دروس، آموزش به صورت ترکیبی دنبال می‌شود.

وزیر علوم افزود: من از سال ۸۳ به بعد که معاون پژوهشی دانشگاه بودم دغدغه علم و پژوهش را داشتم. یکی از ایده‌هایی که داشتم ایجاد بستر مناسب برای ارتباط صنعت و دانشگاه بود تا تلاش کنیم بخشی از ظرفیت‌های تحقیقاتی را در بستر نیازهای جامعه هدایت کنیم. برای ارتباط پژوهش با نیاز جامعه به یک حلقه اتصال احتیاج بود که در یکی از جلسات پیشنهاد ایجاد مرکز نیازهای جامعه را داده بودم که اولین برنامه‌ام در دوره وزارت نیز ایجاد سامانه نان( نظام ایده ها و نیازهای جامعه) بود که این سامانه تاکنون بیش از ۵ هزار نیاز را به ثبت رسانده و مصوب شده است.

وی ادامه داد: تمام دستگاه‌های دولتی که از بودجه پژوهشی استفاده می‌کنند موظف هستند نیازهای خود را در سامانه نان ثبت کنند. شورای عالی انقلاب فرهنگی هم ثبت نیازهای کشور در این سامانه را مصوب کرد و تمام دانشجویان می‌توانند برای پایان نامه‌های خود از این سامانه بهره ببرند.

وزیر علوم با اشاره به تاسیس صندوق علوم، تحقیقات و فناوری نیز گفت: تاسیس این صندوق هم مورد بعدی بود که با پیگیری هایی که انجام دادیم، رئیس محترم جمهور تاسیس این صندوق را ابلاغ کرد و اساسنامه آن نوشته شد، این موضوع در شورایعالی عتف مطرح شد و تصویب اساسنامه قرار است در هیأت دولت مصوب شود.

وی ادامه داد: از جمله موارد دیگری که در یک سال گذشته انجام شد توجه به پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد بود. راه اندازی مراکز نوآوری را جزو برنامه ها قرار دادم و توانستیم مجوز ایجاد معاونت فناوری و نوآوری را بگیریم و یکی از اساتید نمونه کشور استاد خیرالدین به سمت معاون فناوری و نوآوری منصوب شد که اتفاقات خیلی خوبی در زمینه توسعه زیرساخت‌های فناوری و ایجاد مشاغل در این زمینه رخ داده است.

وی افزود: در تلاش هستیم با ایجاد این نظام انگیزشی اعضای هیات علمی، دانشجویان و یاوران علمی هر کس به اندازه میزان تلاشی که می‌کند بهره مند شود. برای این موضوع آیین‌نامه پایه های تشویقی مصوب شد و ۶۰ پایه تشویقی مصوب شده که در بخش های مختلف آموزشی، دیپلماسی علمی، ترویج علم، فناوری و کارآفرینی و غیره دسته بندی شده است به طوری‌که هر فردی در هر بخشی که سرآمد بود از امتیازات آن بخش استفاده کند، با این روش سقف پرواز جامعه علمی بالا می رود.

زلفی‌گل تأکید کرد: در حکم معاون پژوهشی وزارت علوم چند برنامه قرار گرفت یکی این بود که چند مجله بین المللی را در پایگاه های علمی بین المللی نمایه کنند و از خارج کشور هم در مجلات ما مقاله هایی را نمایه کنند، در سال گذشته ۱۸ مجله کشور در اسکوپوس نمایه شدند در حالی‌که پس از انقلاب اسلامی ۱۰۹ مجله در اسکوپوس بودند، یعنی در طول ۴۰ سال گذشته فقط ۱۰۹ مجله در اسکوپوس بودند و در یک سال گذشته ۱۸ مجله نمایه شدند. تعداد مجلات بین المللی در اسکوپوس ۱۲۲ مجله شده است.

وزیر علوم با بیان اینکه اجرایی سازی امریه پسادکتری و دستیار فناوری نیز از جمله اقدامات در یک سال گذشته بوده است، گفت: به این نتیجه رسیدیم که پارک علم و فناوری بین المللی ایران را در یک زمین ۱۰۰۰ متری تاسیس کنیم تا در عرصه دانش بنیانی تولیدات بین المللی هم داشته باشیم.

وی گفت: در سال گذشته رشد اشتغال در پارک های علم و فناوری ۴۰ درصد بوده، ۱۲ پردیس و قطب علم و فناوری جدید تاسیس شده است، ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار متر مربع ساختمان نیمه کاره در موسسات آموزش عالی داریم عقل حکم می کند که وقتی این حجم از پروژه های نیمه تمام را داریم پروژه جدیدی را ایجاد نکنیم چرا که برخی از این پروژه‌ها بیش از ۲۰ سال نیمه کاره مانده است، ۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل پروژه هایی که بالای ۵۰ درصد پیشرفت داشتند اختصاص داده شده است. در هفته دولت ۳۲ پروژه آماده بهره برداری داریم، ۳۰ پروژه دیگر هم با میزان پیشرفت بالای ۹۵ درصد داریم که با یک حمایت ویژه در اولین فرصت تکمیل می شود.

زلفی‌گل در ادامه سخنان خود با بیان اینکه مدال آوران المپیادهای دانش آموزی در رشته ای که مدال کسب می‌کنند ادامه تحصیل نمی دهند، گفت: برای اینکه انگیزه ایجاد کنیم با بنیاد ملی نخبگان تفاهم نامه امضا کردیم که این عزیزان را بورس کرده و اشتغال آنها را پس از فارغ التحصیلی تضمین کنیم تا در همان رشته ای که مدال کسب کردند ادامه تحصیل دهند. اینکه یک نابغه در دانشگاه مدرک دکتری بگیرد ولی بدون یادگیری شیوه‌های آموزش و فلسفه تعلیم و تربیت به کار استادی بپردازد سبب می‌شود فرد نخبه نتواند اثربخشی لازم را در استادی داشته باشد پس لازم است دوره مهارت استادی برگزار شود که این مسأله برنامه‌ریزی شده و امسال هم قرار است برگزار شود.

وزیر علوم درباره دیپلماسی علمی نیز گفت: برنامه ریزی شده تا در جذب دانشجویان بین المللی فعال باشیم، این مسأله برنامه ریزی شده نبود که ساماندهی آن مصوب شد، جشنواره های بین المللی نیز برگزار می کنیم تا انگیزه بیشتری را برای جذب دانشجویان بین المللی داشته باشیم. همچنین مشکل بورسیه ها نیز در حال رفع است.

* برنامه ریزی برای پیشگیری از تخلفات علمی

وزیر علوم درباره برخورد با تقلب‌های علمی نیز گفت: این مسائل در شأن جامعه علمی نیست اما به هر حال ممکن است در میان تعداد بسیاری افراد چند مورد هم مسأله غیرقانونی رخ دهد، سیاست ما پیشگیری به جای برخورد است یعنی شرایطی ایجاد کنیم که تخلف رخ ندهد، در این زمینه کارگاه های آموزشی داریم و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری قبل از دریافت مدرک باید آموزش های لازم اخلاقی را هم ببینند چرا که برخی از تخلفات بر اثر عدم اطلاع از قوانین و مقررات است.

وی همچنین از دستور به دانشگاه ها برای پرداخت حقوق اساتید حق التدریس خبر داد.

تصویب طرح نگهداشت نخبگان

وی درباره حمایت از نخبگان گفت: من از سال ۸۳ مقاله‌ای با عنوان مهاجرت ژن ها نوشتم و با دستور مقام معظم رهبری بنیاد ملی نخبگان را تاسیس کردیم.

زلفی گل اضافه کرد: بستر ژنتیکی برای جامعه نخبگی بسیار مهم است وقتی ژن های نخبگی از کشور خارج شوند ذخیره هوشمندی جامعه کاهش می یابد و به مرور درصد ژن های نخبگی کشور پایین می آید و کشورهایی که پذیرش نخبگان را دارند از درصد هوشمندی بالایی برخوردار می شوند.

وزیر علوم گفت: برای رفع مهاجرت ژن ها باید نخبگان ما نسبت به آینده شغلی خود نگران نباشند، البته برخی نخبگان شغل دارند اما احساس می کنند در جای مناسبی برای اثربخشی قرار نگرفتند که باید این موضوعات مورد بررسی قرار گیرد که در شورایعالی عتف با حضور رئیس جمهور طرح نگهداشت نخبگان مصوب شد، برای جذب اعضای هیات علمی نیز سهمیه خاصی برای نخبگان داشتیم و ۲۰ درصد از سهمیه دانشگاه ها به نخبگان اختصاص می یابد.

وی افزود: در تمام دنیا کشورهای پیشرفته از میان فارغ التحصیلان دوره دکتری، بهترین ها را برای دوره پسادکتری انتخاب می کنند و فراخوان می زنند و از کل دنیا افرادی را پذیرش می کنند، ما در سال بیش از ۱۵ هزار دانشجوی دکتری داریم که درصد قابل قبولی از این ها باید به عنوان پژوهشگر پسادکتری به کار گرفته شوند که از صندوق علوم، تحقیقات و فناوری مجوز گرفتیم که این امر را حمایت کنیم، در واقع ما هم از خدمات پژوهشگران پسادکتری بهره مند می شویم هم کمک می کنیم که آن ها شرایط جذب به عنوان هیات علمی در دنیا را به دست آورند.

وزیر علوم اضافه کرد: طرح خدمات پژوهشی پژوهشگران مستقل نیز در شورایعالی عتف تصویب شد که دستگاه های اجرایی بتوانند با پژوهشگران مستقل هم قرارداد ببندند.

وی درباره پیشبرد طرح های کلان ملی نیز گفت: در این زمینه گزارشی برای ارائه در شورایعالی عتف تهیه شده بود که مرحوم عادل آذر مسوول این کار بود و به همین دلیل هنوز این گزارش ارائه نشده است، برخی از پروژه ها نیمه تمام مانده و باید مورد بررسی قرار بگیرد.

زلفی گل درباره خوابگاه های دانشجویی نیز گفت: با بحث شیوع ویروس کرونا و آموزش غیرحضوری دانشگاه ها برخی خوابگاه های خودگردان تغییر کاربری دادند، در این مدت که آموزش حضوری دوباره پیگیری شد برخی دانشگاه ها با محدودیت خوابگاه رو به رو بودند که به صندوق رفاه دانشجویی درخواست دادند تا خوابگاه های خودگردان تجهیز شود، در حد توان سعی کردیم بازسازی و بازگردانی کنیم، تعداد خوابگاه جدید هم به ظرفیت خوابگاه ها اضافه شده است، از دانشگاه ها هم خارج کردیم که در پذیرش دانشجویان جدید به امکان تأمین فضاهای رفاهی و ورزشی توجه داشته باشند.

وزیر علوم گفت: در حال حاضر هزینه یک وعده غذا با آنچه سازمان برنامه و بودجه اختصاص می دهد اصلا سازگاری ندارد، سرانه بودجه دانشگاه های ما بین ۸ هزار تا ۲۱ هزار تومان در روز است، این مسأله شرایط سختی را رقم زده و به همین دلیل دانشگاه های ما اولویت هایی دارند که اولویت اول پرداخت حقوق پرسنل است، اولویت های بعدی تامین غذا، خوابگاه و وسایل ایاب و ذهاب برای دانشجویان است که این مسائل ذبح بودجه های فرهنگی، پژوهشی را در پیش دارد.

رتبه اول علمی ایران در منطقه

وی درباره آیین نامه ارتقای اعضای هیات علمی گفت: این بحث در دوره قبل مسکوت ماند که با روی کار آمدن دولت سیزدهم در پی بررسی آن هستیم اما اولویت هایی داریم که ابتدا باید آن اولویت ها مورد بررسی قرار گیرد، دیپلماسی و مرجعیت علمی، فناوری و نوآوری از اولویت های ماست که در سال ۲۰۲۱ بیش از ۷۸ هزار سند و مقاله علمی در پایگاه بین المللی اسکوپوس نمایه شده و در منطقه با اختلاف بالا رتبه اول علمی را داریم.

وزیر علوم گفت: پس از بررسی پنج اولویت اول وزارت علوم به سراغ آیین نامه ارتقا می رویم چرا که ابتدا باید زیرساخت ها اصلاح شود تا این آیین نامه به خوبی اجرا شود.

زلفی گل در پاسخ به سوالی درباره تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها اظهار داشت: ما یک سری دانشگاه های تک جنسیتی مانند دانشگاه الزهرا(س) داریم اما برای سایر دانشگاه ها چنین مسأله ای صحت ندارد، البته دانشگاه ها مستقل هستند ممکن است تصمیم بگیرند با توجه به ظرفیت دانشگاه در رشته خاصی پذیرش تک جنسیتی را داشته باشند اما در حال حاضر هیچ تصمیمی اعلام نشده است.

وی درباره رفع فرسودگی ساختمان‌های قدیمی دانشگاه‌ها گفت: برخی ساختمان ها در دانشگاه ها با دانش و تکنولوژی قدیمی ساخته شده است که باید بازسازی شود، در قانون بودجه ۱۴۰۱ دو هزار میلیارد تومان برای مقاوم سازی فضای فیزیکی دانشگاه ها باید لحاظ می شد که هنوز اختصاص داده نشده است.

کنکور حذف شدنی نیست

وی درباره کنکور نیز گفت: کنکور حذف شدنی نیست، زیرا ما چند هزار نفر داوطلب با معدل ۲۰ داریم، اگر کنکور حذف شود پذیرش این داوطلبان به چه صورت انجام شود؟ بنابراین کنکور برای ۱۵ درصد از رشته ها قابل حذف نیست.