درمان به شرط حمایت‌های اجتماعی

درمان و بازتوانی اعتیاد، موضوعی طولانی مدت است و بین یک تا دو سال طول می‌کشد که فرد در برنامه‌ای پرهیزمدار و درمان نگهدارنده تثبیت شود. برنامه طولانی مدت، مخلوطی از برنامه‌های ابتدایی سم‌زدایی به اضافه درمان‌های غیردارویی و همچنین حمایت‌های اجتماعی و بازتوانی اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی است. همه فکر می‌کنند برنامه درمان اعتیاد، چه فردی که وارد ماده ۱۶ می‌شود، چه داوطلبان برنامه‌ای طولانی مدت است.
موضوع دوم برنامه نگهداری افراد در مراکز ماده ۱۶ است، وقتی در مراکز ماده ۱۶ برنامه‌های بازتوانی و حمایت‌های اجتماعی وجود ندارد، بنابراین افزایش طول مدت نگهداری از یک ماه تا دو سال به تنهایی و بدون وجود حمایت‌های دیگر، تأثیر چندانی ندارد. منابع مختلف علمی تأیید می‌کند طول مدت درمان چنانچه برنامه‌ریزی درست نباشد، موفق نیست.

طول مدت نگهداری با برنامه بازتوانی درست و حمایت‌های اجتماعی است که جواب می‌دهد. نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که معتاد هرچه زودتر بتواند با مشکلات اجتماعی خود روبه‌رو شود و در محیط‌های اجتماعی، چه خانواده، چه شبه خانواده و به اصطلاح محیط‌های مدل‌های اجتماعی، درمانی هر چه سریع‌تر وارد سیستم درمان اجتماعی شود، موفق‌تر است، در نتیجه بهتر است، هزینه‌هایی که در این حوزه صرف می‌شود بیشتر درمان‌های غیردارویی و حمایت‌های اجتماعی و خانواده را شامل شود. چنانچه ترکیبی از برنامه‌های فرد محور و نه گروه محور طراحی کنیم، هزینه اضافه‌تر را می‌توانیم در برنامه مدل‌های اجتماعی و غیردارویی صرف کنیم و هرچه زودتر درمان را در محیط خانواده و شبه خانواده، ادامه دهیم. مراکز توانمندسازی، استفاده از سیستم مدیریت موردی و انواع مختلف این ترکیبات به‌عنوان ترکیب اجتماعی، مورد استفاده قرار می‌گیرد، به شرط اینکه فرد دارای مددکار فعال و آموزش دیده در حوزه اعتیاد باشد که فرد را در طول مدت بتواند مدیریت کند.

در این صورت است که می‌توانیم ادعا کنیم، موفقیت ما در عدم بازگشت به مصرف موادمخدر می‌تواند چیزی در حدود ۲۰ درصد افزایش پیدا کند و از نظر اقتصادی، اجتماعی می‌تواند راهبرد مناسبی در بین مدل‌های معتادان بی‌پناه یا بی‌خانمان یعنی همان افرادی که در جامعه از آنها به‌عنوان متجاهر یاد می‌شود، باشد.

*رئیس شبکه سازمان‌های غیردولتی آسیایی کاهش تقاضای موادمخدر

منبع: ایران