جنبایی گسل «زاگرس مرتفع» مسبب زلزله 5.7 چلگرد

علی بیت‌اللهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و همچنین مدیربخش زلزله در این مرکز در کانال تلگرامی خود در گزارش کلیات زلزله صبح امروز در حوالی چلگرد استان چهارمحال و بختیاری نوشت:‌ زلزله 5.7 چلگرد استان چهارمحال و بختیاری، ساعت 06:09 امروز در عمق 10 کیلومتری و به‌فاصله 33 کیلومتری بازفت در چهارمحال وبختیاری، 33 کیلومتری چلگرد در چهارمحال وبختیاری و 37 کیلومتری قلعه خواجه خوزستان و در فاصله مستقیم 395 کیلومتری تهران رخ داد.

با توجه به بزرگی زلزله و فاصله مراکز جمعیتی اطراف از آن، تعداد 20 شهر با جمعیتی معادل 353601 نفر و 1398 آبادی با جمعیتی در حدود 270781 نفر تحت تاثیر این زمین لرزه قرارگرفته‌اند.

برای زلزله 5.7 چلگرد استان چهارمحال و بختیاری، بر اساس روابط تجربی، شدت محسوس 7 در حوالی رومرکز و به شعاع 0.7 کیلومتری اطراف آن، شدت 6 تا شعاع 22.1 کیلومتری و شدت 5 تا شعاع 50.6 کیلومتری از زلزله محسابه شده است. در محدوده شدت 6، تعداد 13244 نفر جمعیت روستایی ساکن هستند. تعداد کل جمعیت ساکن شهر و روستایی در محدوده شدت 5 برابر 83404 نفر برآورد شده است.

تعداد کل جمعیت ساکن شهری و روستایی در محدوده شدت محسوس زلزله 5.7 چلگرد استان چهارمحال و بختیاری 96648 نفر طبق آمار سال 1395 مرکز آمار ایران است.

بر اساس همین آمار،‌ نسبت جمعیت به واحد مسکونی برای مراکز شهری در کل ایران به‌طور متوسط 3.4 برآورد شده است که با توجه به تعداد واحدهای آسیب دیده می‌توان جمعیت شهری نیازمند و اولویت دار اسکان پس از زلزله را تخمین زد. تعداد کل واحدهای مسکونی روستایی خسارت دیده احتمالی 38 واحد برآورد شده و تعداد آبادی‌های خسارت‌دیده احتمالی در زلزله 5.7 چلگرد 70 آبادی است. تعداد جمعیت ساکن در واحدهای روستایی خسارت دیده احتمالی با توجه به نسبت جمعیت به واحد مسکونی روستایی، 137 نفر برآورد شده است.

شرایط آب و هوایی منطقه

دمای هوای محدوده رومرکز زلزله 5.7 چلگرد استان چهارمحال و بختیاری در بازه زمانی رخداد زمین‌لرزه، 14 درجه بالای صفر و سرعت وزش باد در محدوده رومرکز 1.5 نات بوده است. بر اساس اطلاعات برخط، بارندگی در زمان رخداد معادل صفر میلیمتر بوده است.

گسل مسبب زلزله چلگرد

سگمنت‌هایی از گسل زاگرس مرتفع (سگمنت زرکوه) در مجاورت رومرکز زلزله امتداد دارند و احتمالا جنبایی آن قطعه گسلی از سامانه گسلی MMF موجب رخداد زلزله 5.7 چلگرد استان چهارمحال و بختیاری شده است.

زلزله‌های تاریخی تا شعاع 2 درجه و زلزله‌های دستگاهی تا شعاع یک درجه در اطراف رومرکز زلزله 5.7 چلگرد استان چهارمحال و بختیاری نشان داده شده است. بر اساس داده‌های نوین لرزه‌خیزی ایران که با توسعه شبکه لرزه‌نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و بهم پیوستن ایستگاه‌های استانی از اوایل سال 2006 فراهم شده، در شعاع یک درجه از رومرکز زلزله زمین‌لرزه‌های 15 سال اخیر ارائه شده است که با توجه به تعداد ایستگاه‌های لرزه‌نگاری ثبت کننده،‌ معرف میزان لرزه‌خیزی منطقه‌اند.

تعداد 1579 زلزله با بزرگی 2.5 و بالاتر در گستره اطراف رومرکز از سال 2006 میلادی تا زمان وقوع زلزله 5.7 چلگرد استان چهارمحال و بختیاری(مدت 15 ساله) ثبت شده است. از این تعداد 4 زمین‌لرزه با بزرگی 5 و بالاتر و 84 زلزله با بزرگی 4 تا 5 و بقیه زمین‌لرزه‌ها کوچکتر از بزرگی 4 در اطراف رومرکز گسترده شده‌اند.