عوامل موثر در کم‌آسیب یا پرآسیب بودن کشورهای مختلف در برابر ویروس کرونا
تهران (پانا) - یک استاد ممتاز دانشگاه تهران ضمن بررسی و مقایسه وضعیت کرونا در کشورهای مختلف درباره وضعیت جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و حیطه‌های شخصیتی و سبک زندگی کشورهای پرآسیب و کم آسیب و تاثیر آنها بر میزان مبتلا و فوتی‌های ناشی از کرونا را توضیح داد.
غلامعلی افروز در یادداشتی با عنوان «کرونا؛ در آیینه روان‌شناسی فرهنگی» که در اختیار قرار داد نوشت:
واژه ناخوشایند کرونا، خواسته و ناخواسته، در گستره جهان در همه کشورها، همه شهرها، همه محله‌ها و همه خانواده‌ها و همه مغزها و اندیشه‌ها نقش بسته است. کرونا، خیلی‌ها را پریشان، ملول و درمانده نموده و جمع کثیری را در جهان مضطرب و ناآرام کرده است."
"در این رهگذر، جمعی از آدم‌های فرصت‌طلب و فزون‌خواه را در بازار داغ کالاهای کرونایی تاجر پیشه نموده است، به‌رغم آنکه هنوز، به‌گونه‌ای که بایسته است، ماهیت کرونای مرموز به یقین و قطعیت شناخته نشده است، بعضی از دلالان تولید و فروش داروهای متنوع، اما نامطمئن به درمان کرونا فعال شده‌اند. "
در ادامه این یادداشت آمده است که "تعداد قابل توجهی از کشورها و شرکت‌های دارویی نیز در یک رقابت نامحسوس در تلاش برای تولید واکسن کرونا و دریافت هرچه سریع‌تر تائیدیه از سازمان بهداشت جهانی هستند تا هرچه زودتر صادرات انبوه خودشان را به کشورهای مختلف، به‌ویژه دولت‌های پولدار ولی کم بهره از تخصص پزشکی و فرآورده‌های دارویی آغاز نمایند."
در این مهم، برخی نیز از طریق برگزاری کنفرانس‌های به اصطلاح مطبوعاتی و رسانه‌ای، با شتاب‌زدگی و برانگیختگی هیجانی، فرایند تولید و تأثیر اثربخشی واکسن کرونای خودشان را اعلام می‌نمایند تا شاید بعضی از رقبای احتمالی خود را از تعجیل در تلاش و سرمایه‌گذاری جهت تولید واکسن کرونا منصرف نمایند و آنها بتوانند به‌صورت انحصاری فروشنده واکسن کرونا باشند. کرونای مرموزی که هنوز ماهیت کامل آن به‌وضوح مشخص نگردیده است."
دکتر افروز در این یادداشت آورده است: "تردیدی نیست که در حال حاضر بیشترین ملاحظه برای پیشگیری از ابتلا به این کرونای منحوس و مرموز تأکید بر آرامش روانی، مراقبت‌های ویژه بهداشتی، شستشو و ضدعفونی کردن مرتب دست‌ها، استفاده درست از ماسک‌ها، رعایت فاصله های بین فردی در محافل گروهی و تعاملات اجتماعی است؛ اما، همه سخن این است که در شرایط کنونی که سازمان بهداشت جهانی و مراکز تخصصی و پژوهشی پزشکی در کشورهای مختلف، به‌گونه‌ای که بایسته است و انتظار می‌رود، هنوز به قطع و یقین نمی‌دانند ماهیت اصلی ویروس منحوس و مرموز کرونا چیست؟ این کرونای مهاجم تا چه زمانی؟ تا چند هفته یا تا چند ماه و تا چند سال دیگر در کشورهای مختلف جولان خواهد داشت؟ واکسن و دارو و درمان قطعی و اثربخش آن با کمترین عوارض جانبی کدام است؟ این ویروس مهاجم میزبانان مظلوم خود را چگونه شکار می‌نماید؟ آیا بهتر نیست با اندکی تأمل بیشتر، با نگاه جامع‌تر، علاوه بر استفاده از ذره‌بین‌های پزشکی و تلسکوپ‌های ویروس شناسی و آزمایشگاه های داروسازی، با رویکرد روان‌شناختی فرهنگی و اجتماعی، قدرت نفوذ و میزان آسیب‌رسانی ویروس مرموز کرونا در جوامع مختلف موردمطالعه قرار گیرد؟ و در این منظر، سؤال اصلی این است که بیشترین میزبانان کرونای مرموز دارای چه ویژگی‌های شخصیتی و خصیصه‌های زیستی، شناختی و روانی و فرهنگی می‌باشند؟ و سؤال مهم‌تر آن است که این کرونای جهان خوار که اینک بر گستره جهان سیطره یافته است و در ۲۱۵ کشور جهان بدون تعارف حضور دارد، در کدام کشورها، در کدام منطقه جغرافیایی و با کدام فرهنگ و سبک زندگی، بیشترین قربانی را داشته است و به کدام کشورها کمترین آسیب را روا داشته است و چرا؟ "
این استاد ممتاز دانشگاه تهران نوشت: "من با تجربه‌ای که در بررسی وضعیت فرهنگی و اجتماعی چند کشور آسیای شرقی داشتم، در چند ماه اخیر سعی نمودم برای چند صباحی همراه جناب کرونا، سیری در کشورهای مختلف جهان داشته باشم و از احوالات مردمان آنجا جویا شوم. در این سیاحت علمی و جستارگری پژوهشی بر پایه تجارب علمی پیشین، با نگاه عمیق روان شناختی، ۲۱۵ کشور جهان را با چند مفروضه پژوهشی به دو گروه خاص تقسیم نموده‌ام: کشورهایی که بیشترین آسیب را از ویروس مهاجم کرونا تجربه نموده‌اند و کشورهایی که کمترین آسیب را از ویروس کرونا داشته‌اند.
در این بررسی، در بین ۲۱۵ کشور جهان، صرفا کشورهایی موردتوجه قرار گرفتند که جمعیت آن کشورها بیش از یک‌میلیون نفر هستند. لذا برای پرهیز از اطاله سخن، در مطالعه حاضر فراوانی نسبی ابتلا به کرونا و یا فوتی های ناشی از کرونا به ازای هر یک‌میلیون نفر از جمعیت کل کشورها مورد مطالعه قرارگرفته است. "
الف) کشورهایی که بیشترین آسیب را از ویروس مهاجم کرونا تجربه کرده‌اند
جدول فراوانی نسبی تعداد افراد مبتلا به کرونا در کشورهای مختلف به ازای هر یک‌میلیون نفر از جمعیت کل کشور (IM Pop) (اطلاعات جهانی کووید ۱۹، ۲۰۲۱)
ب) کشورهایی که به نسبت جمعیت، کمترین آسیب را از کرونا تجربه کرده‌اند.
جدول فراوانی نسبی تعداد افراد مبتلا به کرونا در کشورهای مختلف به ازای هر یک‌میلیون نفر از جمعیت کل کشور (IM Pop) (اطلاعات جهانی کووید ۱۹، ۲۰۲۱
دکتر افروز در ادامه نوشت: "همان‌گونه که ملاحظه می‌شود، میانگین فراوانی نسبی افراد مبتلا به کرونا در کشورهای پرآسیب بیش از ۵۵۰ برابر کشورهای کم آسیب است و میانگین فراوانی افرادی که به دلیل ابتلا به کرونا در کشورهای پرآسیب فوت نموده‌اند ۲۸۰ برابر کشورهای کم آسیب در شرق و جنوب شرق آسیا است.
میانگین جهانی فراوانی ابتلا به کرونا و فوتی‌ها به ازای یک‌میلیون نفر جمعیت در کشورهای مختلف به گونه‌ای است که تعداد افراد مبتلا ۱۳۹۰۱ و تعداد افرادی که فوت نمودند ۳۰۶ نفر است. این در حالیست که در ایران به ازای هر یک‌میلیون جمعیت تعداد افراد مبتلا ۱۷۵۹۰ نفر و تعداد افرادی که فوت نمودند ۶۹۳ نفر، در آمریکا به ازای هر یک‌میلیون جمعیت تعداد افراد مبتلا ۸۰۲۷۰۵ نفر و تعداد افرادی که فوت نمودند ۱۴۴۶ نفر، در چین به ازای هر یک‌میلیون جمعیت تعداد افراد مبتلا ۶۲ نفر و تعداد افرادی که فوت نمودند ۳ نفر و در لائوس نیز به ازای هر یک‌میلیون جمعیت تعداد افراد مبتلا به کرونا ۶ نفر و تعداد افرادی که فوت نمودند صفر بود.
وی در ادامه این یادداشت توضیح داد: "همان‌گونه که به‌وضوح مشهود است، تعداد افراد مبتلا به ویروس کرونا و فوتی‌های ناشی از آن در ایران، به ازای هر یک‌میلیون جمعیت، به‌طورمعناداری از میانگین جهانی بیشتر است و به‌طورکاملا محسوسی از آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی کمتر است؛ اما در یک نگاه ژرف، تعداد افراد مبتلا به کرونا در ایران، بیش از ۲۸۰ برابر چین و بیش از ۲۹۰۰ برابر لائوس، در جنوب شرقی آسیا است؛ و این آمار مقایسه‌ای زیستی، جای تأمل و تفکر و اندیشه و تدبیر بسیار دارد. "
نگاهی کوتاه به وضعیت جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و حیطه‌های شخصیتی و سبک زندگی کشورهای پرآسیب و کم آسیب
کشورهایی که به‌طور نسبی بیشترین آسیب را متحمل شده‌اند عمدتا در قاره اروپا و غرب آسیا و قاره آمریکا قراردارد و کشورهایی که به‌طور نسبی کمترین آسیب را از کرونا تجربه نموده‌اند عمدتا در شرق و جنوب شرقی آسیا و شرق و مرکز آفریقا قرار دارند و یک مورد (یمن) در غرب آسیا قرار دارند.
این استاد ممتاز دانشگاه تهران درباره سبک زندگی و ویژگی‌های غالب شخصیتی مردم مقیم در کشورهای پرآسیب و کم آسیب نوشت: "دریک نگاه مقایسه‌ای بر پایه یافته‌های مطالعات تجربی و یافته‌های پژوهشی برخی از ویژگی‌های غالب و قابل‌توجه در تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی مردم در کشورهایی که کمترین آسیب کرونا را تجربه نموده‌اند در مقایسه با مردم کشورهایی که بیشترین آسیب کرونایی را متحمل شده‌اند، بدین شرح است:
کیفیت خواب و عادت‌های غذایی
به گفته دکتر افروز، "تفاوت قابل‌توجهی در وضعیت خواب و عادت‌های غذایی غالب مردم مقیم کشورهایی که کمترین آسیب را از کرونا متحمل شده‌اند با نحوه خواب و رغبت‌های غذایی مردم کشورهایی که بیشترین آسیب را از کرونا تحمل کرده‌اند، مشهود است. اکثریت قابل‌توجه مردم در کشورهایی که کمترین آسیب را از کرونا تجربه کرده‌اند عموما پیش از نیمه‌شب می‌خوابند و از خواب راحت و عمیق و آرام‌بخش خواب شبانه بهره‌مند هستند. آنان غالبا، تمایل چندانی به تفریحات دیر هنگام شبانه ندارند؛ اما غالب مردمی که در کشورهایی که بیشترین آسیب را از کرونا تحمل کرده‌اند به دلیل گرایش به سرگرمی‌ها و تفریحات شبانه، حضور در مراکز خرید، رستوران‌ها و کلوب هایی که تا ساعاتی بعد از نیمه‌شب باز هستند و تماشای برنامه‌های تلویزیونی و مشغولیت در فضاهای مجازی، خودشان را از خواب لازم و ضروری شبانه محروم می‌نمایند. یقینا این وضعیت سیستم ایمنی زیستی ایشان را تضعیف می‌نماید."
"در واقع تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای در سبک زندگی و عادت‌های غذایی مردم کشورهای کم آسیب از کرونا با جماعت پرآسیب از کرونا مشهود است. بدون تردید، یکی از مهم‌ترین راز و رمزهای مصونیت بیشتر کشورهای آسیای جنوب شرقی و شرق آسیا در برابر ویروس منحوس و مرموز کرونا، باورهای ذهنی، آرامش روانی، سبک زندگی و کیفیت غذای غالب ایشان است و نه لزوماً بالا بودن استانداردهای بهداشتی و برخورداری آنان از تجربیات نوین پزشکی و در اختیار داشتن مجهزترین بیمارستان‌ها و پزشکان و متخصصان مجرب در علوم پزشکی و پیراپزشکی، از این رو شایسته است نگاهی اجمالی به عادت‌های غذایی و تنوع غذاها و خوراکی‌های مصرفی غالب مردم کشورهای کم آسیب و پرآسیب از کرونا را داشته باشیم."
او در این یادداشت خود آورده است: "همه سخن این است که سبک زندگی ساده و سلامت، احساس امنیت درونی، آرامش روانی، نشاط معنوی، مثبت اندیشی و امیدآفرینی، وارستگی و تواضع و مصرف غذاهای طبیعی خانگی، عمدتاً به روش آب پز و بخارپز، می‌تواند بیشترین مصونیت زیستی انسان را در برابر آفت‌ها و آسیب‌ها و ویروس‌های مهاجم و کرونا فراهم نماید."
"با اندکی تأمل و فکر در سبک زندگی ساده و مطلوب مردم کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا و مردمان آفریقای مرکزی که کمترین آسیب را از کرونا تجربه نموده‌اند، در مقایسه با شیوه زندگی و عادت‌های غذایی مردم کشورهایی که بیشترین آسیب را از کرونا متحمل شده‌اند، به‌سادگی درمی‌یابیم که چگونه می‌توانیم از اکسیر دل آرامی و سبک متعالی زندگی و عادت‌های ساده غذایی به‌عنوان اثربخش‌ترین واکسن روان‌شناسی فرهنگی، در مقابل کرونا بهره‌مند شویم."
" آری، با تأمل در آیینه آماری سازمان بهداشت جهانی، به نیکی درمی‌یابیم که در غالب کشورهای آمریکایی و اروپایی و تعداد قابل‌توجهی از کشورهای به‌اصطلاح توانمند آسیایی، فراوانی ابتلا به کرونا بیش از ۵۵۰ برابر کشورهای جنوب شرق آسیا و آفریقای مرکزی است."
"شایان‌ذکر است که در کشورهای کم آسیب‌دیده از کرونا، مردم کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا و مردم مناطق مرکزی آفریقا، به طور نسبی، خانم‌ها به‌طورقابل‌ملاحظه‌ای کمتر از آقایان به کرونا مبتلا شده‌اند، شاید یک دلیل آن اشتغال کمتر خانم‌ها در خارج از منزل باشد، اما قرار گرفتن خانم‌ها بیش از آقایان در معرض بخارآب داغ می‌تواند دلیل قابل‌توجه ای برای تبیین این مهم باشد. "
راهبردهای اثربخش در مقابله با ویروس مرموز کرونا
دکتر افروز در ادامه این یادداشت درباره راهبردهای اثربخش در مقابله با ویروس کرونا نوشت: "با عنایت به آنچه که به‌اختصار بدان اشاره گردید، شایسته و سزاوار است که ستاد ملی کرونا، رسانه‌های عمومی و پیام‌رسان‌های مجازی، در کنار توصیه‌های مستمر بهداشتی، تأکید بر رعایت مراقبت‌های ایمنی، استفاده مناسب از ماسک و رعایت فاصله‌های بین فردی در تعاملات اجتماعی، اعمال محدودیت‌های ضروری در فعالیت‌های شغلی و حرفه‌ای، برگزاری گردهمایی‌ها و نشست‌های گروهی و رفت آمده‌ای شهری و بین‌شهری، با نگاه مثبت و اندیشه امیدآفرینی، به‌دوراز ادبیات مستمر آمرانه و حاکمانه و زبان تهدید و بعضاً اضطراب‌آور، تلاش نمایند، با زبان تأیید و تکریم، تقویت احساس امنیت درونی و آرامش روانی خانواده‌ها، گوشه‌هایی از ویژگی‌های شخصیتی، آرامش روانی، مثبت اندیشی، ساده زیستی، باورهای ذهنی، سبک زندگی و عادت‌های ساده غذایی جمعیت‌ها و خانواده‌هایی که در کشورهای جنوب شرقی آسیا زندگی می‌کنند و بیشترین مصونیت را در برابر آفت کرونا داشته‌اند، مانند، تایلند، ویتنام، لائوس، کامبوج و چین، به شیوه‌های متنوع و اثربخش نمایش دهند."
"بی‌تردید، در کنار ساده زیستی و سبک زندگی متواضعانه، عادت‌های غذایی عمدتاً آب پز و بخارپز، مصرف سبزیجات و سوپ‌های ساده، مصرف نوشیدنی ها و مایعات خیلی گرم، مصرف بهینه سیر و فلفل و پیاز، قرار گرفتن در معرض بخار آب جوش، یقینا، دور بودن از نگرانی و اضطراب و خویشتن‌داری از رفتارهای هیجانی و زبان تهاجمی، تقویت احساس آرامش روانی، بهره‌مندی از نشاط معنوی، بلند اندیشی و صبوری، لازمه مصونیت از غالب آسیب‌های زیستی، همچون، سکته‌های قلبی و مغزی، سرطان‌های گوارشی، بیماری‌های عفونی و به‌ویژه ویروس منحوس کرونا است."
ارسال دیدگاه