معاون آموزش متوسطه شهر تهران: مدیران مدارس مهمترین رکن چرخش‌های تحول‌آفرین هستند
ناگفته‌هایی از پروژه‌ای که در آن برای اولین بار شخص وزیر با مدیران مدارس مکاتبه کرده است
تهران (پانا) - این روزها دایم صحبت از نقش رهبری مدیران در مدارس می شود. کارشناسان معتقدند مدارس خودشان باید ابتکار عمل را به دست گیرند تا موجبات رشد خودشان را فراهم کنند. با پانته‌آ دُرّی»؛ معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش شهر تهران درباره مدرسه محوری و الزامات آن گفت‌وگو کردیم.
آموزش و پرورش های دنیا گرایش قابل توجهی به مدل‌های مختلف مدیریتی در مدارس پیدا کرده‌اند و آموزش و پرورش ایران مدرسه‌محوری را به عنوان رویکرد خود در نظر گرفته است. وزیر آموزش وپرورش یکی از مهمترین روش های برون رفت از مشکلات آموزش و پرورش را همین مدرسه محوری می دانند. تعریف شما از مدرسه محوری چیست؟
مدرسه محوری یعنی تفویض قدرت تصمیم گیری و تصمیم سازی به ذینفعان اصلی اش در مدرسه، زیرا این تصمیمات باید در مدرسه اجرا شود و اجرا کنندگان اصلی این تصمیمات عوامل مدرسه اند یعنی مدیریت مدرسه و تمام ارکان و عواملی سهیم و موثر. همچنین مدرسه محوری با مشارکت فعال ارکان مدرسه محقق می‌شود. مطابق با آیین‌نامه اجرایی مدارس مصوب شورای عالی آموزش و پرورش مدرسه ۵ رکن اصلی دارد. اولین و اصلی‌ترین آن مدیر مدرسه است و بعد شورای معلمان، انجمن اولیا و مربیان، شورای دانش آموزی و نهایتا شورای مدرسه که عالی‌ترین شورای داخل مدرسه است . جهت تحقق «مدرسه محوری»، به تفویض اختیار و زمینه سازی برای گسترش و خلق مشارکت تمامی ذینفعان در راستای ارتقای اثربخشی و کیفیت مدرسه نیازمند هستیم.
از برنامه های معاونت متوسطه شهر تهران برای عملیاتی کردن سیاست های مدرسه محوری و تفویض اختیار به مدارس، ذیل شیوه نامه نظام راهبردی بفرمایید؟
ازبرنامه های وزارت آموزش و پرورش ذیل گام اول بهره مندی از ظرفیت های قانونی آئین نامه اجرایی و پرهیز از ارسال طرح ها، دستورالعمل ها و بخشنامه های متنوع است و گام بعدی اصلاح ساختار و فرایند ها و تفویض برخی اختیارات از ستاد به استان، مناطق و مدارس می باشد. در فرآیند اجرایی شدن نظام مدرسه محوری ارزیابی و تضمین کیفیت مدرسه (شفافیت عملکرد) یا برنامه تعالی مدرسه، اجرای فرآیند انتخاب و انتصاب مدیران مدارس، شرکت در نظام سنجش و توسعه شایستگی های عمومی و حرفه ای مدیران مدارس، آموزش و توانمند سازی نیروی انسانی پیشران مدرسه محوری، برنامه ویژه مدرسه و بازمهندسی ساختارتصمیم گیری در مدرسه از جمله عناوین عملیاتی است و در معاونت متوسطه به طور مستقیم برنامه تعالی مدیریت مدرسه و برنامه ویژه مدرسه (بوم) در حال اجرا می باشد. دربرنامه ویژه مدرسه اختیاردوساعت برنامه درسی مصوب به واحد آموزشی داده شده است به این معنی که اگر آموزش و پرورش به مدرسه معلم و محتوا نمی داد ما چگونه مدرسه را اداره می کردیم. به عبارت دیگر مدرسه کانون تربیتی و محل کسب تجربه های جدید می باشد. علاوه بر این طرح (ایران مهارت) با عنایت به مهارت آموزی دانش
آموزان دوره اول متوسطه، ظرفیتی است که با مشارکت وزارت آموزش و پرورش و سازمان فنی و حرفه ای کشور در حال اجرا است و می تواند ذیل برنامه ویژه مدرسه باشد.
در برنامه ویژه مدرسه جایگاه آموزش به مدیران مدارس کجاست و چگونه انجام می شود؟
این برنامه پروژه ای است که برای اولین بار شخص وزیر محترم خطاب به مدیر مدرسه مکاتبه نموده است. هم در سند تحول و هم در برنامه درس ملی، مبانی نظری جامعی دارد و سازمان پژوهش کتابچه ای تولیدکرده که معرفی می کند مدیران در چه حیطه هایی و چه مدل فعالیت هایی را می توانند انجام دهند، از طراحی و تامین نیروی انسانی تا اجرا و ارزیابی این کار در اختیار مدرسه است. بر روی سامانه سازمان پژوهش هم ماژولی به نام بوم هست که هر مدیری می تواند اطلاعات کافی را بدست بیاورد. معاونان محترم آموزش متوسطه مناطق هم همان ابتدای سال که کتاب رونمایی شد در جلسات اختصاصی مدیران دوره اول نسبت به معرفی آن اقدام کردند چون آن برنامه تجویزی است و تمام مدارس دولتی و غیردولتی مکلف اند در دوره اول متوسطه این برنامه را اجرا نمایند.
آیا سلسله نشست های مشترک تان با معاونت ابتدایی که به صورت دوره ای در مناطق مختلف تهران برگزار می شود مرتبط با همین موضوع مدرسه محوری است یا اهداف دیگری را دنبال می کنید؟
جلسات مشترکی که با معاونت آموزش ابتدایی طراحی شده، سلسله نشست های تخصصی در خصوص ترویج گفتمان تحول آفرین است. تحول ظاهرا چیزی نیست که با ابلاغیه و دستور العمل تحقق پیدا کند بلکه کاری فرآیندی است و تمام اجزای موثر باید هم دما شوند و ادبیات شان مشترک شود. در این مقوله باید یک دانش زمینه ای داشته باشیم. معاونان و مدیران و کارشناس مسئولان مناطق که چرخش های تحول آفرین را می شناسند اکنون دریک سازمان یادگیرنده در قالب کارکارگاهی و دست ورزی گفتگو می کنند و در تربیت یکپارچه مباحثی ازقبیل: فلسفه دریادگیری، اهداف دوره تحصیلی، نظام مدرسه محوری و مدرسه در تراز سند تحول مورد بحث قرارداده اند.
مدرسه یک فضای اجتماعی تعاملی است که حتی مدیر خلاق خودش به تنهایی ممکن است نتواند کار زیادی را پیش ببرد و قطعا اولیا و دانش آموزان هم موثر اند. در برنامه معاونت متوسطه جایگاهی برای سایر ارکان مدرسه در نظر گرفته شده است؟
درسندتحول بنیادین مدرسه یک فضای تعاملی است که باید موقعیت های یادگیری را فراهم کند تا در آن افراد یک درک درستی از خودشان و دیگران داشته باشند و مدام بتوانند شایستگی های پایه بدست بیاورند و موقعیت های خودشان و دیگران را ارتقا بدهند. در مدرسه محوری همه تلاش ها به این سمت می رود که مدیر مدرسه رکن اصلی مدرسه است اما شورای معلمان به عنوان رکن مهم دیگری در تصمیم گیری ها باعث ارتقای صلاحیت حرفه ای معلمان شده و هرچیزی که در فرآیند یاددهی و یادگیری باید لحاظ شود در آنجا مصوب می گردد. این هم حق است و هم وظیفه. پس معلمان باید به آن شایستگی های پایه برسند تا مشارکت پذیری را تمرین کنند. از طرف دیگر رکن مهمتر بعدی انجمن اولیا و مربیان هستند که در چرخش های تحول آفرین ها عامل سهیم و موثراند تا به تعمیق و بالندگی برنامه ها کمک نمایند. اصلی ترین ظرفیت، مشارکت فکری اولیاست. شورای دانش آموزی هم ظرفیت فوق العاده ای است، یعنی دانش آموزان هم باید در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها دیده شوند. همچنین سلیقه و مهم تر نیاز دانش آموزان لحاظ می شود و هم به رشد فردی و اجتماعی آنها کمک می گردد.
برنامه های معاونت متوسطه برای افزایش کیفیت هدایت تحصیلی دانش آموزان چگونه است؟
هدایت تحصیلی یک فرآیند است و دانش آموزان باید با انتخاب آگاهانه وشناسایی که از خودشان و استعداد و ظرفیت و توانایی شان بدست می آورند از یک طرف و از طرف دیگر با امکانات و شرایطی که جامعه و آموزش و پرورش در اختیار آنها می گذارد و نیازهای آینده جامعه، تصمیم بگیرند. خانواده و دانش آموز و مدرسه در شناسایی و شناساندن توانایی ها و استعدادهای دانش آموز نقش بسیار مهمی دارند. هدایت تحصیلی کار مشترکی است که با همکاری معاونت متوسطه و معاونت پرورشی انجام می شود فرآیند یعنی از پایه هفتم و هشتم و نهم، مدارس متوسطه اول به طور جدی روی این موضوع برنامه ریزی می کنند. تشکیل کمیته هدایت تحصیلی استان، مناطق و مدارس با هدف هماهنگی و تقسیم وظایف در فرایند هدایت تحصیلی است. برگزاری جلسات اطلاع رسانی و دانش افزایی با اولیاء و دانش آموزان ،دعوت از صاحب نظران و صاحبان حرف و مشاغل، تبیین شیوه نامه و روند انجام کار یا معرفی رشته ها و شاخه های تحصیلی و شغلی، بازدید از مراکز علمی و آموزشی، برگزاری نمایشگاه های مختلف دستاوردهای رشته های فنی و حرفه ای و کاردانش در زمینه های خدمات، کشاورزی، هنری و صنعتی از فعالیت های مهم و مرتبط با هدایت
تحصیلی است. علاوه بر آن طراحی و تولید راهنمای هدایت تحصیلی و ثبت نام پایه دهم که به تفکیک مناطق نوزده گانه شهر تهران به معرفی رشته ها و ظرفیت ها می پردازد و اطلاع رسانی را تکمیل می نماید، در فروردین ماه بین دانش آموزان پایه نهم توزیع شده است. همچنین فایل آن روی پورتال اداره کل شهرتهران و مناطق در دسترس خانواده ها و دانش آموزان است. آنچه در فرایند هدایت تحصیلی راهگشاست توجه به استعدادها و علاقه فردی دانش آموزان متناسب با نیاز آینده جامعه و امکانات موجود آموزش و پرورش است و بر مبنای آزمون های مشاوره ای و سوابق تحصیلی دانش آموزان ارائه خواهد شد.
ارسال دیدگاه