روش‌های تربیتی باید مطابق با اقتضائات عصر دیجیتال اصلاح شوند

رضوان حکیم‌زاده به اهمیت مسئله پرورش در کنار آموزش اشاره کرد و گفت: در گذشته تربیت دانش‌آموزان تنها تحت تأثیر خانواده و مدرسه بود و تمام اندوخته‌های آنان از این دو منبع دریافت می‌شد.

رسانه مهمترین رقیب خانواده و مدرسه در حکمرانی تربیت و آموزش است

وی افزود: در نسل‌های قبل، کودکان تمام دریافت تربیتی خود را که نقش اصلی در شخصیت آنان ایفا می‌کرد، از مدرسه و خانواده دریافت می‌کردند، اما در عصر جدید، مدرسه و خانواده رقیب جدی به نام رسانه دارند که به صورت مداوم به مخاطبان خود خوراک می‌رساند. 

حکیم‌زاده ادامه داد: در چنین شرایطی اگر به اقتضائات نسل جدید که در واقع نسلِ عصرِ دیجیتال و متولد شده در عصرِ فناوری هستند، توجه نشود و ملاحظات و اقتضائات جدید در برنامه‌ریزی‌ها و محیط تربیتی و آموزشی آنان در نظر گرفته نشود، فاصله بزرگی بین کودکان و بزرگترها ایجاد خواهد شد. 

روش‌های تربیتی باید مطابق با اقتضائات عصر دیجیتال، اصلاح شوند

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه در شرایط امروز تجدید نظر اساسی در روش‌های تربیتی و انطباق آنها با عصر واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و متاورس یک ضرورت است، تصریح کرد: در این عصر، دریافت تربیتی و شخصیتی کودکان تنها از طریق کتاب صورت نمی‌گیرد و اگر تمرکز نظام آموزرشی و تربیتی تنها به محیط و چهار دیواریِ کلاسِ درس باشد و تمام برنامه‌های آموزشی و تربیتی در کتاب‌های درسی خلاصه شوند و همچنان بر اجرای روش‌های سنتی تاکید وجود داشته باشد، امکان برقراری ارتباط موثر بین نسلی کاملاً از بین می‌رود.

این مقام مسئول یادآور شد: با استناد به آنچه بیان شد، بازنگری اساسی در روش‌های تربیتی و تنوع‌بخشی به منابع و محیط یادگیری باید به عنوان یک اصل در برنامه‌ریزی‌ها لحاظ شود؛ موضوعی که وزیر محترم آموزش و پرورش نیز در جلسه دفاع از خود در مجلس شورای اسلامی از آن‌ها به‌عنوان چالش‌های اساسی نظام آموزشی یاد کرد.

نظام آموزشی باید صدای دانش‌‎آموزان را بشنود

حکیم‌زاده خاطرنشان کرد: مادامی که منطبق با اقتضائات نسل جدید، در منابع و محیط یادگیری تنوع ایجاد نشود، فاصله بین نسلی کاهش نخواهد یافت.

سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک بیان داشت: نظام آموزشی نیاز دارد صدای کودکان و نوجوانان را بشنود و زمینه را برای مشارکت فعال آنان آماده کند و در تصمیم‌گیری‌ها، خواسته‌های آنان را مورد توجه اکید قرار دهد.

وی با بیان اینکه نسل جدید بسیار باهوش است، گفت: اگر برنامه‌ریزی برای این نسل با همراهی خود آنان صورت نگیرد، نتیجه مطلوب محقق نخواهد شد.

فاصلۀ معناداری بین روش‌های تربیتی با اقتضائات کنونی وجود دارد 

حکیم‌زاده با اشاره به اینکه مسئله تربیت همواره مورد توجه وزرای آموزش و پرورش قرار داشته و مورد تأکید سند تحول بنیادین است، اظهار داشت: یا روش‌های متناسب با اقتضائات دانش‌آموزانِ امروز به کار گرفته نشده و یا برخی از محدودیت‌ها مانع پیاده‌سازی روش‌های نوین در نظام آموزش کشور می‌شود، به هر حال در شرایط فعلی حرکت به سمت روش‌های نوین یک الزام است؛ به ویژه اینکه فاصله معناداری بین برنامه‌ها و روش‌های تربیتی و آموزشی با شرایط کنونی جامعه وجود دارد.

در عصر دیجیتال، کتاب درسی نباید و نمی‌تواند تنها منبع یادگیری باشد

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: در حالی که نسل جدید در عصر فناوری و دیجیتال زندگی می‌کند، همچنان کتاب درسی تنها منبع یادگیری دانش‌آموزان است و موضوعاتی مجزا را به جامعه هدف خود عرضه می‌کند. موضوعاتی که اغلب ارتباط معناداری با یکدیگر ندارند. این در حالیست که در رویکردهای نوین، بر روش ترکیبی تاکید شده و استفاده از فناوری یک ضرورت است. ضرورتی که نظام آموزرشی در دوره کرونا به اجبار آن را تجربه کرد، اما بلافاصله بعد از گذر از این اجبار، به همان شیوه سنتی بازگشت.

انتظارات سنتی خانواده‌ها مانع اصلاح روش‌های سنتی تربیتی است

سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با بیان اینکه در روش‌های جدید، یادگیری باید در فضای باز صورت بگیرد و فرد باید به کسب تجربه بپردازد، گفت: با این حال، همچنان در نظام آموزشی کشور بر یادگیری مفاهیم درسی و حفظ این مفاهیم و شرکت در آزمون‌ها و ارتقای مهارت‌های شناختی اصرار و تمرکز وجود دارد؛ اشتباهی که حتی انتظارات خانواده‌ها نیز به آن دامن می‌زند.

حرکت به سمت یادگیری ترکیبی و کسب تجربه، یک الزام است

وی اضافه کرد: در عصر جدید، دانش‌آموزان باید به سمت کسب یادگیریِ ترکیبی و فراگیری مهارت‌های لازم برای رسیدن به یک زندگی سالم و تبدیل شدن به یک شهروند مؤثر حرکت کنند. 

حکیم‌زاده با اشاره به اینکه بسیاری از خانواده‌ها در دورۀ ابتدایی به تحصیل جهشی فرزند خود اصرار دارند، بیان داشت: رشد متعادل و گذراندن با آرامش دوره کودکی یکی از تاکیدات روش‌های نوین آموزشی است، اما برخی خانواده‌ها با نادیده گرفتن دورۀ کودکی، بر به هم زدن جریان تربیت فرزندان خود تاکید دارند.

کسب مهارت‌های زندگی، رکن روش‌های نوین آموزشی و تربیتی است

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یادآور شد: فضایِ یادگیری باید محیطِ تربیتیِ موثر باشد که در آن صرفِ حفظ کردن کتاب ملاک نیست؛ بلکه افراد باید مهارت‌های خود را نیز ارتقا دهند.

حکیم‌زاده در پایان تأکید کرد: نظام آموزشی کشور باید از طرفی به مهارت‌های مورد نیاز کودکان برای برخورداری از یک زندگی سالم توجه کند و از طرف دیگر، با توجه به الزامات عصرِ هوش مصنوعی، در محتوا و روش‌های آموزشی و تربیتی خود تجدید نظر کند. در غیر این صورت، فاصلۀ بین‌نسلی چنان زیاد خواهد شد که ادبیات مشترک از بین می‌رود و نسل‌های امروز و گذشته درک متقابلی از یکدیگر نخواهند داشت.