اقدامات علیرضا کاظمی در وزارت آموزش و پرورش

علیرضا کاظمی در شهریور ۱۴۰۰ پس از ‌محسن حاجی‌میرزایی به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش در دولت سیزدهم منصوب شد و تا زمان انتخاب وزیر جدید، این سمت را بر عهده داشت. وی پیش از این نیز در مناصب مختلف در حوزه آموزش و پرورش فعالیت داشته و تجربه مدیریتی در این زمینه دارد. سابقه ۱۷ ماه حضور فعال در جبهه‌های حق علیه باطل در کسوت روحانیت و طلبگی نیز در کارنامه علیرضا کاظمی دیده می‌شود.‌

علیرضا کاظمی علاوه بر مدارج علمی و قابلیت‌های اجرایی، دارای تالیفات متعدد در زمینه تاریخ و جغرافیای اسلامی است که می‌توان به تالیفاتی چون جغرافیای تاریخی ماوراءالنهر، تاثیر مذهب بر عناصر هنری شام، تحولات فرهنگی و تعلیم و تربیت در قرن پنجم، فتوح اسلامی در مغرب وایبریا، راهبردهای فرهنگی دولت زمینه‌ساز ظهور و روند‌شناسی انقلاب اسلامی در ۵ مجلد نام برد.

‌پایان‌نامه دوره دکترای وی نیز با عنوان راهبردهای ارتقای ملی در برنامه درس ملی در سند تحول بنیادین است و مقالاتی چون سیر تحول مکاتب در مدیریت استراتژیک و نیز نقد سند تحول راهبردی آموزش و پرورش از منظر مدیریت منابع انسانی را به رشته تحریر در آورده است.

وی پیش از آن‌که به‌عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش منصوب شود، به‌عنوان معاون پرورشی و فرهنگی این وزارتخانه فعالیت می‌کرد. او همچنین در یک مقطع زمانی به‌عنوان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش و مدیرکل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی‌ فعالیت کرده که نشان‌دهنده تأکید و تخصص وی در امور آموزشی، فرهنگی و هنری مرتبط با دانش‌آموزان است.

با توجه به اینکه علیرضا کاظمی از جنس آموزش و پرورش است که رده‌های مختلف معلمی را طی کرده و خاک خورده کلاس‌های درس است و با دردها و رنج‌ها، کمبودها و نارسایی‌های آن آشنایی کامل دارد، همین باعث خوشحالی فرهنگیان شده و انتظار دارند ایشان با اولویت‌بندی مسایل و چالش‌های آموزش و پرورش برای رفع آن‌ها برنامه‌ای منسجم، منظم و از همه مهم‌تر عملیاتی برای کسب رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی ارایه کرده و آن‌ها را اجرایی کند.

علیرضا کاظمی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش از ۴ شهریور تا ۷ آذر سال ۱۴۰۰ سرپرست وزارت آموزش و پرورش بود و در این مدت که همزمان بود با بازگشایی مدارس آن هم در اوج اپیدمی ویروس کرونا، اقدامات درخور توجهی را به سرانجام رساند که پانا طی گزارش‌هایی این اقدامات را مرور خواهد کرد.

برنامه مهم و اول؛ بازگشایی مدارس با استراتژی‌های چندگانه

از همان صحبت‌های اولین روز بعد از انتصاب مشخص بود که علیرضا کاظمی در آستانه شروع سال تحصیلی جدید، با برنامه جدی و مشخص، تصدی این وزارت‌خانه را پذیرفته است. او برای شروع مهری آرام و بدون دغدغه برای دانش‌آموزان، معلمان و خانواده‌ها، چهار استراتژی جدی را با بسیج کردن تمام ظرفیت‌های وزارت آموزش و پرورش در دستورکار قرار داد. برای کاظمی «سلامت دانش‌آموزان و همکاران»، «آموزش باکیفیت و استمرار یادگیری» و «آغاز سال جدید با اطمینان برای خانواده‌ها» در اولویت قرار داشت. اولین برنامه او، «ساماندهی و سازماندهی نیروی انسانی» بود. در دومین استراتژی با توجه به شرایط کرونایی، به سراغ زیرساخت‌های لازم برای استمرار آموزش در فضای مجازی و شبکه شاد رفت. «نظارت و کنترل بر پروژه مهر» را در دستور کار قرار داد و تاکید کرد برای آغاز مهری آرام و بدون دغدغه، توجه به «معیشت و منزلت فرهنگیان» از اهمیت زیادی برخوردار است؛ به همین منظور بدون فوت وقت در همان زمان کوتاه قبل از شروع سال تحصیلی، مطالبات فرهنگیان را در بخش «پاداش بازنشستگان»، «فوق‌العاده ویژه» و «طرح رتبه‌بندی معلمان» ‌جهت انجام و اجرا پیگیری کرد.

سرپرست وقت وزارت آموزش و پرورش اما ‌آماده‌سازی مدارس و فضاهای آموزشی از دو منظر «سلامت دانش‌آموزان» و «نوسازی و آماده‌سازی فضای مناسب در مدارس» را هم در نظر داشت و دستوراتی را همان زمان به رئیس وقت سازمان نوسازی برای فراهم‌کردن بستر مناسب در این زمینه ابلاغ کرد.

کاظمی معتقد بود «حساس‌ترین زمان در طول برنامه‌های یک‌ساله آموزش و پرورش، زمان بازگشایی مدارس است» و نیاز به تلاش و توجه جدی و پیگیری‌های مستمر در رسیدن به هدف دارد. همگان بر این مهم اذعان دارند که بازگشایی مدارس به‌عنوان یک پروژه عظیم و بزرگ در آموزش و پرورش به‌شمار می‌آید و کیفیت و چگونگی انجام آن، نماد مدیریت در نظام تعلیم و تربیت است. ‌لذا علیرضا کاظمی در همان زمان با اقداماتی که در بازگشایی مدارس انجام داد به نماد مدیریت در دستگاه بزرگ تعلیم و تربیت تبدیل شد. باصلابت‌، سالم، محکم ‌و بدون وقفه قدم برداشت و به انتظارات جامعه فرهنگیان پاسخ داد.

یکی از اقدامات مهم علیرضا کاظمی در بازگشایی مدارس، راه‌اندازی یک بستر مناسب و شبکه‌سازی از ستاد تا کف مدرسه بود که بر همان اساس چالش‌های اساسی را پیدا ‌و آن‌ها را در استان‌های مختلف پیگیری کرد تا به حصول نتیجه منجر شود. وی همچنین در این مسیر توجه ویژه‌ای به اقناع مخاطبان خاص آموزش و پرورش داشت و همراه اقدامات، همیشه یک ‌بسته و پیوست فرهنگی تهیه و به استان‌ها ارسال می‌کرد.

اقداماتی که در بازگشایی مدارس از سوی علیرضا کاظمی انجام شد ناشی از یک تجربه غنی از دوران مدیرکلی آموزش و پرورش در استان خراسان رضوی تا معاونت پرورشی و فرهنگی در آموزش و پرورش بود. ‌برگزاری مسابقات قرآن، جشنواره فرهنگی هنری، پرسش مهر و جشنواره دانایی توانایی، راه‌اندازی قرارگاه مجازی قرآن، کانون‌های مجازی و دارالقرآن‌ها، رزمایش همدلی مومنانه با محوریت سازمان بسیج دانش‌آموزی و مشارکت تمام تشکل‌های دانش‌آموزی، فعالیت‌های تابستانی و ساماندهی اوقات فراغت دانش‌آموزان، هدایت تحصیلی، برگزاری جشنواره‌های مهارتی سازمان دانش‌آموزی، توسعه خبرگزاری پانا و مجالس دانش‌آموزی، بازمهندسی تشکیلات دانش‌آموزی پیشتازان، توسعه و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در مدارس و برگزاری یادواره‌های مختلف تنها بخشی از اقدامات علیرضا کاظمی در دوران تصدی معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش بود. او توانست سبدی از فعالیت‌های فرهنگی مناسب را به دانش‌آموزان و خانواده‌ها عرضه کند تا دانش‌آموزان متناسب با نیاز و علاقه‌مندی خود از آن بهره‌مند شوند.

کاظمی در این معاونت سه راهبرد داشت؛ راهبرد اول «توسعه و ترویج فرهنگ قرآن، عترت و نماز»، راهبرد دوم «توسعه مهارت‌ها و توانایی‌های دانش‌آموزان و کنترل و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» و راهبرد سوم «ایجاد روحیه شادی و نشاط با توسعه برنامه‌های فرهنگی و هنری و فعالیت‌های تشکیلاتی با رویکرد مدرسه‌محوری، مشارکت و نقش‌پذیری، استفاده از ظرفیت فضای مجازی با شعار هر دانش‌آموز یک تشکل و هر دانش‌آموز یک نقش اجتماعی در فضای مدرسه»، بود.‌

وی در مهرماه سال ۱۴۰۰ آموزش دانش‌آموزان را به‌صورت ترکیبی شامل ‌‌آموزش مجازی و آموزش حضوری استارت زد. او ذیل ستاد ملی مقابله با کرونا، کلیات ‌طرحی را تصویب کرد و با امضای تفاهم‌نامه‌ای بین کمیته‌های ستاد کرونا و آموزش و پرورش، ‌استاندارد‌های لازم بهداشتی را تدوین و به مدارس ابلاغ کرد. روز‌های ثبت‌نام را از دو به پنج روز در هفته افزایش داد تا ثبت‌نام دانش‌آموزان با سرعت بیشتری انجام شود. شبکه آموزش دانش‌آموزی «شاد» را تقویت کرد اما دست مدارس را باز گذاشت تا بتوانند ‌از سامانه‌های دیگر آموزشی نیز استفاده کنند. مشکل خرید کتاب‌های درسی دانش‌آموزان را برطرف کرد. بدون وقفه، مدرسه تلویزیونی را هم با پوشش نزدیک به صد درصدی آموزش‌های لازم ‌از طریق شبکه‌های مختلف سیما برای دانش‌آموزان فراهم کرد. 

علیرضا کاظمی واکسیناسیون معلمان را در همان سال تا پایان شهریور به پایان رساند و به ‌‌مدارس قبل از شروع سال تحصیلی، سرانه بهداشتی تخصیص داد. وی یک برنامه ۶۰ روزه مبتنی بر شاخص‌های «سیاست‌های کلان کشور»، «سند تحول بنیادین» و «بیانیه گام دوم انقلاب» تهیه کرد و در آن مهر باشکوه، در آموزش‌های ترکیبی، در اوج کرونا، اجازه نداد هیچ دانش‌آموزی ‌بدون مدرسه و کلاس درس باقی بماند، که در روزهای آتی بخش‌هایی بیشتری از این برنامه را تشریح خواهیم کرد.