‌17 دستگاه‌‌ اجرایی کشور برای «مهارت‌آموزی دانش‌آموزان» چه تکالیفی ‌دارند؟

آیین‌نامه ملی مهارت‌آموزی در 11 ماده روز 9 اردیبهشت به 17 دستگاه‌ اجرایی کشور ابلاغ و تاکید شد که از زمان ابلاغ لازم‌الاجراست.

سهم آموزش‌های فنی،‌ حرفه‌ای و مهارتی تا سال تحصیلی 1408-1407 حداقل 50 درصد

طبق ماده 1 این آیین‌نامه ‌وزارت آموزش و پرورش موظف است مطابق برنامه زمانی مندرج در جدول زیر و با همکاری دستگاه‌های اجرایی سهم آموزش‌های فنی،‌ حرفه‌ای و مهارتی در دوره دوم متوسطه را به حداقل پنجاه درصد (۵۰) کل دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه برساند. این وزارت‌خانه همچنین باید ‌بُرش استانی این برنامه را ‌به رؤسای شورای آموزش و پرورش استان‌ها ابلاغ کند.

‌‌سازمان اداری و استخدامی کشور نیز موظف شده است مجوز جذب هنرآموز و استادکار را طی پنج سال برنامه‌ هفتم، متناسب با اعلام نیاز سالانه وزارت آموزش و پرورش و با رعایت قوانین و مقررات مربوط صادر کند.

تکلیف وزارت‌خانه‌های علوم و ارتباطات به بورسیه دانشجویان برای آموزش‌وپرورش و آموزش اقتصاد دیجیتال به هنرآموزان و دبیران 

‌وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف شده است با همکاری وزارت آموزش و پرورش و استفاده از ظرفیت دانشگاه‌های سراسری به‌ویژه دانشگاه فنی‌و‌حرفه‌ای و به‌منظور تربیت و تأمین سالانه حداقل (۱۵) هزار استادکار و هنر‌آموز به‌عنوان نیروی انسانی متخصص مورد نیاز توسعه آموزش‌های هنرستانی و حوزه کار و فناوری با رعایت ضوابط‌، سنجش، پذیرش، گزینش و تربیت مندرج در قانون متعهدین خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب ۱۳۶۹ و اساسنامه دانشگاه فرهنگیان مصوب ۱۳۹۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی‌، زمینه جذب دانشجوی متعهد خدمت به آموزش و پرورش (بورسیه) را فراهم کند. در همین ماده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هم مکلف شده است با همکاری وزارت آموزش و پرورش تا پایان برنامه هفتم سالانه (۱۵) هزار هنرآموز و دبیر را در حوزه مهارت‌های مربوط به اقتصاد رقومی (دیجیتال) و فناوری اطلاعات آموزش دهد.

سازمان برنامه باید اعتبار ساخت و بازسازی 1000 هنرستان و تخصیص اعتبار تامین مواد مصرفی کارگاه‌ها را تامین کند

‌سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است نسبت به پیش بینی اعتبار لازم برای ساخت و بازسازی (۱۰۰۰) هنرستان و همچنین اعتبارات لازم برای تجهیز هنرستان‌ها و کارگاه‌های مربوط و تجهیزات مورد نیاز حوزه کار و فناوری در لوایح بودجه سال‌های برنامه هفتم با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش اقدام کند. این سازمان ‌مکلف است به‌منظور جبران خدمات عوامل آموزشی و اجرایی نوبت دوم و تکمیل ظرفیت در نوبت عصر هنرستان‌ها اعتبارت لازم را در بودجه سالانه وزارت آموزش و پرورش پیش‌بینی کند. وزارت آموزش و پرورش مکلف است تا بیست درصد (۲۰) از نیاز فضا و تجهیزات تقویت و توسعه مهارت آموزی در هنرستان‌ها را از طریق ایجاد نوبت دوم و تکمیل ظرفیت در نوبت عصر هنرستان‌ها تأمین کند. همچنین به‌منظور تعمیر و نگهداری تجهیزات کارگاهی هنرستانی و همچنین تأمین مواد مصرفی کارگاه‌ها، سازمان برنامه و بودجه کشور در لوایح بودجه سنواتی، سرانه عمومی و اختصاصی هنرستان‌ها را در یک ردیف مجزا مشخص و در ذیل ردیف‌های وزارت آموزش و پرورش نشان‌دار خواهد کرد.

تبدیل ‌۲۵۰۰‌ هنرستان ‌به هنرستان تولیدی و کارآفرین تا پایان برنامه هفتم

‌در راستای اجرای تبصره (۷۵) قانون بودجه سال ۱۳۶۲ کل کشور و آیین‌نامه اجرایی بند (ب) تبصره یادشده موضوع تصویب نامه شماره ۸۴۲۴ مورخ ۱۳۶۲/۴/۲۷ وزارت آموزش و پرورش مکلف است تا پایان برنامه هفتم حداقل (۲۵۰۰) هنرستان را به هنرستان تولیدی و کارآفرین ارتقا دهد. دستورالعمل مربوط ظرف شش ماه توسط وزارت آموزش و پرورش (با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و وزارت امور اقتصادی و دارایی) تهیه و ابلاغ می‌شود.

ارائه تسهیلات به شرکت‌ها و صنایعی که هنرستان جوار راه‌اندازی کنند/ تکلیف وزارت آموزش‌وپرورش به تامین بیمه حوادث هنرجویان/ وزارت صمت مکلف به راه‌اندازی هنرستان جامع جوار شهرک‌های صنعتی شد

‌هیات امنای حساب‌های ملی و استانی پیشرفت و عدالت موضوع جزء (۳) بند (پ) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور هر ساله تا دو درصد (۲) از اعتبارات حساب‌های ملی و استانی پیشرفت و عدالت برای حمایت از تولید و اشتغال پایدار را در چهارچوب قوانین و مقررات به عنوان مشوق تسهیلاتی به شرکت‌ها و صنایعی که به ایجاد هنرستان جوار اقدام می‌‌کنند (با معرفی وزارت آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های مرتبط) پرداخت می‌کنند. طبق ماده 5 این آیین‌نامه، وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است در طول برنامه ‌هفتم با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش و با مشارکت صنایع و مشاغل مستقر در شهرک‌های صنعتی و انجام نیازسنجی منطقه‌ای آینده‌نگرانه حداقل پنج ساله با احداث حداقل یک هنرستان جامع جوار شهرک، نیاز نیروی انسانی متخصص حرفه‌ها و مشاغل مرتبط را با رعایت قوانین و مقررات مرتفع کند و وزارت آموزش و پرورش هم مکلف است در طرح‌های بیمه دانش‌آموزی، هنرجویان مشغول به کارآموزی و هنرجویان هنرستان‌های جوار را از محل اعتبارات مصوب مربوط تحت پوشش بیمه حوادث قرار دهد. در حوادث شغلی همه تکالیف از متصدیان محل‌های کارآموزی و هنرستان‌های جوار به‌جز رعایت اصول و قوانین ایمنی و بهداشتی ساقط است.

تکلیف 8 وزارت‌خانه برای ایجاد حداقل 5 هنرستان وابسته جوار 

وزارتخانه‌های تعاون کار و رفاه اجتماعی (سازمان فنی‌و‌حرفه‌ای کشور)، علوم، تحقیقات و فناوری (دانشگاه فنی‌و‌حرفه‌ای و دانشگاه جامع علمی کاربردی نفت، صنعت، معدن و تجارت)، جهاد کشاورزی (سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی)، فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، راه و شهرسازی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ورزش و جوانان و سازمان صدا‌و‌سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند در طول اجرای برنامه هفتم متناسب با حوزه وظایف سازمانی خود و به‌منظور تأمین نیروی انسانی مورد نیاز‌ بازارکار ضمن بهره‌گیری از ظرفیت آموزشی موجود برای ارائه آموزش‌های مهارتی با رعایت قوانین و مقررات و با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش اقدام به راه‌اندازی حداقل پنج هنرستان وابسته جوار و همچنین پشتیبانی محتوایی و فنی از آموزش‌های ارائه شده در هنرستان‌ها کنند.‌

*وزارت آموزش و پرورش می‌تواند تا بیست درصد (۲۰) از ظرفیت‌های آموزشی دولتی و غیر دولتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (سازمان آموزش فنی‌و‌حرفه‌ای کشور) در طول سال تحصیلی را برای آموزش مهارت به دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم استفاده کند.

*هزینه‌های جاری و مواد مصرفی از محل اعتبارات مصوب مربوط ذیل دستگاه ذی‌ربط تأمین می‌شود و سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط حمایت لازم را از دستگاه‌های اجرایی متولی هنرستان‌های وابسته به عمل آورد.

*وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌تواند نسبت به صدور پروانه تأسیس آموزشگاه آزاد فنی و حرفه‌ای برای هنرستان‌های غیر دولتی تابعه وزارت آموزش و پرورش اقدام کند.

*وزارت آموزش و پرورش می‌تواند براساس اساسنامه مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی وابسته به دستگاه‌های دولتی و سایر نهادهای عمومی مصوب ۱۳۸۸ نسبت به صدور پروانه تأسیس هنرستان وابسته برای مراکز دولتی آموزش فنی‌و‌حرفه‌ای اقدام و با رعایت قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی مصوب ۱۳۹۵ با اصلاحات بعدی به آموزشگاه‌های فنی‌و‌حرفه‌ای‌‌ آزاد مجوز تأسیس هنرستان غیر دولتی اعطا کند.

وزارت آموزش‌وپرورش متولی اصلاح برنامه درسی دوره ابتدایی و متوسطه با رویکرد آموزش مهارتی

*وزارت آموزش و پرورش موظف است از طریق شورای عالی آموزش و پرورش برنامه درسی دوره‌های ابتدایی و متوسطه اول را با رویکرد مهارتی عملی و طرح (پروژه) محور (حداقل به میزان ده درصد (۱۰) ساعات رسمی) و دوره دوم متوسطه نظری را با رویکرد آموزش مهارتی یک شغل (حداقل به میزان (۳۰۰) ساعت متناسب با آمایش سرزمین با قابلیت صدور گواهینامه معتبر) اصلاح و علاوه بر زمان رسمی از ظرفیت روزهای پنج‌شنبه و ایام تابستان برای تحقق آن استفاده کند.

*دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظفند در چهارچوب قوانین و مقررات امکان استفاده دانش‌آموزان از ظرفیت‌های آموزشی و مهارتی خود را فراهم کنند.

فرصت 6 ماهه آموزش‌وپرورش برای مردمی‌سازی سازوکار آموزش مهارت و شغل 

*وزارت آموزش و پرورش موظف است در راستای تحقق مردمی‌سازی آموزش و پرورش، سازوکار آموزش مهارت و شغل توسط اولیای واجد شرایط یا افراد واجد صلاحیت که با درخواست رسمی اولیا‌ معرفی می‌شوند را در خارج از مدرسه فراهم کند ‌و دستورالعمل مربوط به نحوه ارزیابی ارزشیابی و در صورت لزوم ساماندهی و تثبیت یادگیری‌های آموخته شده از این طریق را ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه در شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب برساند.

صداوسیما موظف به ترویج مهارت‌آموزی شد

*سازمان صدا‌و‌سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است با همکاری وزارت آموزش و پرورش نسبت به ترویج مهارت‌آموزی و آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای در دوره تحصیل از طریق رسانه ملی اقدام کند.

وزارت آموزش‌وپرورش رشته‌های تحصیلی متناسب با حرفه‌های موردنیاز کشور را راه‌اندازی می‌کند

طبق ماده هشتم این آیین‌نامه، وزارت آموزش و پرورش مکلف است در چهارچوب قانون نظام جامع آموزش و تربیت فنی‌، حرفه‌ای و مهارتی مصوب ۱۳۹۶ با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به راه‌اندازی رشته‌های تحصیلی متناسب با حرفه‌های مورد نیاز کشور، آمایش سرزمین و نیازهای منطقه‌ای با قابلیت سنجش و صدور مدرک مبتنی بر چهارچوب صلاحیت حرفه‌ای ملی اقدام کند. نیاز آموزشی و تربیت شاغلین حرفه‌ها صرفاً از طریق تدوین دروس مورد نیاز با همکاری دستگاه مربوط رعایت قوانین و مقررات و تأمین منابع از محل اعتبارات مصوب مربوط مجاز است.

‌وزارت آموزش و پرورش مکلف است در چهارچوب قوانین و مقررات به منظور هماهنگی در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، مدیریت و بهره‌وری منابع با تجمیع واحدهای مرتبط در حوزه آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی از جمله نیروی انسانی، منابع مالی، فضا و تجهیزات و برنامه درسی و آموزشی ساختار سازمانی فنی، حرفه‌ای و مهارتی موجود را ارتقا دهد.

هرگونه تغییر بهره‌بردار، تجمیع یا تبدیل به احسن کردن هنرستان‌ها؛ فقط با مجوز آموزش‌وپرورش

‌تغییر بهره‌بردار در هنرستان‌هایی که فعالیت آن‌ها تداوم دارد انجام نمی‌شود. تجمیع فضا یا تبدیل به احسن کردن هنرستان‌ها به‌‌منظور افزایش بهره‌وری با مصوبه کارگروه (کمیته) تخصصی آموزشی و پرورشی وزارت آموزش و پرورش بلامانع است.

در ماده یازده این آیین‌نامه آمده است: «احکام موضوع این تصویب نامه با رعایت قوانین و مقررات مربوط و تأمین منابع مالی مورد نیاز از محل اعتبارات مصوب مربوط می‌باشد.»