کشورهای مسلمان باید از تجربیات آموزشی‌و‌پرورشی هم استفاده کنند/ ضرورت تهیه محتوای فاخر برای کودکان

‌مجتبی همتی‌فر در این نشست درباره تعلیم و تربیت در ایران به‌ویژه در اوان کودکی اظهار کرد: پس از انقلاب، باور ما در ایران این بود که بخشی از انقلاب باید در حوزه آموزشی و فرهنگی باشد. گرچه ایران جزو کشورهای مستعمره نبوده اما در طول این دهه‌ها ردپای استعمار را در کشور می‌دیدیم و یکی از جاهایی که استعمار مورد توجه قرار داده بود، نظام آموزشی ما بود. به همین خاطر رهبر انقلاب ما حضرت امام خمینی (ره)، انقلاب آموزشی و فرهنگی را مطرح کردند. وقتی از تربیت اسلامی حرف می‌زنیم فقط قرآن و یاد گرفتن آن و وارد کردن آن به کتاب درسی نیست، بلکه تربیت نسلی است که بتوانند استقلال و آزادی این کشور را حفظ کنند.

وی ادامه داد: تعبیری را خود ایشان دارند که شیربچگان جبهه مقاومت را تربیت کنید که بتوانند مقابل استعمارگران بایستند. تلاش‌هایی برای این مقابله اتفاق افتاد ازجمله اینکه اسناد تحولی را برای نظام آموزشی خودمان با اهداف مشخص طراحی کردیم. در امتداد همین اسناد بود که هفت سال اول تربیت برای ما خیلی مهم شد. برای همین، دوره پیش‌دبستانی در این سال‌ها خیلی مهم شده است. هفت سال اول، دوره بازی و سیادت و دوره‌ای است که کودک سرور است. لذا با تدبیر آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، اقدام ویژه‌ای در دو سه سال اخیر شروع شده است. در این سال‌ها ما با اسناد بین‌المللی مواجه شدیم که به دنبال حاکم کردن الگویی خاص از تربیت و زندگی هستند ولی ما معتقدیم که این اسناد مقتضیات ما را اعمال نکرده و قصد دارند همه را آمریکایی کنند.

رئیس سازمان تعلیم و تربیت کودک افزود: راه‌حلی که ما با آن رسیدیم این است که از تجربه دیگران استفاده کنیم اما اصل این است که با الگوی توسعه بومی خود به پیشرفت برسیم. در همین راستا سازمان تعلیم و تربیت کودک شکل گرفته است که از یک طرف مراقبت کند تا تربیت هفت سال اول، مدرسه‌ای نشود؛ یعنی کودک بتواند با فطرت خدادادی خود پیش برود. ما معتقدیم که کودک در هفت سال اول در دامن مادر و در بستر خانواده باید رشد کند. کودکستان‌ها باید شبیه خانه و خانواده و مکمل آن‌ها باشند و در آن سال‌هایی که نزدیک به ورود به مدرسه است، بچه‌ها را برای ورود به مدرسه آماده کند.

همتی‌فر تصریح کرد: کار این سازمان، ‌تقویت خانه و خانواده است تا والدین تربیت فرزند را به خوبی انجام دهند. به همین خاطر طراحی می‌کنیم که مادر و کودک، توامان رشد کنند. چون تربیت طبیعی و فطری در دامن مادر می‌تواند اتفاق بیافتد‌ و جایگزینی هم ندارد.

وی در ادامه افزود: کودکستان نهاد مکملی است که باید از لحاظ کیفی استانداردهای لازم را داشته ‌و شبیه خانه باشد. البته تاکید داریم که کودکستان حتما جایگزین خانواده نیست‌ و کودک علاوه بر خانواده و کودکستان، از محصولاتی شامل کتاب و اسباب‌بازی و محصولات این‌چنینی استفاده می‌کند. ‌ما وظیفه داریم محتوای فاخر و مناسبی را به دست او برسانیم. همچنان که روی غذای کودک حساس هستیم، روی غذای فکری و روحی او هم حساس هستیم. برای همین سازوکاری را برای شناسایی و ارزیابی و حمایت از محصولات خوب شروع کردیم. مجموع تلاش‌هایی که در این سه، چهار سال اخیر اتفاق افتاده است که امیدواریم ‌کمک کند تا ارتقای زیست‌بوم کودکی را در ایران و جهان اسلام رقم بزند.

همتی‌فر گفت: البته معتقدیم که ایران به‌عنوان کشوری دارای قومیت‌های متعدد نیازمند است به اشتراکات مختلف توجه کند و از طرف دیگر به این تنوع و ویژگی‌های مختلف التفات داشته باشد. تنوع محصولات و الگوها زیر یک چتر یکپارچه در دوران کودکی برای ما خیلی مهم است. باید از تجربیات کشورهای مسلمان استفاده کنیم، چون قرآن و پیامبر ما مشترک است و عنصری مثل خانواده برای همه ما مقدس است. از طرف دیگر با تهاجمات مشابهی مثل فضای مجازی و اینترنت مواجهیم یا هجمه فرهنگی که از بعضی طرف‌ها اتفاق می‌افتد‌.

معلمان بوسنی و هرزگوین نیز در ادامه این نشست به بحث و بررسی درباره وضعیت اداره مهدهای کودک در این کشور پرداختند. واحد مولیچ، رئیس بخش پیش‌دبستانی وزارت آموزش و پرورش بوسنی‌ گفت: ‌در کشور بوسنی هم مسیحی و هم مسلمان هستند. پیش‌دبستانی‌های ما مثل ایران خیلی پیشرفت نکرده‌اند. در قسمت‌های مختلف کشورمان پیش‌دبستانی با مدل‌های مختلفی وجود دارند‌. در پایتخت بوسنی نزدیک ۸۰ درصد کودکان به پیش‌دبستانی می‌روند. از ۶ ماه تا ۷ سال کودکان به پیش‌دبستانی می‌روند. سه برنامه مختلف در هر مهد کودک برگزار می‌شود. بخشی از ۶ ماه تا ۵ سال به مهدهای کودک می‌روند. یک برنامه دیگر اینگونه است که کودک مجبور نیست تمام این سال‌ها را به مهد کودک برود بلکه هر دوسال یکبار می‌تواند از آن استفاده کند. در یک برنامه دیگر به این صورت است که یک سال قبل از مدرسه واجب است که به پیش‌دبستانی برود. 

وی خطاب به رئیس سازمان تعلیم و تربیت کودک گفت: وقتی حرف‌های شما را گوش می‌دادم، دیدم که مشترکاتی داریم. ‌ما هم ‌چنین برنامه‌ای برای تربیت والدین داریم. هم‌ پیش‌دبستانی دولتی و هم خصوصی داریم. طی چند سال اخیر، ‌مردم کشورمان بر اهمیت سرمایه‌گذاری بر روی دوره کودکی پی برند و به همین خاطر اکنون دولت هم به پیش‌دبستانی‌های دولتی و هم خصوصی یارانه می‌دهد. 

وی با بیان اینکه هر سال ۶ میلیون یورو در این بخش سرمایه‌گذاری می‌شود، گفت: ولی واقعا آن‌طوری که ما دوست داریم پیش‌دبستانی‌ها باشند، این میزان هزینه واقعا کافی نیست. امیدواریم در آینده پیشرفت‌های خوبی داشته باشیم و نه فقط در پایتخت بلکه در شهرهای کوچک دیگر هم بچه‌های بیشتری به پیش‌دبستانی بروند. 

این معلم بوسنیایی در ادامه  در این نشست از مردم ایران قدردانی کرد و گفت: مردم ایران ‌از سال ۹۲ تا ۹۵ میلادی در سخت‌ترین شرایط به ما کمک کردند. زمانی که مسلمانان بوسنی یک محیط ویژه داشتند. در سال ۲۰۱۳ میلادی معلوم شد‌ که ۵۱ درصد مردم بوسنی، مسلمان هستند. هر چند در زمان جنگ ۲۰۰ هزار مسلمان بوسنی شهید شدند. آن ز‌مان ایران خیلی به ما کمک کرد. جنگ اصلی ‌تمام شده ولی اکنون در یک جنگ نرم هستیم. ما اکنون هم نیازمند کمک ایران هستیم.  از سال ۹۸ میلادی غیرممکن بود که در مدرسه، علوم دینی تدریس شود ولی امروز‌ علوم دینی به همه مدارس وارد شده و جزو کلاس‌های واجب شده است. ‌الان شاهدیم که در بوسنی هر سال تعداد خانم‌های باحجاب بیشتر می‌شود. بچه‌ها علوم دینی را فرامی‌گیرند و در مساجد نیز بچه‌ها مطالب دیگری را نیز یاد می‌گیرند. من ۳۱ سالم بود که جنگ شروع شد و ‌سرباز شدم. از روز اول تا آخر جنگ حضور داشتم. من خاطرم هست که ایران کمک‌های ویژه‌ای به ما کرد. جنگ تمام شده ولی ما هنوز به کمک مردم ایران نیاز داریم.

یکی دیگر از معلمان خانم بوسنیایی در این نشست اظهار کرد: خوشحالیم که به اینجا دعوت شدیم و امروز مهمان شما هستیم. ‌از تجربه‌های زیاد ‌شما استفاده می‌کنیم و امیدواریم ‌تجربه شما را به بوسنی ببریم و اجرا کنیم. 

مدیر یکی از مهدهای کودک خصوصی در پایتخت بوسنی هم گفت: من خیلی ‌از حضور در ایران خوشحالم. تجربیات شما برای ما خیلی مهم است. ما نظرمان با شما در این بخش یکی است و آرزوهای مشترکی برای کودکان داریم. در مهد کودک ما تلاش می‌کنیم یک محیط خانوادگی تشکیل دهیم. هدف ما این است که کودکان، هم خانواده‌دوست و هم کشور‌دوست باشند و به طرق مختلف تلاش می‌کنیم به این هدف برسیم. تلاش ما این است که خانواده سالم بماند اما چالش‌های سختی داریم.

مدیر بزرگترین مهد کودک خصوصی ‌بوسنی هم گفت: ما تلاش داریم کودکان ‌انسان‌دوست و اسلام‌‌دوست بار بیایند. ما در کشورمان ادیان مختلفی داریم و چالش‌های زیادی هم داریم.‌

یکی دیگر از معلمان در این نشست افزود: ‌‌در سال‌های اخیر در مهد کودک‌های خصوصی با اینکه شهریه دارد اما استقبال بیشتری داشته است‌ و این هم به خاطر یارانه‌ای است که دولت به مهدهای کودک خصوصی می‌دهد. متاسفانه استاندارد کشور ما این است که مادران باید شاغل باشند ‌و به همین خاطر مهدهای کودک، کمک بزرگی در نگهداری و تربیت بچه‌ها دارند، چون اکثرا مادرها شاغل هستند. اکنون دولت تلاش می‌کند از پیش دبستانی تا دبیرستان اقداماتی انجام دهند که همگی به نفع بچه باشد. هدف ما احیای تعلیم و تربیت اسلامی است. ما ‌تلاش می‌کنیم که تاثیر خوبی بر کودکان داشته باشیم و تعلیم و تربیت اسلامی را در مسیر رشد کودکان قرار دهیم. ما خیلی خوشحال می‌شویم که از تجربیات ایران استفاده کنیم‌، چون ایران خیلی موفق بوده است و تجربیات خیلی خوبی دارد.