موافقان و مخالفان از مزایا و معایب اجرای رتبه‌بندی فرهنگیان می‌گویند؛
«رتبه‌بندی»؛ امیدآفرین اما نیازمند ارتقا
تهران (پانا) - قانون رتبه‌بندی معلمان پس از سال‌ها معطلی با همت و اراده دولت سیزدهم اجرا شد. هر چند در بُعد اجرا با مشکلاتی مواجه شد اما این قانون که سرشار از تزریق امید، انگیزه و به‌روز شدن در بین جامعه معلمان بود با اصلاح و ارتقای آیین‌نامه می‌تواند نویدبخش روزهای بهتری برای این قشر باشد.
سال‌ها بود که رتبه‌بندی فرهنگیان بر سر زبان‌ها افتاده بود و جامعه معلمان کشور در انتظار تصویب و اجرای این قانون بودند و حتی برخی معلمان برای مشمول شدن در این قانون، موعد بازنشستگی خود را به تعویق انداخته بودند تا از مزیت‌های آن بهره‌مند شوند اما واقعیت این است که در دولت‌ها و مجالس گذشته، همت و اراده‌ای برای تصویب نهایی و اجرای این قانون مهم نبود و بعد از گذشت بیش از یک دهه، دولت سیزدهم بود که با تصویب قانون رتبه‌بندی در مجلس شورای اسلامی برای اجرای آن کمر همت را محکم بست تا هم از حقوق معلمان دفاع کند و هم طرح بر زمین مانده از سال‌های طولانی را به مرحله اجرا دربیاورد.
رتبه‌بندی فرهنگیان نیز مانند تمام قوانین و بخشنامه‌های دیگر موافقان و مخالفانی دارد. جمهور فرهنگیان، اجرای این قانون را در راستای برقراری عدالت و ارتقای کیفیت آموزشی می‌دانند و معتقدند اجرای رتبه‌بندی علاوه بر بهبود وضعیت معیشتی معلمان باعث می‌شود تا فعالیت‌های مختلف علمی، پژوهشی، مطالعاتی و تحقیقاتی فرهنگیان دیده شود اما در مقابل، برخی از فرهنگیان نیز علی‌رغم موافقت با رتبه‌بندی و مفید بودن این قانون، انتقاداتی نیز به نحوه اجرای آن وارد می‌کنند. در مجموع باید گفت که رویکرد و نظر اکثر فرهنگیان، موافق اجرای این قانون است که با اصلاح و ارتقای آیین‌نامه و رفع نواقص در آینده بهتر نیز می‌شود. البته این را هم باید گفت که تدوین آیین‌نامه اصلاحی یا همان ارتقای رتبه‌بندی فرهنگیان در دستورکار وزارت آموزش و پرورش و به‌خصوص پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش قرار دارد و با این روند، تلاش می‌شود تا هیچ حقی از هیچ کدام از این افراد ضایع نشود.
اجرای طرح رتبه‌بندی، تزریق امید در بین جامعه فرهنگیان بود
مهدی محمدی، یکی از دبیران ریاضی و فیزیک دوره متوسطه دوم شهرستان‌های تهران با اشاره به اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان به پانا گفت: «اجرای طرح رتبه‌بندی، تزریق امید و امیدآفرینی در بین جامعه فرهنگیان بود و هر کاری که به امیدافزایی جامعه کمک کند، قدم رو به جلویی است.»
محمدی با بیان اینکه به نظر شخص بنده و با توجه به برآیندی که گرفتیم، اکثر همکاران فرهنگی از اجرای این قانون راضی هستند و هیچ یک از همکاران در اصل قضیه مشکلی ندارند، اظهار کرد: «بنده قبلا در وزارتخانه دیگری مشغول بودم و ۳ سال است که از طریق آزمون استخدامی ماده ۲۸ وارد آموزش و پرورش شده‌ام و دوران قبل از اجرای رتبه‌بندی را خیلی تجربه نکرده‌ام. هر چند انتقاداتی بود که بیشتر آن‌ها بابت نحوه اجرا و اشکالاتی بود که ممکن است در تعیین رتبه‌بندی برخی افراد پیش آمده باشد اما در مجموع، نگاه اکثریت همکاران، موافق و رضایت‌بخش است.»
رتبه‌بندی، انگیزه‌ای برای ارتقای کیفیت آموزش در کنار بهبود معیشت معلمان است
وی با بیان اینکه رتبه‌بندی در مجموع طرح خیلی خوبی است چون در دانشگاه هم چنین بحثی مانند استادیار، دانشیار و.. داشتیم، افزود: «رتبه‌بندی فرهنگیان، انگیزه‌ای برای بهتر شدن است و هم به رشد تدریس و کیفیت آموزش کمک می‌کند و هم از لحاظ فردی و شخصی به معلمان کمک می‌کند و ایجاد انگیزه است. اجرای قانون رتبه‌بندی، تزریق امید و امیدآفرینی در بین جامعه فرهنگیان و به‌ویژه ما تازه‌واردها بود که انگیزه مضاعفی برای ادامه کار ایجاد کرد.»
دبیر ریاضی و فیزیک دوره متوسطه دوم شهرستان‌های تهران با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب مبنی بر ارتقای شان و جایگاه معلم و اینکه دغدغه معلم واقعا تدریس باشد و چند شغل در کنار معلمی نداشته باشد، گفت: «رتبه‌بندی نیز مقداری از این بابت از بُعد معیشتی کمک کرد و سبب امیدافزایی شد و هر کاری که به امیدافزایی جامعه کمک کند، قدم رو به جلویی است چرا که اگر معلمان ناامید باشند، این ناامیدی به دانش‌آموزان هم منتقل می‌شود.»
رتبه‌بندی، منشا خوبی برای افزایش انگیزه و به‌روزشدن معلمان است
قدرت عابدی، مشاور مدارس متوسطه نیز در گفت‌وگو با پانا با بیان اینکه رتبه‌بندی، منشا خوبی برای افزایش انگیزه و به‌روز شدن معلمان است تا بتوانند موفقیت‌های خوبی را به دست بیاورند، گفت: «این موفقیت‌ها برای برقراری عدالت در رتبه‌بندی دیده شده است. رتبه‌بندی معلمان در مجموع، یک موفقیت خیلی بزرگی بود که دولت‌های قبلی نتوانسته بودند به مرحله اجرا دربیاورند اما در دولت سیزدهم به مرحله اجرا درآمد.»
وی تصریح کرد: «مسلماً اجرای رتبه‌بندی معلمان نیز مثل همه برنامه‌های دیگر مزایا و معایبی داشت اما در کل می‌تواند چشم‌انداز خیلی خوبی داشته باشد.»
رتبه‌بندی اگر به درستی اجرا شود، عدالت برقرار می‌شود
عابدی خاطرنشان کرد: «رتبه‌بندی، یک منشا خوبی برای افزایش انگیزه و به‌روز کردن معلمان یعنی تلاش معلمان برای اقدام به پژوهش، مطالعه، تالیف کتاب، مشارکت فعال در جلسات مربوط به شغل خودشان و... است تا بتوانند موفقیت‌های خوبی را به دست بیاورند چرا که این موفقیت‌ها در رتبه‌بندی دیده شده و به نوعی وقتی رتبه‌بندی به درستی اجرا شود، عدالت برقرار می‌شود.»
این روانشانس با اشاره به فعالیت‌هایی از جمله مطالعه، تالیف، پژوهش، مشارکت در برنامه‌های اقدام‌پژوهی و دیگر برنامه‌ها توسط برخی همکاران فرهنگی افزود: «وقتی تفاوت‌ها دیده شود، باعث می‌شود تا آن‌هایی که تلاش زیادی می‌کنند، اظهار رضایت بیشتری بکنند و رضایت پرسنل یک سازمان، مساوی با موفقیت و پایدارتر بودن آن سازمان است.»
وی گفت: «رتبه‌بندی معلمان تا الان خیلی خوب بوده و هر چند اشکالاتی هم داشت اما امید است که اشکالات و ضعف‌ها در برنامه‌ها و مراحل آتی برطرف شود و با توجه به چشم‌انداز خوبی که برای رتبه‌بندی متصور است، نتایج خوبی رقم بخورد. رتبه‌بندی به لحاظ شرایط اقتصادی و اجتماعی از نظر مالی شاید چشمگیر نباشد اما دیده شدن فعالیت‌های معلمان در آن خیلی مهم است و احساس تفاوت داشتن کسانی که بیشتر از دیگران تلاش می‌کنند خیلی مهم است که این امر در رتبه‌بندی اتفاق افتاد.»
مشاور مدارس متوسطه افزود: «همیشه برای شروع کار این‌طور است که کار باید اجرا شود تا ایرادات خود را نشان دهد. بنابراین نقاط ضعف و اشکالاتی هم که رتبه‌بندی داشت و سبب اعتراض برخی همکاران شد در مراحل بعدی برطرف می‌شود.»
رتبه‌بندی صد درصد اقدام خوبی بود اما در اجرا مشکل داشت
مجید احمدی، یکی از مدیران مدارس متوسطه شهر تهران هم در این باره به پانا گفت: «رتبه‌بندی، قانون بسیار خوبی بود که مجلس تصویب کرده بود. چرا که بدون شک هر چقدر همکاران با دغدغه کمتری سر کلاس بروند و آرامش بیشتری داشته باشند، منفعت آن برای دانش‌آموز و مدرسه است اما ایرادی که اتفاق اتفاد این بود که اول کت‌وشلوار را دوخته بودند و بعد بردند آن را به تَن یک نفری کنند که قبلاً اندازه نکرده بودند و در واقع کت‌وشلوار آماده را می‌خواستند تَن یک آدمی بکنند که اصلا در آن کت‌وشلوار جا نمی‌شد!»
وی افزود: «ابتدا بودجه‌ای مثلا ۳۸ هزار میلیارد تومان را مشخص کرده بودند که بر اساس آن می‌خواستند همه را در آن، جا دهند و هر کسی که قد بلند یا کوتاهی داشت، قدّش را طوری بزنند که در آن ۳۸ هزار میلیارد تومان جا بدهند که این ایجاد مشکل کرد.»
احمدی با بیان اینکه همه همکاران قبلا رتبه‌بندی شده و رتبه‌های خبره، عالی، ارشد و... را در آموزش و پرورش داشتیم که بی‌حساب‌وکتاب هم نبود و بر اساس چند مولفه شامل سوابق، دوره‌های ضمن خدمت، مدرک تحصیلی، رضایتمندی مدیر مدرسه و... بود، اظهار کرد: «این امر یک بار انجام شده بود و فردی که قبلا طبق آن قانون، رتبه بالاتری از جمله خبره و ارشد داشت با اجرای قانون فعلی رتبه‌بندی علی‌رغم داشتن بیش از ۳۱ سال سابقه و مدرک فوق لیسانس دهه ۶۰ و ۷۰ رتبه ۲ گرفته است. علتش این است که همه مولفه‌هایی که الان خواسته‌اند بر مبنای این بود که همه معلمان را در آن اعتبار مشخص، جا دهند.»
مدیر یکی از مدارس متوسطه شهر تهران با بیان اینکه دغدغه بسیاری از معلمان این است که فقط سر کلاس می‌روند، خاطرنشان کرد: «این‌ها دنبال فضاهای دیگر مثل مقاله‌نویسی یا کارهای دیگر نمی‌روند و همین امر باعث کاهش رتبه آن‌ها شد. اگر بخواهم خروجی رتبه‌بندی را بگویم با توجه به اینکه دست دولت و مجلس برای انجام یک کار قوی، پُر بود، متاسفانه برعکس آن چه که قرار بود اتفاق بیفتد، رخ داد و باعث دلسردی و ناراحتی همکاران شد و به‌ویژه همکارانی که قبل از اجرای قانون، وضعیت خوبی داشتند، یک دفعه کسب رتبه کم موجب دلسردی آن‌ها شد و این سوال پیش آمد که «اگر رتبه‌ام ۲ شده پس به اندازه ۲ باید کار کنم؟!»»
کاش از رتبه‌های قبلی استفاده می‌کردند
وی گفت: «بنده اولین ایراد به رتبه‌بندی را در اینجا می‌گیرم که قبلش اگر از روی همان رتبه‌هایی که خودمان داشتیم، حساب و کتاب می‌کردند معلوم می‌شد که این موضوع چقدر هزینه دارد و بر اساس آن انجام شود اما هزینه‌ای از قبل مشخص شد که این هزینه در مرحله اجرا زیادتر می‌شد و به همین دلیل مدام اجرای آن را به عقب انداخته و برایش تبصره و قاعده گذاشتند تا کاری کنند که بتوانند همه را در قالب یک اعتبار مشخص، بگنجانند که در این صورت، داستان‌هایی ایجاد می‌شود.»
احمدی با بیان اینکه اصلاحاتی که بعد از اجرا انجام شد و فرصتی که برای اعتراض همکاران دادند، تاثیرگذار بود، ابراز کرد: «مثلا؛ همکاری که رتبه ۲ کسب کرده بود را بعد از اعتراض کردند ۳ یا ۴ اما واقعیت این است که آن همکار از همان ابتدا باید رتبه ۵ را می‌گرفت.»
وی ادامه داد: «برای مثال؛ بنده با مدرک تحصیلی فوق لیسانس به مدت ۲۰ سال مدیر مدرسه هستم و ۳۳ سال سابقه کار دارم که ابتدا رتبه ۳ داده بودند که بعد از اعتراض ۴ دادند و الان یعنی راضی‌ام به اینکه ۴ شده‌ام اما اگر بخواهم واقعیت را بگویم با این سابقه و مدیریت و مدرک باید ۵ را می‌گرفتم.»
برخی مولفه‌ها نیاز به تجدید نظر دارند
احمدی در پاسخ به اینکه چه راهکاری برای بهتر شدن قانون رتبه‌بندی و جلوگیری از ضایع شدن حق همکاران دارید، خاطرنشان کرد: «نظرم این است که مولفه‌هایی که قرار است امتیاز برای معلم در نظر گرفته شود را گروهی که حتما تعدادی از معلمان که در مدارس کار کرده‌اند نیز در آن گروه باشند، مقداری در این مولفه‌ها تجدید نظر شود. یعنی اگر قرار است فردی مثلا ۹۵۰ امتیاز بیاورد تا رتبه ۵ را کسب کند اگر ۱۰۰ امتیاز برای کارهای پژوهشی، مقاله و... است، می‌شود قسمتی از آن امتیاز به جاهایی برود که همکار می‌تواند امتیاز آن را کسب کند.»
مدیر یکی از مدارس متوسطه شهر تهران با تاکید بر اینکه رتبه‌بندی را صد درصد در مجموع یک اقدام مثبت ارزیابی می‌کنیم، گفت: «حقوق همکاران ما قبل از اجرای رتبه‌بندی در ۲ مدل، یکی بین ۷ تا ۸ میلیون تومان و دیگری بین ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان بود که بعد از آن به ۱۷ تا ۱۸ میلیون تومان رسید.»
وی افزود: «البته اتفاق دیگری که افتاد این بود که حقوق همه دستگاه‌ها در سال جاری تغییر کرد اما در حقوق ما هیچ چیزی غیر از اِعمال رتبه‌بندی تغییر نکرده، اما باز حداقل این است که به اسم رتبه‌بندی هم اگر باشد، حقوق‌ها به ۱۷ تا ۱۸ میلیون تومان رسید.»
ارسال دیدگاه