اهداف اصلی امور تربیتی، حراست از مرزهای اعتقادی و تقویت هویت ملی است

محمد عدل‌لاله، در گفت‌وگو با پانا عنوان کرد: «تعلیم در سایه تربیت معنا می‌یابد و رسالت آموزش و پرورش مبتنی بر تربیت اسلامی است. حوزه معاونت پرورشی و فرهنگی در واقع یکی از فرزندان انقلاب اسلامی است که با ظهور و بروز انقلاب توسط شهیدان رجایی و باهنر متولد شده است و به واقع صدقه جاریه‌ای است که از آن‌ها به جای مانده است. این معاونت، یک معاونت فرابخشی است که تنها مختص یک مقطع تحصیلی خاص نیست و از همان ابتدای ورود دانش‌آموز به کلاس اول تا پایان سال دوازدهم فعالیت‌هایش ادامه می‌یابد. حتی منحصر به سال تحصیلی هم نیست. چرا که در تمام فصول سال و حتی در تابستان هم فعالیت‌های پرورشی در قالب اوقات فراغت و فوق برنامه ادامه دارد. بنابراین این معاونت، یک معاونت تمام فصلی و همه جانبه است.»

برای اثرگذاری فعالیت‌های پرورشی، نیاز به دوره‌های بلندمدت داریم

وی در ادامه یادآور شد: «زیر ساخت‌های ما مبنای انقلاب و مبنای انقلاب هم آموزه‌های دینی، آیات قرآن، تاریخ اسلام و فلسفه تربیتی اسلام است و چون معاونت پرورشی برگرفته از این مجموعه و از ثمرات انقلاب است، باید در همان مسیر باشد. اما بنا بر شرایط روز، روش‌ها و فرآیندهای اجرایی آن باید تغییر کند. باید به روز و جوان پسند و دانش‌آموز‌ پسند شود و آنقدر جذاب باشد که در هر دوره، مخاطبان خودش را جذب کند. برای اثرگذاری فعالیت‌های پرورشی، نیاز به دوره‌های بلندمدت است و نمی‌توانیم در مقطع زمانی کوتاه اثربخشی آن را ارزیابی کنیم. امکان دارد یک فعالیت تربیتی را الان رقم بزنیم و ۱۰ سال بعد آثارش مشخص شود. همچنین برآیند یک سری فعالیت‌های پرورشی منجر به تربیت و تغییر رفتار می‌شود. در حوزه پرورشی، مجموعه متغیرهایی مؤثر هستند که باید کنار هم و در یک راستا عمل کنند.»

صدر تا ذیل آموزش و پرورش، باید پرورشی فکر کنند

عدل لاله، انحصار فعالیت‌های پرورشی به مربی تربیتی را یکی از مشکلات این حوزه عنوان کرد و گفت: «پرورش و تربیت دانش‌آموز در فعالیت همه معلمان است. چه معلمانی که در حوزه آموزش و چه مربیان پرورشی فعالیت می‌کنند. گاهی تأثیر تربیتی یک دبیر تربیت‌بدنی یا علوم پایه از یک مربی پرورشی بیشتر است. بنابراین اولین نکته‌ای که لازم است در آن تأمل شود این است که باید معلمان ما قبل از اینکه در حوزه آموزش فعالیت کنند، در حوزه پرورش فعالیت داشته باشند؛ یعنی آموزش در قالب پرورش و تربیت انجام شود. باید صدر تا ذیل آموزش و پرورش، پرورشی فکر کنند، نگرش داشته باشند و عمل کنند. انتظار این است همه ارکان آموزش و پرورش، از بالاترین مقام آموزش تا سرایدار مدرسه، همه نگرش پرورشی داشته باشند تا تربیت محقق شود.»

وی افزود: «در دنیای امروز نهاد آموزش‌ و پرورش بسیار پیچیده شده است و از تشکیلات وسیع، عریض و طویلی برخوردار است. از این رو دیگر نمی‌توانیم تنها با یک رویکرد به آن نگاه کنیم. باید برای آن برنامه‌‌ریزی کنیم و مشکلات و موانع آن را از میان برداریم تا بدین ترتیب جامعه بتواند به پیشرفت و توسعه پایدار نائل آید. این مهم با همراهی نهادهای فرهنگی و اجتماعی سهولت پیدا می‌کند.»

معاون پرورشی و تربیت‌بدنی آموزش و پرورش منطقه ۱۴، با اشاره به منویات مقام معظم رهبری، مربیان تربیتی را جهادگران عرصه جهاد تبیین معرفی کرد و گفت: «ابزار تهاجمی مورد استفاده دشمن در این میان، رسانه و فضای مجازی است و باید توجه داشت در حوزه جنگ نرم، رسانه‌ها همچون بمب شیمیایی عمل می‌کنند که ضمن نگهداشت تجهیزات، نیروی انسانی زبده و کارآمد را از جبهه نظام حذف می‌کنند و تنها راه مقابله با تمام نقشه‌های دشمنان، جهاد تبیین است.»

مربی پرورشی فقط یک مربی نیست، بلکه یک تفکر و یک ارزش نهادی در جامعه است

عدل لاله با اشاره به اهمیت حوزه تربیتی گفت: «امور تربیتی یکی از افتخارات و ارزش‌های ماندگار تاریخ انقلاب ایران است و در این کشور، مربی پرورشی فقط یک مربی نیست، بلکه یک تفکر و یک ارزش نهادی در جامعه است. همکاران حوزه تربیتی باید عوامل سوء تربیت را شناسایی کنند و پیشگیری‌های لازم را به‌عمل آورند. تربیتی که مبتنی بر ترس، نازپروردگی، قیود بیجای اجتماعی و داشتن انتظار بیش از حد توان باشد، تربیتی ویترینی است که عواقب و تأثیرات بدی بر جای خواهد گذاشت و در همین زمینه باید مدارس را به‌عنوان مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین محل برای تعلیم و تربیت فرزندان، دریابیم.»

وی با اشاره به اینکه مهمترین سرمایه، نیروی انسانی است، در ادامه گفت: «این حوزه و با توجه به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، ضمن مهندسی دقیق مأموریت‌ها، نظام مدیریت و برنامه‌ریزی امور پرورشی مدارس، استفاده از ضوابط و مقررات لازم، برای رسیدن به اهداف مترقی ایران اسلامی، گام‌های بلند و بی‌بدیلی را برداشته است و ما بر این باوریم که در جهان کنونی، نوجوانان و جوانان، نقش مهم و تعیین کننده‌ای در ساختن جوامع بشری دارند.»

وی با بیان اینکه آموزش و پرورش دو بال رشد و ارتقای مسائل تربیتی است، بیان کرد: «در مسائل آموزش و پرورش بایستی عطر تربیت اسلامی و دینی احساس شود و فضای مدارس با آموزه‌های قرآنی و دینی و اخلاق اسلامی تلطیف شود و به دو نهاد مقدس خانه و مدرسه توجه بیشتری شود و با ایجاد تعامل و هماهنگی بیشتر، رفتارهای تربیتی متضاد و دوگانه از بین برود و اولیای دانش‌آموزان در کنار اولیای مدارس، می‌توانند قدم‌های مؤثرتری در تربیت فرزندان میهن اسلامی بردارند.»

وی استفاده از فناوری نوین در تعلیم و تربیت را یکی از اقدامات مهم در آموزش دانش‌آموزان عنوان کرد و گفت: «همانطور که دیدیم در دوران کرونا کلاس‌ها در فضای مجازی پیگیری شد. ما باید از فرصت‌های فضای مجازی استفاده کنیم و چالش‌های فضای مجازی را با پژوهش و اقدامات مهم برطرف کنیم. فضای مجازی، به عنوان فضای دومی از زندگی واقعی است که مانند فضای واقعی، نیازمند فرهنگ است. این فرهنگ، همان گونه که در فضای واقعی، از عوامل متعددی مانند: عرف، شرع، وضعیت اقتصادی و معیشتی، سطح تحصیلات و غیره نشأت می‌گیرد، در فضای مجازی نیز از همین عوامل تأثیر پذیرفته و بر این عوامل نیز تأثیر می‌گذارد.»

معاون پرورشی و تربیت‌بدنی آموزش و پرورش منطقه ۱۴ با تأکید بر اینکه استمرار و بقای هر جامعه مستلزم آن است که مجموعه باورها، ارزش‌ها، رفتارها، دانش‌ها و مهارت‌های آن به نسل‌‌های جدید، به وسیله آموزش و پرورش انتقال یابد و در وجود فرزندان این مرز و بوم نهادینه شود، اذعان کرد: «سند موضوع تربیت با موضوع تعلیم و علم‌ آموزی همتراز دیده شده است. طبق فرمایشات رهبر انقلاب، در این مورد هیچ آباد کردنی به قدر آباد کردن روان انسان و فکر انسان که در حقیقت راه آینده‌ او را ترسیم می‌کند، نمی‌رسد و تربیت و پرورش جسم و روح، عامل شکوفایی استعدادهای ذاتی بشر است و امور تربیتی، زمینه‌ساز تحقق اهداف عالیه سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش است.»

هدف ما در آموزش و پرورش فقط آموزش مباحث علمی به دانش آموزان نیست

عدل لاله در پایان ضمن اشاره به این موضوع که همه ارکان آموزش و پرورش باید در تربیت نقش داشته باشند و آموزش و پرورش و حوزه‌های علمیه، دو بال تربیتی کشور هستند و هر دو باید تلاش کنند که بتوانند باعث تقویت فرهنگ در جامعه شوند، خاطرنشان کرد: «هدف ما در آموزش و پرورش فقط آموزش مباحث علمی به دانش آموزان نیست، بلکه انتقال ارزش‌های دینی و انقلابی به نسل آینده مد نظر است و در تلاش هستیم دانش‌آموزان ما در خانه دوم خود یعنی مدرسه، با آموزش تعلیم و تربیت، از مدارس در برابر تهاجم فرهنگی صیانت کنند که نسل آینده ما جامعه‌‌ای آگاه در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی باشند. همه ما موظف هستیم در تعلیم و تربیت تلاش کنیم و این یکی از مهمترین اهداف ما در آموزش و پرورش است.»

دانش‌آموز خبرنگار: عطیه چوپانی