تدریجی و اقتضایی بودن بازگشایی مدارس به چه معناست؟

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان آموزش و پرورش استثنایی، سید جواد حسینی در این نشست که با حضور اعضای شورای معاونین و روسای ادارات مناطق و شهرستان های استان خراسان جنوبی برگزار شد، گفت: استراتژی آموزش و پرورش بازگشایی تدریجی مدارس با رویکرد حفظ سلامت دانش آموزان و ارائه آموزش های ترکیبی است.

وی با بیان چرایی بازگشایی مدارس در سال تحصیلی پیش رو گفت: کرونا شرایط مبهم و ناخواسته ای را ایجاد کرد و اولین مکانی که تحت تاثیر قرار گرفت، مدارس بودند که تعطیل شدند.

وی افزود: شرایط کرونایی نظام تعلیم و تربیت را به ناچار به سمت آموزش های مجازی و از راه دور سوق داد و اولین آسیب آموزش های مجازی افت کیفیت نظام یاددهی و یادگیری بود و این افت کیفیت هم در نظام جهانی و هم در کشورمان مشهود بود.

وی تصریح کرد:مدارس جعبه سیاه جامعه هستند، امروز جامعه به دیروز مدارس و فردای جامعه به امروز مدارس وابسته است و افت کیفیت در نظام تعلیم و تربیت بر روی همه جامعه اثر می‌گذارد.

معاون وزیر با بیان اینکه مطالعات یونسکو و سازمان ملل نشان می‌دهد تحصیل ۹۴ درصد از یادگیرندگان در نبود مدرسه با اختلال مواجه شده است اظهار کرد: بر اساس این مطالعات ۹۹ درصد دانش آموزان در کشورهای با درآمد متوسط و کم تحت تأثیر وضعیت منفی کرونا قرار گرفته اند. در مهر سال گذشته ۱۱۰ کشور مدارس را تعطیل کردند که ۵۵۰ میلیون یادگیرنده تحت تاثیر این تعطیلی قرار گرفتند.

وی با اشاره به نظر سنجی یونسکو تحت عنوان «کودکان را نجات دهیم» گفت: بر اساس این نظر سنجی که در بین دانش آموزان ۱۱ تا ۱۷ ساله ۶۴ کشور دنیا انجام شده است، از هر ۱۰ نفر دانش آموز ۸ نفر احساس کرده اند چیز کمی آموخته اند یا نیاموخته اند و ۸۰ درصد احساس کرده اند برای یادگیری با مانع جدی مواجه بوده اند.

حسینی با بیان اینکه آموزش و پرورش ایران هم در عصر کرونا دچار چالش شد گفت :مطالعات مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری در کشورمان نشان میدهد در ایام کرونا و آموزش های مجازی تنها ۳۵ درصد دانش آموزان حضور کافی و آنلاین در فضای مجازی داشته اند.

وی افزود: بر اساس این مطالعات ۳۳ درصد دانش آموزان فقط حضور کمی به جای حضور کیفی در آموزش های مجازی داشته اند و حضور موثری برای یادگیری تعمیق یافته نداشته اند و ۳۳ درصد دانش آموزان نیز کمتر از ۵ ساعت‌در هفته از شاد استفاده کرده اند. در مجموع این مطالعه نشان می‌دهد تنها ۲۴ درصد از دانش آموزان معتقدند آموزش های مجازی کیفیتی مانند آموزش های حضوری داشته است، ۴۲ درصد دانش آموزان آموزش ها را در حد قابل قبول ارزیابی کرده اند و ۳۳ درصد دانش آموزان آموزش های مجازی را ضعیف ارزیابی کرده اند.

وی گفت: بر اساس نتایج این مطالعه از هر ۴ دانش آموز ۳ دانش آموز معتقدند آموزش های مجازی نتوانسته است کیفیت آموزش های حضوری را داشته باشد و خلا آموزش های حضوری را جبران کند.

حسینی تصریح کرد: نتایج تمام مطالعات نشان می دهد نظام یاددهی و یادگیری که اساس توسعه هر جامعه است با صدمه و لطمه جدی مواجه شده است و این موضوع ضرورت بازگشایی مدارس را بیش از هر زمان دیگری روشن می کند.

معاون وزیر با تاکید بر اینکه تعطیلی مدارس موجب گسترش و تعمیق بی عدالتی شده است گفت: تعطیلی مدارس بیشترین آسیب را به قشر آسیب پذیر زده است زیرا خانواده های کم برخوردار دسترسی کمتری به ابزار دیجیتالی دارند و این خانواده ها کمتر پشتیبان و حامی دانش آموزان در آموزش های مجازی هستند.

وی با بیان اینکه مدرسه محیطی حفاظتی است و فقدان دسترسی به مدرسه برای قشر کم برخوردار آسیب ها را رشد می دهد گفت: بهداشت و سواد بهداشتی در خانواده های کم برخوردار کم است و مدرسه می تواند جبران کننده این سواد کم بهداشتی باشد.بسیاری از دانش آموزان کم برخوردار در مدارس شبانه روزی تحصیل می کنند و تعطیلی این مدارس موجب عدم برخورداری دانش آموزان از مواد مغذی و افزایش سو تغذیه در بین دانش آموزان کم برخوردار شده است.

معاون وزیر با بیان اینکه آموزش های مجازی و در خانه ماندن سلامت جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار داده است، گفت: اختلال در کیفیت خواب، مشکلات سیستم عضلانی، پرخوری و تغییر در اشتها، کم تحرکی، مشکلات فقر حرکتی و ستون فقرات، اضافه وزن و مشکلات بینایی بخشی از آسیب های فضای مجازی بر روی سلامت جسمانی دانش آموزان است.

وی افزود: آسیب های ناشی از تنهایی، سردرگمی آنلاین، اختلال در مدیریت احساسات توسط کودک، قلدری و تهدید در فضای مجازی، کاهش آستانه تحمل، کسالت و انزوا و افسردگی از جمله آسیب های فضای مجازی بر روی سلامت روانی کودکان است.

حسینی با اشاره به تاثیرات فضای مجازی بر سلامت اجتماعی دانش آموزان گفت: دسترسی به اطلاعات نامناسب، تهدیدات در خصوص امنیت داده ها، دیدار و گفت و گو با مخاطبین مجازی، اعتیاد به فضای مجازی و اینترنتی، کودک آزاری و رفتارهای غیراخلاقی، آداب معاشرت در فضای مجازی و آسیب های آن به تربیت اجتماعی، حضور مستمر و غیرمتعارف در خانه و افزایش تعارضات در تعاملات خانوادگی و افزایش خشونت های خانوادگی، برهم ریختگی نظم خانواده وتاثیر بر اشتغال والدین بویژه مادران، عدم تامین مکان مناسب برای یادگیری در خانه و عدم مشارکت برخی خانواده ها در آموزش های مجازی از جمله آسیب های فضای مجازی در بعد اجتماعی است.

معاون وزیر در ادامه با اشاره به بخشی دیگر از مطالعات مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری گفت: بر اساس این مطالعات در ۳۸ کشور دارای نرخ بالای مرگ و میر و پیش از واکسیناسیون سراسری فقط ۶ کشور مدارس را تعطیل کرده اند ‌در حالی که ۲۴ کشور در اوج موج دوم مدارس را تعطیل نکردند. سازمان جهانی بهداشت و یونیسف مشترکا از مقامات کشورهای جهان خواسته اند بازگشایی مدارس را با رعایت پروتکل های بهداشتی در دستور کار خود قرار دهند.
‏
‏رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه در بازگشایی مدارس و آموزش های حضوری با یک تضاد یا پارادوکس بین واقعیت و حقیقت مواجه هستیم گفت: حقیقت این است که هیچ مطالعه ای و مستندی در دنیا منتشر نشده است که ثابت کند بازگشایی مدارس در پاندمی کوید ۱۹ موثر بوده و یا موثر نبوده است ‏اما مطالعات و پژوهش ها نشان می دهد نرفتن به مدارس موجب آسیب های فراوانی شده است.

وی با با بیان اینکه اما واقعیت این است که بازگشایی مدارس با چالش های بسیاری مواجه است، گفت: دانش آموزان و خانواده ها طی ۱۸ ماه با سختی وارد آموزش های غیر حضوری شده اند و با این نوع آموزش خو گرفته اند و خروج از آن برایشان سخت است و آمادگی کافی برای رعایت پروتکل های بهداشتی نیز در برخی مدارس وجود ندارد.

حسینی افزود: در پارادایم جدید و مهر پیش رو باید آموزش ها ترکیبی باشد و این موضوع بسیار سختی است زیرا نیاز به اقناع جامعه، خانواده و دانش آموزان دارد و همچنین خود وضعیت کرونا نیز مبهم است و آینده آن و جامعه نامشخص است.

معاون‌ وزیر با تاکید بر اینکه نباید دچار اشتباه شویم و اشتباهاتی که در عرصه های مختلف با آن رو به رو هستیم را تکرار کنیم گفت: آموزش و پرورش دنیا به سمت آموزش و پرورش کودکان از طریق طرح مدرسه خوانا حرکت می کند اما نظام تعلیم و تربیت کشور ما به سمت آموزش بزرگسالان حرکت می کند.

وی افزود: آموزش و پرورش دنیا به سمت ارزیابی عملکرد معلمان حرکت می کند اما ما به سمت محاسبه سنوات و زمان حرکت می‌کنیم و آموزش و پرورش دنیا به سمت فراگیر سازی می رود اما ما به سمت جداسازی در حال حرکتیم. آموزش و پرورش دنیا به سمت مناطق محروم و کاهش فاصله برای عدالت حرمت می کند اما نظام تعلیم و تربیت ما به سمت مناطق برخوردار حرکت می کند، آموزش و پرورش دنیا توده گرایانه است ولیکن آموزش و پرورش کشور ما نخبه گرایانه است و آموزش و پرورش دنیا به سمت آموزش های حضوری حرکت می‌کند اما ما هنوز تاکید بر آموزش های غیر حضوری صرف داریم.

‏معاون وزیر با اشاره به استراتژی و راهبردهای آموزش و پرورش در مهر پیش رو گفت: استراتژی آموزش و پرورش شروع مهری باشکوه و بی دغدغه است.

معاون وزیر در ادامه با بیان ۱۰ اصلی که باید در بازگشایی مدارس و آموزش های حضوری در کنار سایر آموزش ها رعایت شود گفت: اولین اصل بازگشایی مدارس به صورت تدریجی است و تدریجی بودن به مفهوم این است که از اول مهر نه مدارس صد درصد حضوری است و نه صد درصد مجازی بلکه بر اساس اطلس یادگیری آموزش ها ترکیبی خواهد بود.

وی‌با اشاره به دومین اصل بازگشایی مدارس افزود: آموزش ها با توجه به شرایط منطقه، مدرسه، کلاس و پایه اقتضایی است.

‏حسینی سومین اصل را آموزش های ترکیبی دانست و گفت: اصل بعدی تقدم ذاتی سلامت است و بر همین اساس واکسیناسیون ۹۰ درصد معلمان انجام گرفته است و ‌دانش آموزان نیز در اولویت واکسیناسیون قرار دارند.

‏وی پنجمین اصل را ارتقای کیفیت دانست و گفت: اصل بعدی تفویض اختیار به شورای مدرسه و منطقه است تا در خصوص نوع آموزش با تقدم ذاتی سلامت بر همه امور تصمیم بگیرند. عدالت بویژه توزیع عادلانه امکانات دیجیتالی، اقناع سازی، حفظ تجربه دوران کرونا بویژه استفاده از شبکه شاد، حفظ آرامش و پرهیز از هرگونه تنش اصول هفتم تا دهم بازگشایی مهری باشکوه است.

حسینی با تشریح اصل تدریجی و اقتضایی بودن بازگشایی مدارس و بیان اینکه در فرآیند بازگشایی، مدارس به دو گروه تقسیم می شوند گفت: در گروه اول همه دانش آموزان روستایی و عشایر زیر ۱۵ نفر از اول مهرماه حضوری به مدرسه خواهند رفت، همه دانش آموزان روستایی و عشایر زیر ۳۰ نفر از نیمه مهر ماه به کلاس خواهند رفت، کلاس های مهارتی حضوری خواهد بود و در پایه اول ابتدایی هم از مهر مجوز حضور کوتاه مدت جهت آشنایی با معلم ومدرسه به مدارس داده می شود.

وی گفت: در گروه دوم مدارس با جمعیت زیر ۳۰۰ نفر از آبان ماه و با گروه بندی بازگشایی خواهند شد و مدارس بالاتر از ۳۰۰ نفر با مجوز ستاد ملی کرونا و به صورت گروه بندی بازگشایی خواهند شد.

‏معاون وزیر در ادامه با بیان اینکه در مهر جاری در ۴ محور ۱۰ شاخص باید محقق شود گفت: تامین معلم برای تمامی کلاس ها، وجود مدیر و معاون در تمام مدارس، وجود برنامه عملیاتی و اطلس یادگیری در تمام مدارس، رعایت پروتکل های بهداشتی در تمام مدارس، ثبت نام همه دانش آموزان، توزیع کتب بین همه دانش آموزان، سنجش تمامی دانش آموزان بدو ورود به دبستان، دسترسی همه دانش آموزان به امکانات دیجیتالی، صدور ابلاغ برای تمامی معلمان و واکسینه شدن همه معلمان شاخص های است که در محور های کلاس، مدرسه، دانش آموز و معلم باید اجرایی شود.

حسینی با اشاره به کمبود نیروی انسانی در آموزش و پرورش گفت: بر اساس گزارش ها استان خراسان جنوبی برای آغاز مهر ۳۰۰ معلم کمبود دارد که استفاده از ظرفیت اضافه کار نیروهای رسمی و بازنشستگان و نیروهای خرید خدمات از جمله راه های تامین نیرو برای سال جاری است.

وی افزود: استفاده ۸۵ درصدی دانش آموزان استان خراسان جنوبی از شبکه شاد و ثبت نام و توزیع ۹۵ درصدی کتب درسی در این استان نشان از تلاش گسترده برای ارتقای نظام تعلیم و تربیت دارد.

جانشین وزیر در طرح هدایت با اشاره به عدم دسترسی حدود سه میلیون دانش آموز به شبکه شاد گفت: ۷۰۰ هزار نفر از این تعداد دسترسی به شبکه اینترنت ندارند و دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر هم وسایل هوشمند آموزشی ندارند که تاکنون در قالب طرح هدایت بیش از ۳۳۰ هزار تبلت برای این دانش آموزان تهیه شده است.

وی افزود: در استان خراسان جنوبی هم حدود ۲۳ هزار دانش آموز کم برخوردار وجود دارند که تجهیزات هوشمند آموزشی ندارند، تاکنون با همت مسئولین استانی و خیرین برای ۶ هزار نفر از این تعداد تبلت و گوشی هوشمند تهیه شده است و امید است باقیمانده دانش آموزان از طریق اعتبارات ملی و درون استانی به زودی صاحب تبلت و گوشی هوشمند شوند.

وی تصریح کرد: تاکنون برای ۱۸۰ دانش آموز کم برخوردار استثنایی استان خراسان جنوبی وسایل هوشمند آموزشی تهیه شده است و به زودی نیز ‌۱۰۰ تبلت به بقیه دانش آموزان استثنایی اهدا خواهد شد.

حسینی در ادامه گفت: در راستای نهضت توان افزایی و تامین تجهیزات آموزشی و توانبخشی دانش آموزان با نیازهای ویژه دو میلیارد تومان اعتبار در سال جاری به دانش آموزان استثنایی استان خراسان جنوبی اختصاص خواهد یافت.

وی با بیان اینکه بر اساس آمایش سرزمینی استان خراسان جنوبی به ۱۲ مدرسه استثنایی نیاز دارد گفت: دو مدرسه از این تعداد در حال ساخت است و در صورت تامین زمین، باقیمانده مدارس نیز یا همت خیرین ساخته خواهد شد. ۱۰ سالن ورزشی درون مدرسه ای نیز برای دانش آموزان استثنایی استان خراسان جنوبی ساخته خواهد شد.