کرونا؛ باری مضاعف بر دوش معلمان جهادگر عشایر

کرونا، نامی آشنا در ماه‌های اخیر، جهان را به یکباره شگفت زده و مهم ترین فرآیند توسعه جوامع یعنی فرآیند یادگیری را با مشکل مواجه کرد. در پی این واقعه قشرهای مختلف به تکاپوی افتادند نظام تعلیم و تربیت نیز ورود به فضای مجازی را در دستور کار قرار داد و در این میان ما شاهد مجاهدت‌هایی در عرصه آموزشی کشور بودیم ایثارگری‌های کم نظیر از معلمان زحمتکش در دورترین و صعب العبورترین نقاط کشور؛ مناطقی که از زیرساخت‌های فضای مجازی بی بهره بودند.

خبرگزاری پانا در ادامه پیگیری‌ها و اطلاع رسانی از تلاش معلمان در اشکال مختلف، کیلومترها آن طرف‌تر به سراغی دو تن از معلمان عشایر رفته است تا گپی خودمانی با این دو آموزگار جهادگر داشته باشد.

آنچه در ادامه می‌آید مروری است بر شمه‌ای کوچک از فداکاری‌های قشر فرهنگی در دوران کرونا در حوزه عشایری.

علی میرزایی آموزگار عشایر سیار با ۲۶ سال سابقه در مدرسه فضیلت عشایر ایل خمسه در مناطق کوهستانی شهرستان محروم سرچهان از استان فارس: معلم عشایر تنها یک آموزگار نیست بلکه تمامی کارهای یک مدرسه را بر عهده دارد

علی آقا که در سال‌های آخر خدمتش به سر می‌برد لبخند معناداری می‌زند و می‌گوید: «معلم عشایر، تنها یک آموزگار نیست بلکه تمامی کارهای اداری یک مدرسه را بر عهده دارد در فرایند تدریس هم باید به تنهایی شش پایه را در یک روز تدریس کند شاید باور نکنید چند دانش‌آموز پیش دبستانی هم دارم البته بچه‌ها عشایری به واسطه چند پایه بودن کلاس‌ها زنگ تفریح‌های زیادی دارند اما زنگ تفریح برای من و امثال من مفهومی ندارد.

البته، کمبود آب آشامیدنی، برق، جاده، امکانات بهداشتی، فضای مطلوب آموزشی، جابه جایی، سرما و گرما و مشکلاتی از این قبیل همواره بوده و هست اما در سال تحصیلی جاری در انتهای زمستان شیوع کرونا مزید بر علت شد. نبود برق در مناطق عشایر نشین، مانع اصلی دانش‌آموزان عشایر به آموزش‌های تلویزیونی و فضاهای مجازی است بنابراین در دوران کرونایی ناچار بودم تا دانش‌آموزان را به صورت پراکنده و گاهی انفرادی به پای کلاس‌های درس بیاورم. تدریس حضوری در دوران کرونایی وقت زیادی را از من و امثال من می‌گرفت زیرا اهمیت حفظ سلامتی دانش‌آموزان ایجاب می‌کرد تا کلاس‌ها همانند قبل تشکیل نشود.

کرونا باعث شده بود تا گاهی اوقات تا زمان فرارسیدن شب مشغول تدریس برخی پایه‌ها باشم به طوری که می‌توان گفت تقریبا کارم دو برابر شده بود البته عشق به آموزش به دانش‌آموزان محروم باعث شده تا نه تنها از این شرایط خسته نشوم بلکه از شرایط جدید تدریس لذت ببرم. همچنین آموزش خانواده‌ها برای پیشگیری از کرونا بخش دیگر از وظایف خود می‌دانم.»

ابراهیم هاشمی یکی دیگر از معلمان عشایر در این خصوص می‌گوید: «تنها عشق به معلمی است که تحمل سختی‌ها و مشقت‌ها را برای ما در دل کوه‌ها و دشت‌ها آسان می‌کند و رنج ایاب و ذهاب به دره‌ها را شیرین می‌کند و به ما انرژی می‌دهد.

از آنجا که دانش‌آموزان من به هیچ یک از امکانات فضای مجازی دسترسی ندارند مجبور بودم در ایام تعطیلات کرونایی در مدرسه حضور یابم و با رعایت فاصله اجتماعی و تفکیک دانش‌آموزان به تدریس بپردازم. بیشتر دانش‌آموزان من تاکنون گوشی هوشمند، تبلت و ... را ندیده‌اند برخی خانواده‌ها حتی تلویزیون هم ندارند بنابراین ادامه آموزش‌ها در شرایط کرونایی در فضای مجازی برای دانش‌آموزانم غیر ممکن بود لذا آموزش‌ها را به شکل حضوری با تلاش مضاعف ادامه دادم.

برای تدریس در دوران کرونایی ابتدا باید تعدادی ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی آماده و کلاس‌ها را در فضای باز برگزار می‌کردم. عقرب گزیدگی و مار گزیدگی از جمله خطراتی است که معلمان عشایر پیوسته نگرانش هستند گاهی اوقات برای آموزش به یک دانش‌آموز ناچارم بیش از ده کیلومتر جاده صعب العبور را طی کنم این طی طریق را گاهی با موتور سیکلت و گاهی با پای پیاده انجام می‌دادم.

حمل تجهیزات کمک آموزشی از جمله تخته سیاه دفاتر، کتب کمک آموزشی و... یکی دیگر از مشکلات ما معلمان عشایر است. هنگام کوچ عشایر از نقطه‌ای به نقطه دیگر، تشکیل کلاس‌ها در مسیرهای طولانی خود داستان دیگری دارد گرما، تشنگی ، خستگی راه، خطر نیش حشرات گزنده و ... از سختی‌های معلمان عشایر است. انتظار می‌رود در صورت ادامه این شرایط زیرساخت‌های استفاده از فضای مجازی در مناطق عشایر نشین ایجاد شود.»

آنچه در این گزارش آمد نمونه‌ای کوچک از سختی‌های بی شمار مسیر تعلیم و تربیت فرزندان عشایر است از آنجا این قشر از جامعه همواره یکی از پایه‌های توسعه در کشور بوده است باید در راستای به روز رسانی امکانات عشایر تلاش کرد و در این شرایط کرونایی تا حد امکان آلام متصدیان تعلیم و تربیت حوزه عشایری را کاهش داد.