تدوین نظام برنامه ریزی درسی و راهنمای تولید بسته یادگیری ترکیبی

به گزارش روابط عمومی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، این نشست در سالن جلسات سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی برگزار شد و حسن ملکی معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، سیدحسن الحسینی مشاور وزیر و مسئول برنامه شبکه آموزشی دانش‌آموز(شاد) و تنی چند از دیگر مسئولان حضور داشتند.

در ابتدای نشست حسن ملکی ضمن خیر مقدم به حاضران در خصوص اهمیت این جلسه و موضوع آموزش از طریق شاد، استفاده مناسب و مطلوب از ظرفیت شبکه ملی مدارس (رشد) و لزوم استفاده از تمام امکانات و ظرفیت‌ها برای آموزش دانش‌آموزان ایران اسلامی تأکید کرد.

سپس الحسینی گفت: «سال ۸۱ و ۸۲ مجوزی از شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفتیم که بر اساس آن آموزش و پرورش ماموریت پیدا کرد از ۳ نوع آموزشِ حضوری، نیمه‌حضوری و غیرحضوری بهره بگیرد. در عرصه تعلیم و تربیت این بزرگترین گشایش رقم خورد و برمبنای همین تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی و برای تحقق این هدف مصوباتی در شورای عالی آموزش و پرورش داشتیم.»

وی با اشاره به شیوع کرونا و ایجاد وضعیت بحرانی در جامعه و نظام آموزش و پرورش کشور اظهار کرد: «با شیوع اپیدمی شرایط خاصی پیش آمد که نظام آموزشی را به تعطیلی کشاند؛ از طرفی دغدغه دستگاه آموزش و پرورش این بود که «تعلیم و تربیت نباید تعطیل نشود» بنابراین به فکر یافتن راه حلی برای تحقق این شعار بودیم که به سمت ایجاد شبکه شاد رفتیم.»

راه‌اندازی شبکه شاد تجربه‌ای موفق در بین کشورهای منطقه و امتیاز بزرگی برای آموزش و پرورش بود

الحسینی ادامه داد: «راه‌اندازی شبکه شاد تجربه‌ای موفق در بین کشورهای منطقه و امتیاز بزرگی برای آموزش و پرورش بود. گرچه موقع استقرار و گسترش شبکه شاد دانش‌آموزان و به‌ویژه معلمان ما هنگام کار با این شبکه از مشکلات شبکه رنج بردند، اما تمرکز ما بر رفع مشکلات شبکه قرار گرفت و برنامه ریزی کردیم سال تحصیلی جدید در شرایطی آغاز شود که ایرادهای شاد برطرف شده باشد.»

وی درباره روش‌های برقراری آموزش ترکیبی گفت: «آموزه‌ای از آموزش حضوری و آموزش در فضای مجازی خواهد بود که بسته‌های آموزشی و تلویزیون نیز پای کار هستند. با توجه به شرایط متفاوت تعلیم و تربیت سهم هریک از بخش‌ها در این بسته ترکیبی مشخص می‌شود.»

در ادامه خانم شرفی دستیار فنی و اسماعیلی مسئول هماهنگی اجرایی شبکه شاد نیز مواردی را در خصوص تجربه فنی و برنامه‌های در جریان از حیث توسعه فنی و اجرایی شاد را بیان کرد.

محسن باهو مشاور فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان بیان کرد: «با توجه به برنامه های دولت و وزارت متبوع و تعیین سیاست‌های اجرایی در سازمان از سوی ملکی ریاست سازمان، چارچوب راهنمای ارائه بسته یادگیری آموزش ترکیبی برای همه دروس و ارائه سرفصل‌های دروس به صورت حضوری و غیرحضوری در شرایط خاص برای سال تحصیلی آینده تهیه شده و محتوای آن از سوی دفاتر برنامه ریزی در حال تکمیل بوده که پس از آماده شدن برای استحضار وزیر ارائه می‌شود.»

وی ادامه داد: «با عنایت به سخنان الحسینی در خصوص ظرفیت فنی شبکه شاد به عنوان شبکه اجتماعی دانش‌آموزی، باید برابر توانمندی‌های فنی شبکه و توان ارائه خدمات الکترونیکی ازآن انتظار داشت. کارکرد شبکه اجتماعی با شبکه آموزشی (یادگیری) یکی نیست. آموزش مجازی و تعامل بین یادگیرنده و یاددهنده اهمیت بالایی دارد که این امکان مهم در شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد و با ایجاد ظرفیت و قابلیت لازم در شبکه شاد امکان فراهم شدن آن وجود دارد.»

مشاور فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان با اشاره به سابقه اقدامات و توانمندی‌های محتوا و خدمات الکترونیکی با شیوه‌های متنوع در شبکه رشد، تعامل بین رشد و شاد را فرصتی مغتنم برشمرد.

وی بر استفاده از ظرفیت خوب شبکه شاد در تنظیم سازی مدیریت آموزشی و کنشگران اصلی شامل دانش‌آموز، معلم و خانواده تاکید کرد و گفت: «وفاداری به واژگان اسناد بالادستی و بهره گیری از ادبیات آن در گفتمان‌های بهره مندی از فرصت‌های فناوری و آموزش‌های ترکیبی و تدوین دستورالعمل‌ها و برنامه‌های عملیاتی اهمیت به سزایی دارد.»

برنامه حمایتی جدی برای سال تحصیلی جدید

باهو با تاکید بر اینکه معلمان موفق ترین عنصر فرآیند تربیت در جریان کرونا بودند، یادآور شد: «ارتقای توانمندی‌های معلمان و ارائه امکانات از قبیل محتوا، نرم افزار و سخت افزار، نیازمند برنامه حمایتی جدی برای سال تحصیلی جدید است.»

در ادامه محمد ابراهیم محمدی سرپرست دفتر انتشارات و فناوری آموزشی با اشاره به اینکه شبکه رشد، شبکه‌ای مظلوم و ناشناخته است، گفت: «هم اکنون ده‌ها هزار محتوا در بخش‌های مختلف آموزشی، دانش افزایی، آموزش‌های ارائه شده در ۱۲ پایه در این شبکه بارگذاری شده که ظرفیت بسیار بالایی است.»

هدف رشد آموزش مستقیم دانش‌آموز نیست

سعید بدیعی معاون دفتر انتشارات و فناوری آموزشی راه‌اندازی پیام رسان شاد را کاری ستودنی و مطلوب ارزیابی کرد و گفت: «شبکه ملی مدارس(رشد) یک پلتفرم مناسب است که وابسته به هیچ سیستم عاملی نیست و هیچ گونه محدودیتی ندارد. رسالت شبکه ملی مدارس و شبکه آموزش دانش‌آموزی کاملاً متفاوت است. هدف رشد آموزش مستقیم دانش‌آموز نیست بلکه پشتیبانی از مدرسه، کلاس و آموزش است.»

وی تاکید کرد مرکز یادگیری معلمان در شبکه رشد در دست طراحی بوده و بزودی به مرحله اجرا خواهد رسید.

افشار بهمنی سرپرست دفتر تالیف کتاب‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش با اشاره به تولید فیلم آموزشی برای برنامه‌های سال تحصیلی آینده گفت: «امیدواریم تا پایان تابستان ۴۰ فیلم از این فیلم‌ها با کمک کارشناسان مربوطه و هنرجویان نهایی شود.»

کوروش امیری نیا سرپرست دفتر تالیف کتاب‌های آموزش‌های عمومی و متوسطه نظری تاکید کرد: «در این شرایط نمی‌توان هیچ کتابی را به طور کامل حضوری یا غیر حضوری معرفی کرد. کتاب‌ها ۵۰ درصد حضوری و ۵۰ درصد غیر حضوری خواهد بود. باور داریم یک الگوی استاندارد تدریس موفق می‌تواند راه گشای مشکلات باشد.»

الحسینی در پایان با اشاره به اینکه نحوه ارتباط شاد و رشد بسیار مهم است، گفت: «رشد با توجه به محتوای ارزشمندی که دارد یک پیشکسوت است و باید از این ظرفیت استفاده کرد.»

وی در خصوص تولید محتوا برای دوره پیش دبستانی، یادآور شد: «تولید محتوا برای این بخش از سوی استان‌ها و با نظارت سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی خواهد بود که ما هم در این زمینه هر کمکی از دستمان بر آید انجام می‌دهیم.»

ملکی در بخش پایانی این نشست با معرفی باهو، بهمنی، محمدی و امیری نیا عنوان تیم همکاری کننده با شبکه شاد با مسئولیت باهو برای هماهنگی و تعامل هرچه بیشتر، یادآورشد: «برای ایجاد تعامل مطلوب تر و رفع همه موانع ضرورت دارد، جلسات و پیگیری مستمر انجام پذیرد که با سابقه آشنایی که الحسینی و باهو دارند امیدواریم این نظام ارتباطی به خوبی برقرار و حذف ابهامامات ادامه پیدا کند.»

اقداماتی که از نظر ملکی باید در کوتاه مدت انجام گیرد:

ارائه عناوین و محتواهای که الزاماً حضوری است

تولید و تهیه الگوهای تدریس موفق

در نظر گرفتن آموزش های ویژه معلم

در نظر گرفتن آموزش های ویژه خانواده

در نظر گرفتن آموزش های ویژه مدیر

معاون وزیر آموزش و پروش بر تدوین نظام برنامه ریزی درسی و تولید محتوای مجازی در برنامه‌های بلند مدت تأکید کرد.

وی برنامه‌های آتی تعامل سازمان پژوهش با مسئولان شبکه شاد را به شرح زیر معرفی کرد:

فعالیت‌های آنی: این فعالیت‌ها همین امروز باید انجام شود که شامل ارائه جدول شفاف فعالیت‌های حضوری و غیرحضوری برای سال تحصیلی آینده خواهد بود.

فعالیت‌هایی که در طول تابستان و تا قبل از آغاز سال تحصیلی باید اجرا شود: در این رابطه باید بگویم نسبت به شبکه رشد کم لطفی صورت گرفت و اتفاقاتی رخ داد که معرفی این شبکه به عنوان یک پشتیبان بسیار قوی مورد غفلت واقع شده است هر چند که آن زمان مسئولیتی در سازمان نداشتم اما باز هم تاکید می‌کنم که شبکه رشد یک ظرفیت بسیار عظیم است و باید از آن استفاده کرد. آموزش معلمان و راه‌اندازی مرکز یادگیری معلم اقدام بسیار خوبی است که باید با قدرت ادامه پیدا کند. الگوهای تدریس موفق نیز کار مطلوب است که می‌توان در طول تابستان به آن پرداخت.

فعالیت‌های بلند مدت که در طول سال تحصیلی می‌توان انجام داد: ما باید نظام برنامه ریزی درسی متناسب با این شرایط بحرانی را طراحی و تدوین کنیم و مشخص شود که رویکرد برنامه درسی در این شرایط خاص باید چگونه باشد.