فرشته‌ها همیشه سفیدپوش نیستند

در نخستین روزهای تعطیلی مدارس که به‌علت شیوع ویروس کرونا اتفاق افتاد، معلمان از اولین گروههایی بودند که دست روی دست نگذاشته و هر کدام به فراخور امکانات و توان خود شروع به پیگیری آموزش شاگردان خود در بستر فضاهای مجازی موجود در سطح جامعه کردند تا آثار منفی این تعطیلی را به حداقل برسانند.

از آنجا که در کشور ما تا پیش از این آموزش از راه دور و به‌صورت مجازی اصلا جدی تلقی نمی‌شد، مشکلات و ضعف‌های بسیاری در این مسیر قد علم کرد. ضعف در زیرساخت‌های اینترنتی، مشکلات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، مشکلات مربوط به حضور دانش‌آموز و معلم در فضای مجازی و بسیاری از موانع دیگر کم‌کم خود را نشان دادند، اما این معضلات هیچ‌کدام مانع از این نشد که این فرشتگانی که سفیدپوش نیستند دست از تلاش و دلسوزی بکشند و تسلیم شوند و در حال حاضر تعلیم و تربیت دانش‌آموزان بسیاری از نقاط میهن از طریق فضای مجازی رونق گرفته و با برنامه‌ریزی منسجم و تلاش افتخارآفرین معلمان؛ کلاس‌های درس به درون خانه‌ها رفته‌ است.

اگر کمی با حال و هوای تدریس و فضای آموزش آشنایی داشته باشیم می‌دانیم که تولید محتوای مناسب برای فضای مجازی و برای مخاطبینی که عمدتا کودک و نوجوان هستند تا چه اندازه سخت و وقت‌گیر است. همچنین با راه‌اندازی شبکه اجتماعی دانش‌آموز(شاد) و مشکلات این بستر نوپا و تمامی نقاط ضعف و قوت این شبکه بسا مدیران و معلمانی که ساعاتی به مراتب بیشتر از ساعات موظف خود درگیر راه‌اندازی و عضو کردن دانش‌آموزان در این شبکه هستند.

نقاط ضعف و قوت آموزش مجازی از زبان یکی از معلمان ایثارگر

به مناسبت روز معلم و به پاس ایثارگری‌های مبارزان خط مقدم تعلیم و تربیت گفت‌و‌گویی داشتیم با اکرم حسنی حاجی‌آبادی معلم پایه سوم دبستان ادب تهران که به گفته دانش‌آموزان کلاسش و اولیای آنها از نمونه‌‌های بارز ایثار و اخلاص در این وضعیت بغرنج است که هر روز با برپایی کلاس‌های آنلاین و پیگیری وضعیت درسی تک‌تک دانش‌آموزان خود با تلاشی ستودنی، صبری مثال‌زدنی و عشقی بی‌انتها باعث تداوم حرکت قطار دانایی فرزندان این مرز و بوم شده است.

حسنی که دلتنگ شاگردانش است در حالی‌که اشک در دیدگانش حلقه زده درباره مشکلات این روزها گفت: یکی از مهمترین مشکلات آموزش در فضای مجازی دامن زدن به تبعیض‌های آموزشی است، چه بسیار خانواده‌هایی که به نان شب خود محتاج هستند و امکان مهیا کردن سیستم هوشمند برای آموزش فرزندانشان را ندارند و بسیار دانش‌آموزان مستعدی که در این ایام از آموزش محروم شده‌اند؛ به باور من هر چیزی که منجر به بیشتر شدن تبعیض‌های آموزشی در جامعه شود آثار غمبارش را در آینده خواهیم دید و مسئولین باید راهکاری برای این مسئله بیاندیشند.

او با اشاره به اینکه برای برگزاری کلاس‌ها به صورت مجازی هنوز فرهنگسازی به صورت مطلوب صورت نگرفته است، ادامه داد: در مواردی حین برگزاری کلاس شاهد دخالت اولیا در اداره کلاس و پاسخگویی به سوالات از جانب آن‌ها هستیم؛ زیرا ترجیح می‌دهند در هنگام آموزش در کنار فرزندان خود باشند که این امر علاوه بر مسائلی که برای معلم ایجاد می‌کند باعث می‌شود همه حواس بچه معطوف به کلاس نباشد؛ توصیه ما این است که فضایی برای دانش‌آموز در نظر گرفته شود که به دور از دیگر اعضای خانواده و در سکوت و آرامش بتواند در کلاس مجازی شرکت کند.

حسنی سرعت پایین اینترنت را برای این نوع آموزش نامطلوب خواند و گفت: این مسئله هم به‌شکل حقیقی و هم گاهی بهانه‌ای برای طفره رفتن دانش‌آموزان از پاسخ دادن به سوالی که جواب آن‌را نمی‌داند وجود دارد.

این معلم دلسوز با تاکید بر اهمیت ایجاد رابطه عاطفی قلبی و واقعی با بچه‌ها در مقطع ابتدایی گفت: اساس کار در ابتدایی بر پایه این رابطه عاطفی معلم_شاگرد است که اگر به صورت درست شکل نگیرد؛ جریان آموزش و پرورش به مشکل برمی‌خورد و وجود فضا و بستر مجازی برای این منظور در ایام تعطیلی مدارس چه اکنون و چه بر اثر برف یا آلودگی بسیار مفید می‌تواند واقع شود و معلم می‌تواند از این طریق این رابطه را حفظ کند.

او استفاده از فضای مجازی برای در دست گرفتن نبض کلاس و سازماندهی فعالیت بچه‌ها در تعطیلات را سازنده دانست و ابراز امیدواری کرد که با ورود بچه‌ها به دنیای مجازی بتوانند از این مسیر برای کسب و گسترش علم روز بهره ببرند.

گفتگو: نغمه مختاری