مشارکت واقعی مستمر و نظامند از اهداف تدوین بسته تحولی توسعه مشارکت

به گزارش روابط عمومی سازمان آموزش و پرورش استثنایی، سید جواد حسینی در "شورای راهبری توسعه مشارکت‌ها" که با حضور مدیران کل امور شوراها و مدارس غیر دولتی برگزار شد گفت: مشارکت به سه دسته تزئیناتی، محدود و واقعی تقسیم می‌شود که مشارکت تزئیناتی یا تشریفاتی در مقابل عدم مشارکت یک گام به جلو است و مشارکت محدود فقط در اموری که نظام‌ها و حکومت‌ها می‌خواهند است و از مشارکت تزئیناتی یک گام جلوتر است.

وی گفت: در مشارکت واقعی مستمر و نظام مند، مشارکت با مردم به جای مشارکت برای مردم است، تقاضامحور به جای عرضه محور است و مشارکتی برنامه ریزی شده به جای مشارکتی توده‌ای و اتمیزه شده است و این بهترین مدل مشارکت نظام مند و مستمر است که باعث ارتقای کیفیت و عدالت خواهد شد.

حسینی در تشریح بیان مساله و چرایی طراحی بسته تحولی توسعه مشارکت و کاهش تمرکز و اجتماعی شدن آموزش و پرورش گفت: نظام آموزش و پرورش به‌شدت متصلب و متمرکز است و این ابر وزارتخانه با هنجارآفرینی، بخشنامه گرایی ومدیریت چند لایه موجب فشار بر پیکر نحیف مدرسه شده است و این فشار نیز منجر به کمی گرایی، سطحی نگری و کاهش کیفیت شده است.

وی افزود: این رویه منجر به افزایش فاصله صف تا ستاد، کاهش خلاقیت، کاهش انگیزه معلمان شده است و در نتیجه کاهش حس تعلق سازمانی و میل به مقاومت نیز افزایش یافته است.

وی بیان کرد: کاهش هزینه‌ها، افزایش فرصت و کمک به اقتصاد آموزش و پرورش، افزایش هویت و نقش آفرینی فرهنگیان در خصوص آموزش و پرورش، کاهش فرایند اجتماعی شدن و جامعه پذیری آموزش و پرورش در جامعه و دولت از جمله ضروریات تدوین بسته تحولی "توسعه مشارکت، کاهش تمرکز واجتماعی شدن" است.

معاون وزیر با بیان مولفه‌های مشارکت افزود: مشارکت درگیری عاطفی ذهنی است و اختیاری، آگاهانه است و همه در قبال آن احساس مسئولیت می‌کنند.

وی با بیان مزایای مشارکت افزود: مشارکت باعث فعال کردن ذینفعانی که میل به فردیت و گریز از مسئولیت دارند شده و افزایش مسئولیت پذیری را موجب می‌شود.

وی گفت: بهبود کیفیت در مدارس، نزدیکی فرهنگیان، اولیا، دانش‌آموزان و جامعه به یکدیگر، افزایش کارایی در مدیریت، تعلق ذینفعان به برنامه‌ها و اقدامات، کاهش تعارضات معلمان، مدیران، دولت و جامعه، کاهش زمان اجرای پروژه‌ها و رشد آگاهی ذینفعان از جمله مزایای مشارکت است.

معاون وزیر با بیان اینکه مشارکت ذینفعان باید بر ۵ محور عمده استوار شود افزود: نمادینه سازی، ستادینه سازی و نهادینه سازی از جمله محورهای عمده مشارکت است که این سه موجب افزایش مشارکت، اعتماد و ظرفیت سازی می‌شود.

رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی با بیان اینکه نتیجه مشارکت با مولفه‌های یادشده به دو مفهوم بسیار مهم سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی منتج می شود افزود: باید تلاش کرد این مولفه‌ها هم در جامعه و هم آموزش و پرورش افزایش یابد.

معاون وزیر ارتباطات، اعتمادات، تشکیلات، تسهیلات واطلاعات را پنج شاخص سرمایه اجتماعی دانست و افزود: بانک جهانی سرمایه اجتماعی را مهم‌ترین سرمایه می‌داند و بازتولید سایر سرمایه‌ها نیز در سایه سرمایه اجتماعی امکان پذیر است. انسجام مردم، احساس شکوفایی اجتماعی، پذیرش اجتماعی و انطباق اجتماعی باعث ایجاد سلامت اجتماعی می‌شود و این نیز ملزم به فراهم کردن زمینه مشارکت واقعی و پایدار است.

معاون وزیر مشارکت درون سازمانی و برون سازمانی را از اجزای مشارکت دانست و افزود: معلمان، مدیران، کارشناسان اداری، بازنشستگان، مدارس، دانش‌آموزان و ادارات از مولفه های درون سازمانی و دانشگاهیان، صاحبنظران، حوزویان، اولیا، دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و عمومی و تشکل‌های مردمی از مولفه‌های برون سازمانی هستند که می‌توانند به مشارکت دعوت شوند.

حسینی در ادامه به ارائه طرح‌های مشارکت محور درون سازمانی پرداخت و افزود: پارلمان مجازی معلمان، طرح جام، نظام تصمیم گیری از مدرسه تا ستاد، توسعه کمی و کیفی تشکل‌های اجتماعی و علمی معلمان، حضور نمایندگان معلمان در کارگروه‌ها و طرح قشربندی حرفه‌ای معلمان از جمله طرح‌های مشارکتی معلمان است.

وی افزود: پارلمان مشورتی اولیا، مدرسه یاری اولیاء و مشارکت پیشکسوتان از طریق ایجاد گنجینه مدیران استثنایی و راهنمایان بالینی از جمله دیگر طرح‌های مشارکتی درون سازمانی است. تشکیل مجلس دانش‌آموزی، تشکیل مجلس مشورتی مجازی دانش‌آموزی، طرح هر دانش‌آموز یک نقش و یک تشکل، تقویت کمی و کیفی تشکل‌های دانش‌آموزی، طرح مدام ویژه دانش‌آموزان دوره متوسطه و طرح هر مدرسه یک سرود از جمله طرح‌های مشارکتی ویژه دانش‌آموزان است.

وی افزود: مدیران، کارشناسان ادارات استان‌ها و ستاد و مدیران نیز از طریق نظام تصمیم گیری مشارکتی از مدرسه تا ستاد و طرح جام به مشارکت دعوت می‌شوند.

معاون وزیر در تبیین طرح های جلب مشارکت‌های برون سازمانی افزود: مشارکت دستگاه‌های دولتی در قالب طرح ۱۰۰ دبیرخانه ۱۰۰ مدرسه، طرح حامی، طرح مدرسه سازی تخصصی دستگاه‌های دولتی و گسترش کمی و کیفی مدارس و مراکز غیردولتی تعریف شده است.

وی افزود: توسعه کمی و کیفی سازمان‌های مردم نهاد از طریق ۶ راهبرد شبکه سازی، توسعه موضوعی، توسعه قشری، توسعه منطقه‌ای، نظام‌نامه تعامل وتوانمندسازی نیز از جمله برنامه‌های توسعه مشارکت در بخش برون سازمانی است.

وی بیان کرد: مشارکت صاحب نظران و دانشگاهیان نیز در قالب طرح رصد و کاربست مطالعات ملی و بین المللی تعریف شده است و طرح توانبخشی بانک زمان از طریق انجام خدمات توانبخشی داوطلبان برای معلولان در زمان توانمندی و جبران خدمات در قالب ارائه کارت‌های اعتباری از دیگر برنامه‌های جلب مشارکت‌های برون سازمان است.

معاون وزیردر پایان بیان کرد: شورای راهبردی مشارکت‌ها از طریق ۴ کارگروه مشارکت اولیا، کارگروه مشارکت دانش‌آموزان، کارگروه مشارکت معلمان و مدیران و کارشناسان و کارگروه مشارکت پیشکسوتان، بخش خصوصی، مردم و دستگاه‌های دولتی و عمومی فعالیت‌های بسته مشارکتی را رصد و پایش خواهد کرد.