الهام فخاری: درد مردم را از خود مردم باید پرسید

الهام فخاری عضو شورای شهر تهران در نطق پیش از دستور با بیان اینکه این روزها سخن از رقم و اندازه و درصد خسارت‌ها زیاد گفته می‌شود و اخبار زیادی درخصوص خسارت به سازه‌ها، ایستگاه‌ها، بانک‌ها و اموال عمومی و شخصی منتشر شده است، گفت: در نبود دسترسی به رسانه‌های مجازی هرآنچه از تریبون مقامات گفته شد متمرکز بر آسیب‌ها و ویرانی‌های کالبدی و مالی و آمار کشته‌شدگان بود. گذشته از درستی یا نادرستی تصمیم اعلام شده درمورد بهای بنزین یا شیوه اعلام و اجرای تصمیم از سوی دولت، آنچه کسی به آن نپرداخته است آسیب روانی است که به جامعه و گروه‌های نسلی گوناگون تحمیل شده است.

فخاری یادآور شد: در تاریخ ۲۰ دی ۱۳۹۶ در یادداشتی با عنوان «۱۶ تا ۲۵ ساله‌ها» خطاب به همه دست‌اندرکاران مدیران و احزاب یادآور شدم که فقدان زبان گفت‌گو با حاشیه و متن جامعه مساله‌ساز است و نداشتن منطق مشترک، از میان رفتن زمینه گفت‌وگو و تداوم نگاه از بالا رابطه و گفت‌وگوی ملت- دولت را دچار آسیب می‌کند.

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه درد مردم را از خود مردم باید پرسید، گفت: این نخستین شرط گفت‌وگو است که از موضع فرادست کاردان پایین بیایید، مهارت شنیدن منصفانه بیاموزید و در موضع برابر به مخاطب خود گوش بسپارید، بشنوید بدون دفاع، توجیه، جدل و حمله و مقابله بشنوید و برای روش‌های نادرست از مردم پوزش بخواهید.

فخاری با اشاره به اینکه اقتصاد یا فرهنگ، سبک زندگی یا تجارت، شادی یا اندوه یکدیگر را شناختن و هم‌دلانه گفت‌وگو کردن یکباره ممکن نیست، گفت: رسیدن به این مهم، نیازمند اصلاح و دگرگونی پیش‌فرض‌های مدیرانی است که تجربه‌ نداری، دیده نشدن، شنیده نشدن، هیچ انگاشته شدن را نداشته‌اند. احساس حقارت از خود حقارت و بدبختی ویرانگرتر است، درماندگی در برابر فساد و دیوان‌سالاری خوره‌ی یک جامعه است. هیچ کس به دور از رقابت سیاسی، از مردم از ۱۶ تا ۲۵ ساله‌ها از بازنشسته‌ها درد وگلایه‌شان را نپرسیده است.

وی در ادامه گفت: چه کسی به گفت‌وگوی بی‌پیرایه با مردم نشسته است. چه کسی از مردم راهنمایی برای روند اصلاح خواسته است؟ گفت‌وگو، آیین و پیش‌زمینه‌هایی دارد. انگاره‌ی برابری گوینده و شنونده، هم‌دلی، مدیریت هیجان‌های منفی و مهار سازوکارهای دفاعی منفی برخی از پیش‌زمینه‌های گفت‌وگوی سالم هستند.

این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه روی دیگر ترس و ناامیدی ۱۶ تا ۲۵ ساله‌ها، بی‌پروایی و خودویرانگری است، گفت: کدام حزب یا نهاد صدای ۱۶ تا ۲۵ ساله‌ها، صدای دیپلمه‌ها، صدای مهاجران گم‌گشته در دوران پرفشار اقتصادی و پیامدهای سیاست‌های ناکارآمد گذشته و کشمکش‌ها، است؟ چه کسی با آنان گفت‌وگو می‌کند؟ زبان تعامل با آنها را چه کسی می‌داند؟ خواسته‌هایشان را کدام نماینده به زبان می‌آورد؟

عضو شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: اگر پس از این تجربه‌ تلخ باز هم خسارت‌های نادیدنی و روانی اجتماعی نادیده گرفته شود و گمان کنیم تنها با پرداخت خسارت و غرامت مالی و واریز کمک نقدی مساله حل شده، اشتباهی کلیدی رخ داده است.

وی با بیان اینکه راه چاره دفاع از شیوه و رفتار غافلگیرکننده و پافشاری رئیس‌جمهوری منتخب با رای، بر قدرت فرادستی و منت نهادن بر مردم برای آنچه حق آنان از منابع ملی بوده، نیست گفت: در شرایط پس از اعتراض (که با استناد به قانون اساسی حق مردم تلقی می‌شود) باید دولت مشی خود را از اعمال صرف قدرت حاکمیتی به چارچوب اجرایی، دلجویی و بازسازی اعتماد عمومی تغییر دهد.

فخاری افزود: فرد یا جامعه خشونت‌دیده(خشونت روشی، کلامی یا فیزیکی) در واکنش به حس تحقیرشدگی و نادیده‌گرفته‌شدن دچار آسیب جدی می‌شود.

عضو شورای شهر تهران گفت: کم توجهی به فشار روانی فزاینده ناشی از تحریم‌های گوناگون و سنگین از سویی و حواشی خطاهای مدیریتی بلندمدت و کوتاه، هزینه‌ای سنگین‌تر از میلیاردها ریال یا دلار دارد که شاید بسیاری محاسبه نمی‌کنند.

وی افزود: اعضای شوراهای شهری و روستایی که معتمدان و منتخبان مستقیم مردم هستند و با زندگی روزمره مردم سروکار دارند در این روزهای دشوار برای آرام شدن وضع، کاهش تنش و خشم، و بازیابی گفت‌وگو با مردم کوشیده‌اند. هر یک از ما سوگند پایبندی به پیگیری مصالح و حق مردم، دسترسی عادلانه به خدمات و خدمت به کشور و مردم یاد کرده‌ایم.

این عضو شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه باید از مردم به‌خاطر رفتار و روش غافلگیرکننده‌ای که موجب نارضایتی و سلب اعتماد شد پوزش خواست، گفت: همانگونه که در گفتار حساب اعتراض مردم را از تخریب‌گران سازمان‌یافته جدا کرده‌اید، برای اجرای اصل ۲۷ قانون اساسی شرایط ایمن فراهم کرد و برای حداقل‌هایی از امکانات که صبورانه با آن کنارآمده‌اند منت بر سر ملت نگذاشت.

وی افزود: گفت‌وگو آیین و پیش‌نیازهایی از جمله آگاهی‌بخشی، موضع برابر، احترام متقابل، اقناع پیش از اقدام و توجه به منافع متقابل دارد. مردمی که جان و مال، جوانی و هستی خود را برای آرمان‌هایش پیشکش کرده، نباید به‌خاطر تصمیم‌های مدیریتی تحقیر شوند. ما همه به رای مردم برای خدمت به آنها بر سر کار هستیم. امید است که نیروهای داوطلبی مردمی بسیج همدل با مردم باشند.

عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه فردا روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان است، گفت: مطابق تعریف‌های جهانی «هرگونه کنش یا تهدید به کنش مبتنی بر جنسیت که احتمالا یا قطعا نتیجه‌اش آسیب جنسی، فیزیکی، یا روانی به یک زن است، همچنین محدود کردن و محرومیت عمدی زنان و نبود دسترسی به حقوق‌شان در زندگی خصوصی یا عمومی خشونت محسوب می شود.»

فخاری افزود: در همه فضاهای عمومی ازجمله دفاتر، شرکت‌ها و محل کار در سراسر دنیا زنان بیش از مردان در معرض خشونت کلامی، جنسیتی و شغلی هستند.

عضو شورای شهر تهران افزود: سال گذشته موضوع تمرکز روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، زنان شاغل بودند. شاید بسیاری تصور کنند خشونت علیه زنان تنها و در خیابان‌های تاریک مناطق جنگی یا در برخی اقشار کم‌برخوردار پشت درهای بسته خانه رخ می‌دهد ولی خشونت همه‌جا حضور دارد.

وی با اشاره به اینکه در همه کشورها، بسیاری خانواده‌ها، شهرهای بزرگ‌یا کوچک، اقشار و طبقات اجتماعی اقتصادی مختلف، در فضاهای آموزشی و کاری و حمل و نقل عمومی و محل کار. آزار جنسی یکی مصداق‌های خشونت است، گفت: گفته می‌شود نیمی از زنان در جهان دست‌کم یکبار با انواع خشونت در محل کار مواجه شده‌اند. در آمار جهانی این رقم برای زنان ۱۸ تا ۲۴ ساله تا ۶۳ درصد برآورد شده است.

وی افزود: البته این تنها خشونت جنسی نیست که باید مورد توجه قرار گیرد. هر سال در انگلستان بیش از ۲۰ درصد زنان شاغل به دلیل خشونت در محیط کار مرخصی یا از کار فاصله می‌گیرند.

فخاری برخی از مصداق‌های خشونت علیه زنان را اینچنین برشمرد:

-به‌کار بردن ادبیات جنسیت‌زده در گفت‌وگوهای کاری یا سخن گفتن از جنسیت در موضوعات نامرتبط

-پرسیدن پرسش‌های شخصی در مورد زنان یا مطرح کردن مسائلی که محدوده کاری خارج هستند

-شوخی‌های جنسیتی و مربوط به روابط جنسی

- نزدیک شدن بیش از حد به زنان (درخواست شماره تلفن یا دنبال کردن مکرر در شبکه های اجتماعی حتی پس از ردشدن درخواست)

-تهدید به اخراج یا مجازات زنان درصورت برآورده نشدن خواسته‌های یک فرد خاص در محل کار، خواسته‌هایی که اغلب نامناسب و خارج از چارچوب کار هستند

-تجاوز جنسی، اعمال خشونت فیزیکی، یا صمیمیت بیش از اندازه و عدم رعایت فاصله فردی

- ایجاد شایعه و تخریب شخصیتی وجهه زنان با هدف سرکوب و ساکت کردن

-کم‌توجهی به توانایی‌های تخصصی شغلی و ایجاد تبعیض به نفع مردان

وی افزود: برخی کارفرمایان برای تدوین و اجرای سیاست‌های پیشگیری و پیگیری آزار جنسی و خشونت در محل کار گام برداشته‌اند و برخی دیگر هنوز کاری نمی‌کنند. کارفرمایان می‌توانند کارهایی از قبیل آموزش به مدیران در مورد مصادیق آزار و خشونت علیه زنان. بسیاری از مدیران هنوز دقیقا نمی دانند چه نوع رفتاری آزار محسوب می‌شود؛ ارائه خدمات مشاوره درمان و مرخصی برای زنانی که در محل کار در معرض آزار هستند؛ ارزیابی دقیق و مداوم خطرهای مختلف در محیط کار؛ ارائه خدمات رفاهی، حمل و نقل سالم و امنیت افزوده برای زنانی که در مکان‌های عمومی کار می‌کنند، تنها هستند، تا دیر وقت در محل کار هستند یا به ماموریت های کاری فرستاده می‌شوند؛ نظارت همیشگی بر محیط کار، افراد و انواع خطرات تهدیدکننده بدون لحاظ کردن شهر کشور و سطح کاری و رسیدگی دقیق به شکایت‌ها حتی اگر به نظر واقعی نرسند برای کاستن از خشونت دنبال کنند.

وی افزود: بسیاری از گزارش‌های آزار و خشونت علیه زنان به نتیجه نمی‌رسند چون کسی آنها را باور نکرده است.

عضو شورای شهر تهران گفت: با توجه به گستردگی سازمان شغلی شهرداری‌ها، مدیریت شهری و دست‌اندرکاران نهادهای عمومی باید باتوجه ویژه در جهت ازمیان برداشتن خشونت علیه زنان اقدام های موثر از این جمله را جدی‌تر دنبال کنند:

-توجه به شاخص‌های تامین امنیت و پیشگیری از خشونت و آزار جنسیتی در طراحی فضاهای عمومی، مبلمان شهری و سازه‌هایی ازجمله پل‌ها و راه‌ها و همچنین توجه به هر دو جنبه سازوکارهای پیشگیری و پیگیری مصداق‌های خشونت و خشونت جنسیتی در فضاهای کاری و اجرایی برای نمونه ممانعت‌هایی که پس از مرخصی زایمان زنان با لغو قراردادهای کار ایجاد می‌شوند.