در غیاب حمایت ترامپ، ریاض به دنبال میانجی برای ارتباط با تهران

بر اساس گزارش نیویورک تایمز، با درخواست ریاض از عراق و پاکستان برای گفت‌و‌گو با رهبر ایران درباره کاهش تنش، عربستان سعودی و ایران در حال برداشتن گام‌هایی برای گفت‌وگوی غیرمستقیم برای خنثی کردن تنش‌ها در خاومیانه هستند.

در گزارش روز شنبه تایمز امده است که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی از رهبران عراق و پاکستان خواسته است که به موضوع حمله به تأسیسات نفتی عربستان در تاریخ ۱۴ سپتامبر ورود کنند.

عربستان سعودی و آمریکا مدعی هستند که ایران در حمله به تأسیسات نفتی عربستان که گفته می‌شود ۵ درصد نفت جهان را تأمین می‌کند نقش دارد، این در حالی است که حوثی‌های یمن مسئولیت این حمله را پذیرفته‌اند.

تایمز گزارش کرده است که تعلل دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در دستور حمله نظامی به ایران درباره میزان حمایت آمریکا از سعودی برای عربستان سوال ایجاد کرد.

این گزارش افروده است که تعلل آمریکا در اقدام، سعودی را ناچار کرد که به دنبال راه‌حل خود برای حل بحران باشد.

دولت عربستان به تایمز گفته است که بغداد و اسلام‌آباد پیشنهاد کرده‌اند که واسطه گفت‌و‌گو باشند اما تکذیب کرده‌اند که این حرکت به درخواست بن سلمان انجام شده است.

در همین حال تهران گفته است که برای گفت‌و‌گو با ریاض آماده است.

علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران در گفت‌و‌گو هفته گذشته با الجزیره گفته است که درها برای گفت‌و‌گو با عربستان سعودی و دیگر کشورها در منطقه باز است.

او گفت که گفت‌و‌گو بین ایران و عربستان می‌تواند بسیاری از مشکلات امنیتی و سیاسی منطقه را حل کند.

تایمز با استناد به مقام‌های عراقی و پاکستانی که نامشان ذکر نشده است گفته است که بن سلمان در جریان نشست جده در ماه گذشته از عمران خان،‌ نخست وزیر پاکستان خواسته است که میانجیگری کند.

یک مقام پاکستانی به تایمز گفت که بن سلمان به خان گفته است : «من می‌خواهم از جنگ اجتناب کنم». پس از آن خان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران سخن گفت.

یک مقام عراقی که نخواست نامش فاش شود به تایمز گفته است که زمانی که عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق در تاریخ ۲۵ سپتامبر به جده رفت، بن سلمان دقیقا همان در خواست را از او داشت.

این مقام گفته است که عراق گمان می‌کند که بغداد، پایتخت این کشور این پتانسیل را دارد که محل دیدار بین رهبران ایران و سعودی باشد.

عربستان سعودی و ایران طرف‌های مخالف درگیری‌های مختلف در خاورمیانه هستند از جمله در جنگ یمن و سوریه. عربستان همچنین از کمپین فشار حداکثری ترامپ علیه ایران حمایت می‌کند.

تحلیلگران به تامیز گفته‌اند که هر گونه مصالحه بین دو قدرت منطقه تأثیرات بلند مدتی خواهد داشت از جمله در تلاش ترامپ برای منزوی کردن ایران.

روجانی از هر گونه دیداری با رئیس‌جمهوری آمریکا در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد خودداری کرده و هر گونه دیداری را منوط به لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران کرده است. او هچنین کشورهای منطقه را دعوت کرده است که به «ائتلاف امید» بپیوندند.

عبدالمهدی هفته گذشته به الجزیره گفت که بر این باور است که عربستان سعودی به دنبال کاهش تنش است.

او گفت: «هیچ کس سلاح‌های لازم برای مقابله با دشمن با ضربات مهلک را در اختیار ندارد. هرج و مرج و ویزانی به منطقه ضربه خواهد زد.»

او ادامه داد: «همه به دنبال گفت‌و‌گو هستند. ایران می‌گوید در صورت لغو تحریم‌ها حاضر به مذاکره است و آمریکا نیز خواهان مذاکره است.... عربستان سعودی نیز درهای گفت‌و‌گو را نمی‌بندد.»

او گفت: «کشورهای زیادی وجود دارند و عراق نیز یکی از آنها که می‌تواند یک راه‌حل یا مکان را برای حل مشکل پیشنهاد دهد.»

به گزارش پانا این گزارش در حالی است که سخنگوی دولت ایران روز دوشنبه هفته گذشته در یک نشست خبری گفت: «پیام‌هایی از سوی عربستان به ما رسیده است، اما ما باید پیام علنی را بدانیم و یکی از پیام‌های آن می‌تواند پایان حمله به یمن باشد.اگر عربستان واقعا به دنبال تغییر رفتارش باشد ما استقبال می‌کنیم و در طرح هرمز هم کار با همسایگان است و هیچ کس بیرون از این طرح نخواهد بود».

ربیعی افزود: «ما پیام‌مان از روز اول پایان تجاوز عربستان به یمن بود و راه حل را آتش‌بس می‌دانیم و تلاش معنوی خود را برای صلح یمن و عربستان می‌دانیم، اینکه سران برخی کشورها پیغام‌هایی از سوی عربستان آورده بودند صحیح است، حمله زمینی یمن به عربستان نشان داد آرامکو را هم می‌توانند بزنند».

با این حال، عادل الجبیر بامداد چهارشنبه (به وقت تهران) در یک رشته توئیت نوشت که سخنان سخنگوی دولت ایران درباره پیام عربستان سعودی به ایران «غیردقیق» بوده است. او نوشته آنچه اتفاق افتاد این بوده که «برخی کشورهای برادر» خواستار تنش‌زدایی با ایران شده‌اند و عربستان سعودی به آنها اطلاع داده که موضع ریاض، همیشه تلاش برای حصول امنیت و ثبات بوده است.

او در پیامی دیگر نوشته است: «ما همچنین به آنها اطلاع دادیم صلح باید از جانب طرفی حاصل شود که با اقدامات خصمانه خود در حال دامن زدن به تنش‌ها و گسترش هرج و مرج است. ما موضع خودمان درباره ایران را که همواره در تمامی مجامع اعلام می‌داریم و آخرین مورد آن در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود به آنها هم انتقال دادیم.»

عادل الجبیر در پیام دیگری ایران را به حمایت از تروریسم و دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر متهم کرده است.

وزیر مشاور سعودی نوشته است: «موضع عربستان سعودی را در اینجا تکرار می‌کنم تا بشنوند: حمایت از تروریسم، سیاست تخریب و هرج و مرج، دخالت در امور داخلی کشورهای عربی، توسعه سلاح‌های کشتار جمعی و برنامه موشک‌های بالستیک را متوقف کنید.»

عادل الجبیر در پیامی دیگری نوشته است: «درباره آنچه سخنگوی دولت ایران درباره صلح در یمن گفت، پادشاهی سعودی درباره یمن با رژیم ایران صحبت نکرده است و نخواهد کرد. مسأله یمن، کاملاً به یمنی‌ها مربوط است و ریشه بحران یمن، نقش‌ بی‌ثبات‌کننده ایران است.»

از سوی دیگر هفته گذشته در رسانه‌ها اخبار ضد و نقیضی درباره سفر نخست وزیر عراق به ایران منتشر شد که این خبر تأیید نشد. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران البته اعلام کرد که تهران آمادگی میزبانی از عبدالمهدی را دارد و هنوز برای این سفر برنامه ریزی نشده است.

هنوز هیچ نشانه رسمی از سوی عربستان سعودی برای هر گونه گفت‌و‌گو و مذاکره با ایران دیده نشده است و این در حالی است که در طول سال‌های گذشته ایران همواره از برگزاری این گفت‌و‌گو استقبال کرده است.