سیاست‌های غلط، عامل به‌وجود آمدن تفکر فقیر بودن

به‌گزارش آفتاب‌یزد، طی چندین دهه اخیر اکثریت جمعیت ساکن ایران در زمره قشر متوسط جامعه قرار گرفته و از مزیت‌های یک اجتماع نیز تا حدودی بهره‌مند بوده اما در چند ماه اخیر و پس از اعمال شدیدترین تحریم‌ها از سوی کشورهای غربی که منجر به کاهش ارز ملی و همچنین کاهش قدرت خرید مردم شده شاهد هستیم قشر متوسط چون گذشته دیگر نمی‌تواند از مزایای اجتماعی در راستای تامین نیازهای خود استفاده لازم را ببرد و شاید بتوان گفت جمعیتی که در گذشته جزء گروه متوسط جامعه بوده‌اند حال در زمره طبقه فقیر جامعه قرار می‌گیرند. نیره توکلی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، درخصوص اضافه شدن افرادی از قشر متوسط به قشر ضعیف جامعه ایرانی گفت: هرچند نمی‌توان از تاثیرات کاهش ارزش پول ملی و کاهش قدرت خرید صرفنظر کرد، اما با قاطعیت نمی‌توان گفت در شرایط فعلی جمعیت فراوانی از قشر متوسط به قشر ضعیف جامعه تزریق شده باشند.

پس‌از پیروزی انقلاب اسلامی و اوایل دهه ۶۰ شمسی با موجی از تبلیغات مواجه بودیم که در پی تفهیم موضوعی تحت این عنوان بود که شما زیر خط فقر هستید و مردم ما نیز با استقبال از این موضوع به یک باور اشتباه رسیدند که در هر شرایطی اذعان کنند در زیر خط فقر قرار دارند، راحت‌تر بگوییم زیر خط فقر بودن تبدیل به یک افتخار شده بود. این جامعه‌شناس ادامه داد: در صورتی‌که به هیچ عنوان ما با این موضوع روبرو نبودیم و پس از پیروزی انقلاب تا امروز شاهد هستیم براساس سیاست‌های گوناگون حاکمیت و دولت‌های مختلف که بر سر کار آمده‌اند به افرادی که در قشر متوسط قرار دارند بیشتر پرداخته شده و از لحاظ کمی و کیفی نیز نیرومند شده‌اند.

توکلی در پاسخ به این سوال که القای تفکر فقیر بودن در بین مردم به چه شکلی رواج یافت، گفت: همانطور که گفته شد متاسفانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی موجی از تبلیغات علیه حاکمیت جدید به راه افتاد که راه نفوذ خود را نیز در بین آحاد جامعه پیدا کرد و مردم را به این باور رساند که همگی جزئی از قشر ضعیف جامعه خواهند شد، البته خود مردم نیز به این موضوع دامن زدند و بیش از پیش توجهاتی را به این موضوع داشتند به شکلی که مقابل داشته‌ خود قانع نبودند و همواره به‌دنبال رسیدن به اوج ثروت بودند، امری که برای تمامی آحاد جامعه امکان‌پذیر نخواهد بود.

توکلی عنوان کرد: بر اساس شاخص‌هایی که در این رابطه وجود دارد و مطالعات فراوانی که در این‌خصوص انجام گرفته از دیر باز تا به حال هیچ‌گاه طیف عظیمی از قشر متوسط جامعه به بدنه گروه‌های ضعیف‌تر جامعه تزریق نشده است مگر طی چندین ماه اخیر که برخی از افراد با توجه به نوسانات اقتصادی و وضعیت معیشت به این دسته اضافه شده باشند؛

مصداق بارز این موضوع نیز وضعیت افراد متوسط اجتماع طی چندین دهه گذشته است که به‌صورت نسبتا بالایی از امکانات اجتماعی جامعه ایرانی به‌صورت گسترده استفاده کرده‌اند. مثالی که در این‌خصوص نیز می‌توان زد این است که همواره افرادی که خود را جزو طیف متوسط جامعه می‌دانند، توانسته‌اند سفرهای خارجی را طی چند سال گذشته حداقل به یکی از کشورهای همسایه و یا یک کشور آسیایی داشته باشند و در طرف مقابل نیز کشورهای مقصد این افراد سرمایه‌گذاری‌های عظیمی را روی مسافران و توریست‌های ایرانی کرده‌اند به‌شکلی که تعداد رستوران‌های ایرانی در کشورهای خاورمیانه به‌شدت افزایش یافته است.

توکلی در پایان خاطرنشان کرد: البته این نکته نیز نباید فراموش شود که گاهی اوقات سیاست‌های غلط رواج یافته در یک جامعه می‌تواند به بدترین شیوه تاثیرگذار باشد؛ برای مثال مبحث یارانه یکی از این سیاست‌های غلط بود که در دولت‌های گذشته به تصویب رسید و مردم نیز آن را دریافت کردند در صورتی‌که همان بودجه‌ای که برای این طرح در نظر گرفته شده می‌توانست بسیاری از پروژه‌های نیمه‌کاره که مزیت‌های بیشتری برای یک اجتماع را به همراه دارد به اتمام برساند و مردم نیز به دنبال افزایش این یارانه نباشند.