علی‌اصغر فانی: مهمترین عنصر و فاکتور نظام آموزشی معلم است
تهران (پانا) - وزیر پیشین وزارت آموزش و پرورش مهمترین عنصر و فاکتور نظام آموزشی را معلم دانست و تاکید کرد اگر زیرنظام نیروی انسانی و به‌عبارتی معلم تعطیل شود نظام آموزشی هم تعطیل می‌شود
علی‌اصغر فانی در برنامه تلویزیونی پرسشگر درباره ساختار کلی نظام آموزش در کشور گفت: «در سندتحول بنیادین شش زیرنظام منابع انسانی، مدیریت فضا و تجهیزات، ارزشیابی و پژوهش، منابع مالی، برنامه‌ریزی درسی و مدیریت تعریف شده است. این شش زیرنظام با یکدیگر کار می‌کنند و نظام آموزشی را تشکیل می‌دهند.»
او افزود: «پنج زیرنظام اگر کم یا ناقص باشند نظام آموزش و پرورش تعطیل نمی‌شود اما اگر زیرنظام نیروی انسانی و به عبارتی معلم تعطیل شود نظام آموزشی هم تعطیل می‌شود. مهمترین عنصر و فاکتور نظام آموزشی، معلم است.
وزیر سابق آموزش و پرورش ادامه داد: «ممکن است کلاس در حیاط درس تشکیل شود، مشکل مالی وجود داشته باشد یا کتاب دیر برسد ولی نظام آموزشی به هر روی پیش می‌رود اما اگر معلم نداشته باشیم کلاس تشکیل نمی‌شود.»
فانی بر ویژگی‌هایی که معلمان باید برای تحول دارا باشند اشاره کرد و گفت: «معلم باید دو ویژگی انگیزه و توانمندی برای پاسخ به نیاز دانش‌آموز امروز را دارا باشد. نیاز است معلمان باسابقه و قدیمی اطلاعاتشان بروز شود. امروز در انگیزش به ویژه در معلمان مرد با مشکل روبه‌رو هستیم.»
او به مطالبات معلمان که هنوز پرداخت نشده است اشاره کرد و گفت: «در ۴۰ سال بعد از انقلاب هرسال ۲۵ تا ۳۰ درصد کمبود بودجه در آموزش و پرورش داشته‌ایم که دولت بخشی را تامین می‌کند و بخشی از آن به سال بعد منتقل می‌شود و مشکلات را مضاعف می‌کند. اگر به‌دنبال اجرای سندتحول هستیم اولین و مهمترین کار این است که این مشکل منابع مالی را حل و مشکلات معیشتی فرهنگیان را برای ایجاد انگیزش برطرف کنیم.»
فانی به اقدامات انجام‌شده درباره رتبه‌بندی هم اشاره کرد و گفت: «قرار است فاز جدید رتبه‌بندی در هفته‌های اول مهر اجرا شود که بخشی از مشکلات معیشتی را حل می‌کند. معیشت بحث امروز و دیروز نیست، آموزش و پرورش هرچه تعداد نیروی انسانی‌اش بیشتر شود، بودجه دولت به تعداد پرسنل تقسیم و سهم هر پرسنل کاهش می‌یابد. یکی از راه‌حل‌ها این است که سهم آموزش و پرورش از دولت افزایش و مخرج این کسر کوچک شود و تعداد پرسنل کاهش یابد و به سمت چابک‌سازی برود.»
او افزود: «اکنون حدود ۱۰ درصد بودجه دولت به آموزش و پرورش اختصاص می‌یابد که بعضی سال‌ها به هشت و برخی سال‌ها به ۱۴ درصد هم رسیده است. اگر سهم آموزش و پرورش از بودجه دولت یعنی صورت این کسر در وضع فعلی به ۱۵ درصد برسد می‌توانیم با چابک‌سازی و کاهش نیروی انسانی وضع را بهبود دهیم.»
علی‌اصغر فانی به تحصیل ۱۲ و نیم میلیون دانش‌آموز در مدارس دولتی در مقابل ۹۶۰ هزار نیروی انسانی اشاره کرد و گفت: «اگر نسبت این دو را محاسبه کنیم رقم مناسبی نمی‌شود و باید به ۱۴ و نیم دانش‌آموز به ازای هر معلم برسد. توزیع نیروی انسانی به‌لحاظ جنسیت، جایگاه جغرافیایی و رشته هم یکی از چالش‌های جدی است. در منطقه‌ای کمبود و در مناطقی تورم نیرو داریم؛ مثلا در حاشیه تهران کمبود و در شمال تهران تورم نیروی انسانی داریم.»
وزیر اسبق آموزش و پرورش به سیستم آموزش و پرورش فنلاند اشاره کرد و گفت: «در آموزش و پرورش فنلاند اختیارات مدارس بالاست و معلم دو ویژگی انگیزه و توانمندی را دارد. در استرالیا هر مدرسه‌ای خودش نیروی انسانی استخدام و برنامه درسی را در چارچوبی تدوین می‌کند. این امر به دلیل ساختار حکومتی در کشور ما امکان‌پذیر نیست، اما تفویض اختیار امکان دارد. در سالی که آموزش و پرورش را تحویل گرفتم سالانه ۸۰۰ بخشنامه به مدارس می‌رفت و روزی که بیرون آمدم به ۳۰۰ بخشنامه رسیده بود.»
فانی لازمه تفویض اختیار توانمندی افراد و تقریب نگرش‌ها دانست و گفت: «اگر بخواهیم دادن اختیارات به مدارس و مناطق را دنبال کنیم باید به این دو نکته توجه کنیم.»
وزیر آموزش و پرورش دولت یازدهم مهمترین عنصر نظام تعلیم و تربیت را معلم دانست و گفت: «در یک زمانی معلم‌هایی که اعتراضاتی داشتند در پلاکاردهایشان نوشته شده بود "از فقر ناراحت نیستیم از فرق ناراحت‌ایم." در فیش حقوقی معلم‌ها مواردی چون ایاب و ذهاب و... دیده نمی‌شود.»
ارسال دیدگاه