کوچ لشکر معتادان به مناطق با کلاس و خوش آب و هوای تهران

به گزارش آفتاب یزد، هر کجا که خانه ای متروک و یا ساختمان نیمه کاره ای باشد سرو کله چند معتاد و بی خانمان و کارتن خواب پیدا می‌شود که با خزیدن در گوشه ای از مخروبه آنجا را تبدیل به پاتوق می‌کنند و با خبر دادن به دیگر معتادان و آسیب دیدگان اجتماعی تجمع زیادی از آنها شکل می‌گیرد. معمولا پاتوق‌ها مکانی است که مصرف کنندگان مواد برای مصرف یا خرید و فروش مواد دور هم جمع می‌شوند حالا این پاتوق می‌تواند جایی دور از چشم مردم و پلیس مانند گوشه ای از یک پارک دور افتاده یا زیر پل و یا حتی یک باغ یا کوچه ای باریک و بن بست که مردم کمتر تردد می‌کنند، باشد.

اما این روزها اوضاع فرق کرده و معتادان از یکجا نشینی به سوی کوچ به مناطق خوش آب و هواتر سوق پیدا کرده اند. این افراد قبلا از ترس پلیس و بازداشت، شب‌ها در خیابانها ظاهر می‌شدند اما این روزها تردد آنها دیگر شب و روز نمی‌شناسد و در هر موقع از روز می‌توان ردی از آنها در معابر و خیابانها پیدا کرد.

آنها گاهی شب‌ها برای تامین هزینه مواد به سراغ سرقت‌های خرد می‌رفتند اما اکنون شواهد نشان می‌دهد که آنها فرصت روز را هم از دست نمی‌دهند و ظاهرا جای هیچ نگرانی‌ای برای انجام اقدامات خلاف قانون در طول روز برای آنها وجود ندارد.

اما این روزها معضل تازه ای در کلانشهر تهران روی داده است. انبوهی از این افراد از پیله خود خارج شده و توزیع و پراکندگی پیدا کرده اند. البته شواهد عینی حاکی است بیشتر این معتادان، دست به مهاجرت هدفمند زده و بنا به دلایلی مناطق خوش آب و هوا و لاکچری نشین شمال تهران و مرکز شهر را هدف استقرار خود قرار داده اند.

> مواد کشیدن در سبزه زارها

یک نگاه گذرا به مکان تردد‌های معتادان در سطح کلانشهر نشان می‌دهد که تعداد قابل‌توجهی از این افراد از محدوده هرندی و شوش مهاجرت کرده اند.

یکی از ساکنان محله آتی ساز در تماس تلفنی با او این موضوع را تایید کرد که مهاجرت خیل انبوهی از آسیب دیدگان مواد مخدر به محدوده محله اوین بسیار مساله‌ساز شده است.

محمد می‌گوید:‌ ما چندبار با مراکز ذیربط تماس گرفتیم اما ترتیب اثر داده نشده است. این افراد روی پل‌ها، فضاهای سبز و ساختمان‌های متروکه اطراق کرده‌اند و بخشی از آنها بین محدوده پل مدیریت تا آتی ساز مشغول تردد هستند.

تجریش و دربند یکی دیگر از نقاط خوش آب و هوایی است که معتادان به آنجا پناه برده اند. یکی از مغازه داران محله دربند درباره دلیل این مهاجرت می‌گوید: مشخص است، اینجا کلی گردشگر می‌آید، اینها شیشه ای پاک می‌کنند، اسفندی دود می‌کنند یا به مردم در پارک کردن خودرو یا بیرون آمدن کمک می‌کنند تا خرج موادشان در بیاید!

او می‌افزاید: آنهایی که وضعشان خراب‌تر است در گوشه‌های دنجی اطراق می‌کنند و مشغول کشیدن مواد می‌شوند و هوای تازه را هم به عنوان دسر وارد ریه‌هایشان می‌کنند!

آنطور که به نظر می‌رسد اهالی محله‌ها و کاسبان از دیدن چهره و رفتار معتادان احساس ناراحتی می‌کنند.

> خوش نشینی بهتر از به دام افتادن

معتادین در کنار خیابان به خود سرنگ می‌زنند و همان جا چرت می‌زنند. قبلا که این افراد در محله‌های شوش و دروازه غار بودند خانواده‌های درست و حسابی مجبور بودند یا در آن مناطق زندگی کنند یا پا به فرار بگذارند. نزدیک به دهها سال این محلات جولانگاه معتادان بود.اینها که باشند خرده فروشان مواد هم می‌آیند و پارک‌ها و محل بازی کودکان هم ناامن می‌شود. کسی هم انگار کاری به کارشان ندارد فقط در برخی زمان‌های مشخص می‌دانند که ماموران سر می‌رسند و معتادین در آن بازه زمانی پا به فرار می‌گذارند. اگر معتادی گیر بیفتد حسابی کتک می‌خورد و با چک و لگد به کمپ‌های شلوغ فرستاده می‌شود اما نکته همین جاست که گرفتار شده‌ها بعد از آزادی دوباره به همان محل باز می‌گردند.

با این حال طی چند وقت اخیر اتفاق جالبتری افتاده است. معتادان از بگیر و ببند خسته شده‌اند و از سویی دیگر آنها در محله‌های سنتی تابلو شده‌اند و به عبارتی جا خوش کردن‌های تکراری در محله‌های بد نام صرف نمی‌کند.

> اطراف برج میلاد چه خبر است؟

برج میلاد هم جای مناسبی برای تفریح مردم است. جنگل‌ها و فضای سبز آزاد این مکان تا محدوده شهرک غرب آکنده از معتادان است. البته در این محدوده پاتوق معتادان موادی است و تزریقی‌ها را به میان خود راه نمی‌دهند. ظاهرا پاتوق‌ها قانون خودشان را دارند، اینجا ورود تزریقی‌ها ممنوع است و این قانون معتادان ساکن پاتوق است که تزریقی‌ها را پس می‌زنند چون باور کرده اند تزریق یعنی آخر زندگی.

در این محدوده شب‌ها نسیم خنکی می‌وزد. چمن‌های مشرف به بزرگراه تازه و تمیز است و در هر کجای این محدوده می‌توان هوای تازه را وارد ریه‌ها کرد.

> دروازه غار شهرستانی نشین شده است!

در پاراگراف‌های قبلی گفتیم که بسیاری از معتادان محله‌های جنوب شهر را رها کرده و به مناطق خوش آب و هوای تهران کوچ کرده اند. اما آیا دروازه غار یا همان هرندی از حضور معتادان پاک شده است؟

مونا حمیدی یکی از مددکاران اجتماعی که با موضوع آسیب‌های ناشی از اعتیاد معتادان در محله‌های شوش و هرندی آشناست، در پاسخ به این سوال که آیا از تراکم معتادان متجاهر در منطقه هرندی کاسته شده یا خیر، می‌گوید: بیشتر معتادان تازه آلوده شده این منطقه کوچ کرده اند و تنها معدودی از قدیمی‌ها که توان جابجایی نداشته‌اند، مانده‌اند ضمن آنکه مهاجران شهرستانی تازه وارد که در بدو ورود کسی و جایی را نمی‌شناسند به افراد آسیب دیده این محله اضافه شده اند.

او می‌گوید:‌ طی ۷ سال اخیر در چندین مرحله طرح‌هایی که برای پاکسازی محله دروازه غار صورت گرفته جای تاسف دارد که افراد معتاد پس از جمع‌آوری به دلیل نبودن ظرفیت لازم در اشتغال یا اسکان مجدداً به سطح منطقه بازمی‌گردند اما اخیرا جوان ترها به مناطق بالای شهر رفته اند که یکی از دلایل آن بالاتر بودن ارزش زباله‌های مناطق بالای شهر است که درآمد بیشتری را برای مصرف آنها به همراه دارد.

> هرندی ۲ کپی برابر اصل ؟

یک زمانی نقاط خوش آب و هوای تهران ناشناخته بود و به همان میزان، معتادان دایره تحرک جغرافیایی محدودی داشتند. اما به تدریج و با گسترش کلانشهر، مصرف کنندگان مواد هم در سرخوشی‌ها ترجیح دادند که در مناطق بهتری سکنی گزینند.

گرچه بنا به آمارهای رسمی‌پلیس نزدیک به ۴۰پاتوق معتادان در سطح شهر تهران وجود دارد اما گزارش‌های رسمی‌حاکیست در حال حاضر دره‌های فرحزاد کپی و معادل محله هرندی در منطقه ۲ تهران است. پلیس چندی قبل گفته بود هرندی و فرحزاد بزرگ‌ترین پاتوق‌های معتادان شهر تهران هستند البته همانطور که گفته شد محله هرندی و پارک‌های آن تبدیل به پاتوقی برای معتادان شهرستانی شده است.

> پل مدیریت و ده ونک محل فعالیت گانگسترها؟

به فاصله چند خیابان آن طرف تر از فرحزاد، در محدوده ای نزدیک به پل مدیریت و محله اسلام‌آباد تا ده ونک مشرف به چمران، اوضاع به‌شدت پیچیده است. در این محدوده‌ها باندهایی فعالیت می‌کنند که شوخی کردن با آنها ممکن است به قیمت جان کسی تمام شود.

منوچهر یکی از افرادی که زیاد در این محدوده تردد می‌کند، می‌گوید: ‌من خودم شخصا افراد مسلح باندهای فروش مواد و نوچه‌هایشان را که توزیع کننده خرده پا مواد هستند را در این محدوده‌ها دیده ام.

او می‌افزاید: این محدوده‌ها خوش آب و هوا هستند و گاهی هم خوش دست برای سرقت برای معتادانی که زباله فروشی کفاف خرج موادشان را نمی‌دهد.

منوچهر می‌گوید: اگر از اهالی این محله‌ها درباره وضعیت دزدی‌ها بپرسید، می‌گویند این چند وقت اخیر خیلی زیاد شده است. خب دلیلش مشخص است، معتاد‌ها زیاد شده اند و آنها خرج دارند!

اما واقعیت تماشای مصرف مواد در این محدوده‌ها خود حکایت جالب‌تری دارد. اینجاها شب‌ها هم شبیه روز است، اما، چون ساعت اداری تمام شده، همه چیز علنی‌تر می‌شود. همه یک گوشه می‌نشینند و می‌کشند.شب‌ها راحت‌تر است. وقتی هوا تاریک می‌شود، دیگر از مامور و بگیر و ببند هم خبری نیست، فقط زمستان‌ها خیلی بد و سخت است! روزی ۱۵ تا ۲۰ کیلو مواد مخدر فروخته می‌شود.

> پاتوقی به نام ییلاق‌های مشیریه

یکی دیگر از مناطق مورد علاقه معتادان بخش‌هایی از مناطق جنوب شرق تهران مشرف به محدوده مشیریه است. در این منطقه یک گردنه وجود دارد که شباهت زیادی به دره فرحزاد دارد. این منطقه نیز برای مصرف مواد روز و شب نمی‌شناسد و البته تفاوت این نقطه با سایر پاتوق‌ها این است که رفت و آمدها کنترل می‌شوند بطوریکه دیده‌بان‌ها که از قبل آماده شده اند، متوجه ورود تازه‌واردها و ماموران می‌شوند و اگر مورد مشکوکی مشاهده شود با داد و فریاد و حرکت دست‌ها، به بقیه علامت می‌دهند که غریبه‌هایی آمده‌اند.

گردنه‌ مشیریه چند وقتی است که به جایی خلوت و تاریک برای معتادان تبدیل شده است. معتادان اینجا، آنها که برای خرید و فروش مواد مخدر از تریاک گرفته تا شیشه و کراک می‌آیند، موادشان را در همین نقطه می‌کِشند، نشئه می‌شوند و می‌روند، با هر پاتوق دیگری فرق دارد.

نام این محدوده گردنه تنباکویی است، اهالی مشیریه می‌دانند اگر محله‌شان را به سمت شرق بروند و برسند به نزدیکی‌های جاده امام رضا(ع)، درست کنار گاراژ خودرو‌های سنگین، گردنه تنباکویی را می‌بینند. جایی شبیه یک منطقه کوهستانی که ارتفاعش به چند صد متر می‌رسد و معتاد‌ها می‌توانند پس از مصرف مواد هوای تازه و خوب را وارد ریه‌های آلوده خود کنند !

> هفت تیر و ویلا ؛ خلوت و آرام

مناطق اداری که قبلا مسکونی بوده اند و از دوران شهرداری قالیباف موج مجوز‌های اداری برای آنها صادر شده تقریبا از سکنه خالی هستند در نتیجه شب‌ها تردد افراد در این مناطق کمتر می‌شود و همین امر جولانگاه خوبی برای معتادان فراهم می‌کند.

در محدوده خیابان‌های نجات اللهی به سمت قرنی، از حوالی ده شب به بعد سکوت و نبود تردد حاکم می‌شود، در نتیجه معتادان و سارقان در این منطقه فعال می‌شوند و البته معتادان هم مصرف مواد را آغاز می‌کنند.

فارغ از مصرف مواد در خیابان‌های مرکزی چون ویلا و هفت تیر، توهمات ناشی از مصرف مواد برای مناطق مرکزی شهر می‌تواند تبعاتی داشته باشد و به نظر می‌رسد نبود متولی مشخص برای برخورد و جمع آوری معتادان بر مشکلات می‌افزاید. اما این این روزها در حوالی هفت تیر نیز حضور معتادها فعالانه مشاهده می‌شود.

با این حساب این واقعیت محرز است که معتادان تحرک جغرافیایی خود را در محدوده شهر تهران افزایش داده اند. گویی دیگر معتادین قصد دارند از محله محوری دست بکشند و در پایتخت قارچ‌گونه منتشر شوند! خبرگزاری برنا چندی قبل با اشاره به این معضل نوشت:‌ در این راستا تاکنون فعالیتی تاثیرگذار مشاهده نشده و دستگاه‌های متولی امر همانند سازمان بهزیستی، پلیس، وزارت کشور و... عقب کشیده‌اند و کار را به دست سازمان‌های مردم نهاد با هزینه‌های خیریه‌ای سپرده‌اند که این سوال همچنان مطرح است سازمان‌های مردم نهاد در سطح وسیع چه فعالیت اثرگذاری می‌توانند داشته باشند؟

> پلیس: نقل و انتقالات را گزارش دهید

علیرغم اقدام به جابجایی جغرافیایی معتادان، پلیس می‌گوید مردم هرگونه پاتوق سازی جدید در گوشه ای از تهران را گزارش دهند. سردار علیرضا لطفی، رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ، ضمن رد این ادعا مبنی بر کشاندن معتادین از نقطه ای به نقطه دیگر، از شهروندان خواست تا پاتوق‌های معتادین را به پلیس تهران بزرگ اطلاع دهند.

رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ اخیرا و در پاسخ به تجمع معتادین متجاهر در نقاط مختلف تهران گفت: خواهش من این است که اگر در جایی معتادین متجاهر جمع می‌شوند و آنجا به پاتوق تبدیل می‌شود، شهروندان به پلیس اطلاع بدهند.

سردار لطفی تصریح کرد: گرچه صرفا پلیس نقشی در این حوزه ایفا نمی‌کند اما آمادگی داریم که این افراد را جمع کنیم و پلیس در این امر مصمم است، به شرطی آن که محل‌های بازپروری ظرفیت لازم را داشته باشند.

او در پاسخ به این سوال که پاکسازی مناطقی چون هرندی در تهران از معتادین متجاهر سبب انتقال معتادین به سایر مناطق همچون هفت‌تیر شده است یا خیر، اظهار کرد: بخش عمده معتادین هرندی را در مرکز بازپروری پلیس نگه داشته‌ایم یعنی اینگونه نیست که با پاکسازی نقطه ای، معتادین را به سوی دیگر بکشانیم.

رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ در پایان تاکید کرد: پلیس مکررا گفته ظرف یک هفته همه معتادین متجاهر جمع آوری خواهند شد به شرطی که محل‌هایی برای آنان وجود داشته باشد.

> کمی‌آن طرف‌تر از دروازه غار

اما رصد تحرکات جغرافیایی معتادان واقعیت دیگری را هم بازگو می‌کند. به نظر می‌رسد در بیشتر موارد، دایره از محدوده منحصر شده به شوش و دروازه غار صرفا به چند محله یا خیابان آنطرف‌تر می‌رود. در همین رابطه یکی از اهالی محله محمدیه در یکی از گروه‌های محلی تلگرامی‌نوشت: بعد از پاکسازی محله شوش و هرندی، معتادان به خیابان مولوی کوچ کرده‌اند و به محض تاریک شدن هوا جلوی کسبه و مردم، اعم از کودک و بزرگ، به صورت علنی مواد مصرف می‌کنند و این وضع تا صبح ادامه دارد.

> چرایی تغییر پاتوق‌ها

کارشناسان می‌گویند پاتوق‌های معتادان از یک الگوی ظاهری تبعیت می‌کند که به طور مثال در تابستان، شمار آنان در پارک‌ها یا سرپناه‌های تعیین شده بهزیستی و شهرداری بیشتر می‌شود.

مجید رضازاده از کارشناسان سازمان بهزیستی می‌افزاید: معتادان، اغلب، استان‌های گرمسیری را به عنوان پاتوق‌های خود انتخاب می‌کنند و در فصل سرما، کارتن خواب‌ها و معتادان بیشتر به استان‌های جنوبی می‌روند اما در تابستان به پارک‌ها یا سرپناه‌های تعیین شده از سوی بهزیستی یا شهرداری می‌آیند.

او اظهار کرد: برخی پاتوق‌های معتادان از قدیم وجود داشته و گاهی نیز اخیرا به وجود آمده است اما شمار این پاتوق‌ها گاهی، کم یا زیاد می‌شوند.

رضازاده یاد‌آور شد:‌ برخی معتادان، پرخطر هستند به آن معنا که با تزریق مشترک، بیماری‌های ایدز را به فرد دیگر منتقل می‌کنند و برخی از معتادان با مصرف زیاد مواد - اوردوز-، سنگکوپ می‌کنند.

این کارشناس ادامه داد: پاتوق معتادان گاهی تغییر می‌کند و جابجا می‌شود به طور مثال آنها در خرابه ای اقامت کرده اند که با ساخت و ساز در آنجا، آن مکان را ترک می‌کنند یا گاهی به علت اقدامات نیروی انتظامی‌یا مردم منطقه، پاتوق خود را ترک می‌کنند. این جابجایی‌ها طبیعی است و اتفاق می‌افتد.

رضازاده افزود: به معتادان در سرپناه‌های تعیین شده از سوی بهزیستی، سرنگ و سوزن استریل داده می‌شود تا از سوزن مشترک استفاده نشود و بیماری ایدز را به خانواده خود منتقل نکنند.

بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد به لحاظ علمی‌از معتادان انتظار نمی‌رود که در یک نقطه ثابت مانده یا یکجا نشین شوند، چرا که آنها در مواقع سرخوشی‌های توهمی‌تصمیماتی می‌گیرند که ممکن است مبنای نسبتا حساب شده داشته باشد همانطور که برای درآمد زایی برای تامین هزینه مواد به مواردی چون زباله‌های بیشتر یا یافتن مشتریان بیشتر در سایر نقاط توجه می‌کنند.