محصول ارگانیک واقعی چگونه را بشناسیم؟

به‌گزارش ایرنا، امروزه ارگانیک بودن محصولات به‌عنوان یک ویژگی شاخص و جذاب مورد توجه تولید کننده و مصرف‌کننده است. تا آنجایی که این ادعا از جانب بسیاری از تولیدکنندگان مطرح ‌می‌شود. در این بین پرسش اصلی برای عامه مصرف‌کنندگان این است که این ادعاها و تبلیغات را به چه وسیله‌ای ارزیابی کنیم و چگونه محصولی را خریداری نماییم که حقیقتا ارگانیک و سالم است و عنوان ارگانیک را نه برای بازارگرمی و افزایش قیمت، بلکه برای عرضه محصولات سالم به کار برده است؟

همچنین با توجه به تخلف‌های سرزده از سوی تولیدکنندگان بخش قابل‌توجهی از مردم می‌پرسند اگر در بخش بازرسی و نظارت، اعطای پروانه بهداشت و.... سختگیری‌های لازم در فرایند تولید اِعمال می‌شود چرا این حجم از تخلف از تولید کننده سر می‌زند؟ چیزی که باعث ‌می‌شود اعتماد عمومی مردم نسبت به سلامت محصولات غذایی و ارگانیک خدشه‌دار شود.

این در حالی است که همواره یکی از موضوعات پرچالش و بحث برانگیز در کشور ما موضوع بازرسی و نظارت در فرآیند تولید محصول می‌باشد. این مهم در بخش کشاورزی و در زمینهٔ تولید محصولات که بهنوعی باسلامت مردم و محیط زیست ارتباط مستقیم و تنگاتنگی دارد از اهمیت دو چندانی برخوردار است.

در پاسخ به این مطالبه باید در نظر داشت که اصول و فلسفه کشاورزی ارگانیک و ساختار و قواعد نظام مند تولید در این بخش می‌تواند خیال مردم را از بابت سلامت، کیفیت و مصرف تولیدات کشاورزی تا حد بسیار زیادی راحت کند. این اطمینان از رهگذر اعطای گواهینامه‌های تولید محصول ارگانیک حاصل می‌شود. این گواهینامه به دو دسته گواهینامه‌های داخلی و بین‌المللی تقسیم‌بندی می‌شوند.

گواهینامه‌ ملی و بین‌المللی

محصولات ارگانیک در حال‌حاضر برای دریافت گواهینامه ملی ارگانیک باید تولیدات خود را طبق استاندارد ۱۱۰۰۰ سازمان ملی استاندارد ایران تولید کنند. این استاندارد با همکاری جمعی از متخصصین، صاحب نظران و علاقمندان این حوزه تهیه شده است و چند وقت یکبار اصلاحات و تغییراتی در بخش‌های مختلف آن صورت می‌گیرد. فایل مربوط این استاندارد برای مطالعهٔ عموم در اینترنت قابل دسترس می‌باشد.
همچنین استانداردهای بین‌المللی از قبیل اتحادیه اروپا، آمریکا، استرالیا و... برای آن‌ دسته از تولیدکنندگانی اِعمال می‌شود که علاوه بر تامین بازار داخل برای صادرات محصولاتشان هم برنامه دارند.

در صورت اخذ استاندارهای یادشده توسط تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، چه ملی و چه بین‌المللی، به تولیدکننده گواهی مربوط به تولید محصولات ارگانیک اعطا می‌شود.

برچسب‌ گواهی ارگانیک ملاک ارگانیک بودن محصول

این نکته مهم است که گواهی تولید ارگانیک طبق استانداردهای گفته شده، در حال‌حاضر فقط توسط شش شرکت گواهی‌کننده خصوصی در ایران که صلاحیت و تائیدیه‌های لازم را از سوی سازمان‌های دولتی مثل مرکز ملی تائید صلاحیت ایران، سازمان استاندارد و بعضی از شرکت‌های بین‌المللی گرفته‌اند، صادر می‌شود.

یک خریدار محصول ارگانیک برای اعتماد به ارگانیک بودن محصول باید دقت کند که حتما لوگوی این شرکت‌های بازرسی با سایز مشخص بر روی محصول به‌همراه لوگوی انجمن ارگانیک ایران (یک انجمن غیردولتی، آموزشی و تخصصی است) و یک کد ۱۸ رقمی درج شده باشد. البته چاپ لوگو انجمن ارگانیک ایران اجباری نیست و بسته به درخواست تولیدکننده صورت می‌پذیرد. به گونه‌ای که امکان ردیابی و دستیابی دقیق به تولیدکننده را فراهم کند. همانطور که اشاره شد تنها درج لوگوی شرکتهای بازرسی الزامی است.

این برچسب درست مشابه عنوان تجاری به ثبت رسیده و مورد حمایت قرار می‌گیرد و تنها تولیدکنندگان مجاز می‌توانند از آن استفاده کنند. اجازه استفاده از این برچسب‌ها معمولاً بواسطه انعقاد قرارداد و دریافت گواهی که (هزینه آنها باتوجه به نوع استاندارد متفاوت می باشد و باید به‌طور سالیانه به شرکت‌های گواهی‌کننده پرداخت گردد) صادر می‌شود. مراکز گواهی‌کننده پس از تائید مطابقت فرآیند تولید و فرآوری با یک استاندارد مشخص ارگانیک اقدام به صدور گواهی می‌نمایند. برچسب‌ها و نشان‌های گواهی ارگانیک به مصرف‌کننده کمک می‌کنند تا به‌راحتی تشخیص دهد که تولیدات ارگانیک قابل اعتماد هستند یا خیر.

صرف ادعای تولیدکننده مبنی‌بر ارگانیک بودن محصول دلیل موجهی بر ارگانیک بودن آن نمی‌باشد. برچسب اصلی ارگانیک بیانگر آن است که آن محصول بارعایت الزامات خاصی که استاندارد خوانده می‌شود تولید شده است. در استانداردهای ارگانیک (مثلاً عنوان نمی‌شود که چه تعداد باقیمانده آفت کش مجاز است) بلکه روش تولید بیان گردد. (مثلاً مشخص می‌گردد که هیچ آفت کش شیمیایی را نباید به کار برد.)