درخششی دیگر از مخترع جوان سمنانی متین فراهانی

متین فراهانی که دو سال گذشته با طراحی «میکرو استریوسکوپ سه بعدی» در زمینه برق و الکترونیک حائز کسب رتبه دوم کشوری در نوزدهمین جشنواره جوان خوارزمی شد، تا حدودی بر سر زبان ها افتاد و با کسب موفقیت های پیاپی در مسابقات علمی پژوهشی موفق به کسب رزومه ای درخشان در چهار سال فعالیت علمی با چهار مقام کشوری شد و توانست دوران دانش آموزی خود را در مقطع دبیرستان رشته تجربی با افتخار به پایان برساند.

این موفقیت ها سبب شد تا به سراغ متین فراهانی رفته و گفت و گویی صمیمی با این جوان موفق داشته باشیم.

متین برای ما از نحوه شروع کار در این عرصه بگو

بعد از گذراندن سه سال دوره راهنمایی در مدرسه باقرالعلوم و شناخت علائق و توانایی هایم، انگیزه ای در من ایجاد شد تا با تحصیل و پژوهش در زمینه مهندسی تجهیزات پزشکی به کار خودم در سال های جاری ادامه بدهم.

اما متاسفانه اواخر سال متوجه شدم که رشته تحصیلی خودم را اشتباه انتخاب کرده و در واقع مهندسی تجهیزات پزشکی برای رشته های ریاضی بوده است؛ حال با توجه به عدم وجود این رشته در زیر شاخه های رشته تجربی چاره ای جز شرکت در مابقی رشته های تحصیلی در دانشگاه آزاد نداشته و شاید با توجه به شرایط پیش آمده، تصمیمی مبنی بر رفتن به خدمت سربازی از اولویت های بنده قرار گیرد.

اگر بخواهی از یک نفر به عنوان عامل موفقیت اصلی خودت نام ببری، از چه کسی یاد می کنی؟

من به جرئت می توانم از استاد راهنمایم آقای رمضانعلی یوسفی که در سال آخر دوره اول متوسطه با ایشان آشنا شدم، یاد کنم که همین آشنایی سبب شد تا این دوران، بهترین و تاثیرگذارترین سال های خوش زندگی من باشد. در واقع ایشان برای اولین بار این مسابقات را در کلاس مطرح کرد و اولین انگیزه برای شروع یک پژوهش در من ایجاد شد؛ اما در حال حاضر از دیگر استاد راهنمای تاثیرگذار در روند پژوهشی بنده جناب آقای دکتر محمد صادق جهان می باشد که می توان با جدیت تمام گفت بیشترین پشتوانه علمی در اجراسازی ایده های جدید و هوشمندسازی دستگاه با ایشان بوده است.

هدفت از ساخت دستگاه «میکرو استریوسکوپ سه بعدی» چه بود؟

از آنجایی که من شش سال ابتدایی خود را در مدارس روستایی و محروم شهرستان سرخه درس خوانده بودم و در زنگ های علوم به وضوح می دیدم، که هم میکروسکوپ به علت گران بودن، به اندازه کافی وجود ندارد و هم دانش آموزان برای کار با میکروسکوپ در این زنگ فرصت کمی دارند و همین قضیه سبب شد تا من بعد از دو سال به دنبال همین موضوع رفته و با طراحی اولین میکروسکوپ های دو کاره الکترونیکی سه بعدی، گام جدیدی در دنیای میکروسکوپ ها و بهینه سازی آنها، هم از لحاظ قیمت و هم از لحاظ کاربردی بردارم.

میتوانی در رابطه با این دستگاه، بیشتر به ما توضیح بدهید؟ آیا این یه میکروسکوپ معمولی است؟

کار کرد این دستگاه این گونه می باشد که می تواند دو نوع تصویر برداری میکرو و استریو را در یک بدنه انجام دهد و درواقع کار دو میکروسکوپ را همزمان انجام می دهد.

تصویرهای نمونه زیر میکروسکوپ بر روی دو چشمی مانند بقیه میکروسکوپ ها ایجاد نمی شوند. بلکه تصویر زیر میکروسکوپ به صورت واضح بر روی گوشی یا تبلتی که بر روی آن قرار می گیرد، می افتد و قابلیت فیلم برداری و عکس برداری از نمونه های زنده زیر میکروسکوپ را نیز برای فرد پژوهشگر فراهم می کند.

در نهایت این امکان را به شما می دهد تا توسط نرم افزاری که برای این دستگاه طراحی شده است، نمونه های استریو زیر میکروسکوپ را به صورت سه بعدی به تماشای عموم مردم بگذارید و در همین راستا محدودیت استفاده انفرادی میکروسکوپ ها نیز از بین می رود.

کنترل تمام اجزای قسمت تنظیم لام به صورت برقی بوده و تنظیم نمونه را برای فرد پژوهشگر آسان تر ساخته و از قابلیت های چشمگیر این اختراع میتوان به تنظیم اتوماتیک(اتوزوم) دستگاه برای تنظیم نمونه های میکروسکوپی اشاره کرد که این توانایی را به افراد میدهد که برای دیدن یک نمونه میکروسکوپی وقت زیادی را صرف تنظیم آن نکنند.

چه کسانی در ساخت این طرح، از لحاظ مالی و معنوی به تو کمک کردند؟

روند تولید دوباره این دستگاه به روشی که مد نظر جمع بود؛ پر هزینه و بسیار زمان بر در می آمد و البته باعث شد تا مجبور به مراجعه به سازمان ها و نهادهای مختلفی از جمله پارک های علم و فناوری، مراکز رشد و... شویم که از تاثیرگذارترین نهادها می توان از بسیج علمی و پژوهشی استان سمنان نام برد.

تأمین نیازهای مالی این دستگاه، اگر چه بعد ها از طریق اشخاص محترمی همچون آقایان مجید نظری از شورای شهر، تامین شد، اما به نظر من، اگر بخواهیم در آینده های نه چندان دور شاهد موفقیت های بزرگی در استان باشیم، باید بدانیم دور از شأن یک پژوهشگر است که همیشه نگران‌ نیازهای مالی بوده و برای تأمین نیازهای علمی یا مشاوره ای مجبور باشد به هر شخصی رو بیندازد و سر تعظیم فرود آورد.

این درحالی هست که من قصد هیچ بی احترامی به افراد یا شخصیت ها را ندارم بلکه تقاضا دارم اگر در پستی هستید که نمی توانید از انجام وظایف آن به نحو احسنت بر بیایید با استعفای خود قدمی محکم در جهت ساخت آینده ای روشن در راستای اقتصاد مقاومتی بردارید تا افرادی که در زمینه های علمی و پژوهشی فعالیت می کنند، راحت تر بتوانند پژوهش های خود را به ثمر برسانند.

برای ساخت این دستگاه، چه مراحلی را طی کردی و چه مقدار برای ساخت آن زمان گذاشتی؟

ساخت نهایی دستگاه با توجه به محدودیت های مالی و عدم دسترسی به تجهیزات مورد نیاز که باید بصورت متداول از قطعات مختلف مهیا می شد که هم بحث طراحی و نوع پیدایش و ساخت آنها مطرح بود، زمان زیادی را به خود اختصاص داد.

بعد از ساخت نهایی وارد مراحل ثبت اختراع و گرفتن تاییدیه های علمی از مراکز گوناگون مانند دانشگاه ها و پارک های علم و فناوری و در نهایت برای گرفتن تاییدیه، تولید و ساخت آن به شرکت صنایع آموزشی در تهران مراجعه کردیم و با توجه به مکاتبات و وقت زیادی که صرف این امر شد، توانستیم ایده ای را که ابتدا بصورت خیلی ساده به آن نگاه می کردیم، در حال حاضر به یک اختراع و یک محصول قابل تولید در مراکز گوناگون (شرکت های سرمایه گذار) تبدیل شود که حتی از کشور های خارجی همچون کانادا سرمایه گذارانی را دارا می باشد.

در همین راستا افتخار بزرگی است که این طرح به تایید وزارت علوم و فناوری تهران رسیده و رتبه دوم کشوری جوان خوارزمی را به خود اختصاص داده است.

هیچ زمان به این موضوع فکر نکردی که حضورت در مدارس عادی، مانع رشد تو شده است؟

نکته قابل توجه این است که پس از کسب رتبه بنده از جشنواره خوارزمی، بعضی خبرگزاری ها به اشتباه، من را دانش آموز مدارس نمونه رشد و ... خواندند و این هیچ تعجبی ندارد، چرا که در واقع چیزی که بنظر من به صورت کاملا اشتباه در استان در حال رواج یافتن است، این بوده که حتما همیشه مدارس خاص لایق بهترین ها هستند و طبق مشاهداتی که طی این سه سال به مدارس گوناگون داشتم، همه چشم و امیدشان به مدارس خاص است.

اما موضوعی که این وسط مطرح می شود، آیا به مدارس عادی هم به اندازه دانش آموزان نمونه، بها و تجهیزات داده می شود؟! آیا کلاس های توجیهی که برای دانش آموزان مدارس خاص برگزار می شود، این کلاس ها با همین کیفیت و شوق و ذوق برای مدارس عادی نیز برگزار می شود؟

هیچ وقت فکر کردی ای کاش در مدرسه ویژه و خاص درس میخواندی و میتوانستی در آن شرایط از امکانات بیشتری بهره مند شوی؟

به نظر من تفکیک بچه ها در لیست های ثبت نامی مدارس خاص و عادی می تواند باعث تضعیف روحیه هر پژوهشگری چه کوچک یا بزرگ بشود ...

من با افتخار هم در مدارس خاص حائز رتبه کشوری شده ام و هم در مدارس عادی و به جرئت می توانم بگویم این دو، هیچگاه از لحاظ امکانات و تجهیزات با هم در یک سطح نیستند، اما آنچه که در مدارس عادی بسیار به چشم آمده و خیلی مهم است، زحمت و تلاش زیاد معلمان در راستای تعلیم و تربیت دانش آموزان این مدارس می باشد.

اما معتقدم با تفکیک دانش آموزان در مدارس خاص و عادی، چه استعدادهایی که با عدم توجه از بین رفته و هرگز شکوفا نمی شوند و سوال اصلی من این است: آیا ما در مدارس عادی نخبه نداریم؟!

در حال حاضر مشکل شما چیست و چه درخواستی را از مسئولین دارید؟

مشکل بنده شخصی نیست بلکه در سطح کشوری آن را مطرح می کنم. هرساله و بعضا هر چند ماه یکبار همه ما سخنانی از مقام معظم رهبری مبنی بر اهمیت کسب علم و پژوهش در زمینه های مختلف علمی در جهت جلوگیری از وابستگی ها و کمک به اقتصاد کشور به گوشمان می رسد؛ هنگامی که رهبر انقلاب این همه در یک امر تاکید می کنند نشان بر آن است که مشکل ما و رهبر انقلاب بر یک چیز دلالت دارد و آن هم خودکفایی در تولید و پیشرفت کشور است. حال این خودکفایی ملزم به یکسری زیرساخت هایی از جمله نیروی انسانی و دانش فنی و بودجه در راستای عملی سازی اهداف افراد است.

در کشور، جوانان پیرو خط امام و افراد نخبه ای که از کشور های خارجی دعوت نامه های مستمر دارند، کم نیستند. این افراد در کشور هستند و باقی خواهند ماند اما مهم ترین دغدغه بنده و امثال آنها، مساعدت های مالی و معنوی می باشد. برای مثال در حد یک نمونه خیلی جزئی و کوچک چرا نباید یک نفر در استان دارای چهار مقام علمی کشوری باشد اما هنوز افراد همان استان نیز او را نشناسند؟! چرا باید یک فرد دارای گواهینامه های علمی معتبر از مراکز ذی صلاح باشد اما توان مالی برای بهره برداری از ایده ها و اختراعات خود را نداشته باشد؟!

این در شرایطی است که مسئولین ما دم از مساعدت می زنند اما حاضر نیستند بودجه ای که در این راستا برای آن ها واریز می شود را حتی در همین زمینه خرج کنند و نه تنها مساعدتی صورت نمی گیرد، بلکه بنده هزینه تمامی مسابقات را خودم پرداخت کردم و حتی به علت عدم هماهنگی از طرف استان در شهر میزبان، بنده به همراه استاد راهنمای خود، باید شب را در ماشین سپری می کردم.

گفتنی است؛ بنده که هم اکنون باید یکی از مشوق های افراد برای شروع کار در زمینه های علمی و پژوهشی شده باشم، اما تنها درس عبرتی شده ام که هر شخص با دیدن بنده، فعالیت خویش را در این عرصه، پوچ و بیهوده می پندارد و به عقیده بنده با روند فعلی، روز به روز عرصه های علمی و پژوهشی ما بر خلاف آمارها دارد در حال کاهش و محدودسازی است.

پس باتوجه به صحبت هایی که داشتی، می توانیم نتیجه بگیریم آنچه که در موفقیت یک دانش آموز مهم است، خود همت و پشتکار دانش آموز و معلم هایش می باشد؛ هرچند در مدارس عادی درس بخواند.

متین جان، در تمامی عرصه ها برات آرزوی موفقیت می کنم.

/ گزارش از محمدرضا خزر /