حکمتی از نهج‌البلاغه: کم‌سخنی نشانه کمال عقل است
تهران (پانا) - امام علی علیه السّلام نشانه به کمال رسیدن عقل را در گفتار کم می‌داند.
قَالَ علیه السلام إِذَا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْکَلَامُ
امام علیه السّلام (در نشانه عقل) فرموده است: چون عقل و خرد به مرتبه کمال رسد گفتار کم گردد (زیرا کمال عقل مستلزم تسلّط بر ضبط و نگاه دارى قواى بدنیّه است، پس در هر چه و هر کجا بیجا سخن نمى گوید).
( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)
کامل بودن عقل باعث کنترل قواى جسمانى و به کار بردن آنها به مقتضاى نظرات پسندیده و شایسته، و نیز سنجش بیشتر آنچه که از آن قوا به صورت گفتار و رفتار بروز مى کند، مى گردد، و این زحمت و شرایطى دارد که باعث کاستى سخن مى شود، بر خلاف آن که سخنان نسنجیده و بى توجه بر زبان آید.
( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج ۵ ص ۴۶۴ و ۴۶۵)
نظم
هر آن کس را که دانائى تمام است/ مر او را نقص و کاهش در کلام است
ز دانش مرد چون بادام مبهم/ دو لب را مى گذارد بر سر هم
به نیروى خرد و ز پارسائى/ زبانش نیست اندر ژاژخائى
طلا در کوره چون زرگر گدازد/ چگونه خالصش از غش بسازد
چنین مرد خرد در بوته دل/ سخن را پخته سازد نغز و کامل
پس از آن مطلبى را گر ادا کرد/ جهان از آن چو گلشن با صفا کرد
ز روى عقل چون آن گفته برخاست/ بگیتى قرنها آن پاى بر جاست
درى بر رویت از دانش گشودم/ بدیگر جاى شرح آن نمودم
( شرح نهج البلاغه منظوم، ج ۹ ص۷۸)
ارسال دیدگاه