در گفتگو با پانا
مدرس هنرستان کشاورزی غرب مازندران از تأثیر الگوهای ذهنی در تغذیه و کشاورزی میگوید
نورانیان: با صداوسیمای سوپرمارکتی نمی‌توان به تغذیه سالم رسید
ساری (پانا) - مدرس هنرستان کشاورزی غرب مازندران و مدارس آموزش از راه دور در گفتوگو با خبرنگار پانا از دغدغه‌هایش درباره تغییرالگوی تغذیه سالم درجامعه گفت.
ابوذر نورانیان متولد سال 58 و اهل آمل است. او که دانش‌آموخته رشته مهندسی ماشین‌های کشاورزی از دانشگاه تهران است، از سال 85 تاکنون در آموزش‌وپرورش مشغول به کار است. نورانیان با مدارس آموزش از راه دور نیز همکاری دارد و مدرس دروس فنی این مدارس است.
این مدرس هنرستان کشاورزی در گفتوگو با پانا تشریح محتوای یکی مقاله‌های پژوهشی خود با عنوان «نقش الگوهای ذهنی در تولید و مصرف کشاورزی» جامعه می‌پردازد و میگوید: «ما در مراسم ختم خرما پخش می‌کنیم در حالی‌که برای فردی از یک جامعه و فرهنگ دیگر ممکن است این امر عجیب باشد. این به الگوی ذهنی ما برمی‌گردد و گاه هیچ ارتباطی به کیفیت ماده غذایی و غیره ندارد. در بسیاری از مواقع این الگوهای ذهنی بد نیست، اما گاهی هم بد عمل می‌کند. مثلا در عربستان گندم غذای بسیار ارزشمندی بود که هر جایی به عمل نمی‌آمد. آیین مربوط به تغذیه آنها با دین وارد کشور ما شد؛ در حالی که این حجم تولید و مصرف گندم برای کشور ما منطقی نیست. یا باید گندم را وارد کنیم که باعث خروج میلیاردها ارز از کشور می‌شود یا باید تولید کنیم که هزینه‌های بسیار در پی دارد. مصرف سیب‌زمینی متناسب با اقلیم کشور ماست. جدا از یارانه عظیمی که به دلیل پایین نگه داشتن قیمت نان مستهلک می‌شود، هر هکتار زمین 30 تا 50 تن محصول سیب‌زمینی می‌دهد و در هر هکتار زمین دو تا سه تن گندم به عمل می‌آید.»
او تولید انبوه مرغ در کشور را نیز با همین استدلال منطقی نمی‌داند و پیشنهاد می‌کند: «مصرف پرنده‌ای که یک روز از عمرش را هم نور آفتاب نمی‌بیند و با مواد مصنوعی رشد می‌کند، چه منطقی دارد؟ اقلیم کشور ما مصرف ماهی، اردک و غاز را می‌طلبد.»
نورانیان می‌افزاید: «تا الگوی ذهنی ما درست نشود، راه به ناکجاآباد می‌رویم. کشاورزی به تولید و توزیع مناسب و مصرف‌کننده توجیه‌شده نیاز دارد. صداوسیمایی که در حال تبلیغ چیپس و پفک است، باید مصرف‌کننده را برای مصرف مواد غذایی سالم توجیه کند. با یک صداوسیمای سوپرمارکتی نمی‌توان الگوی تغذیه سالم داشت.»
نورانیان به برنج ارگانیک اشاره می‌کند و با بیان اینکه «معروف است که برنج ارگانیک گران‌تر از برنج معمولی است»، ادامه می‌دهد: «اگر برنج واقعا ارگانیک باشد، باید با حذف کود شیمیایی و هزینه‌های جنبی‌اش، ارزان‌تر شود. این الگوی ذهنی ماست که برنج ارگانیک گران‌تر است. من در مقاله‌ای گفتم که اگر قرار باشد برنج ارگانیک باشد، باید کود و سم از کنارش حذف شود و در فصل تولید آن در زمین‌ها اردک پرورش داد تا هم آفت‌ها را از بین ببرد، هم کود را تأمین کند هم هوادهی انجام دهد. اصلا پرورش اردک در این زمین‌ها، مالک آنها را مجبور می‌کند که از سم و کود اجتناب کند. مگر می‌شود یک هکتار برنج ارگانیک داشته باشیم در حالی که صدها هکتار زمین‌های اطراف همین زمین، با کود و سم برنج معمولی تولید می‌کنند؟»
الگوهای ذهنی ما باید تغییر کند
معلم آموزش و پرورش شهرستان آمل که معتقد است تا الگوی ذهنی مدیر، مصرف‌کننده، تولیدکننده و صداوسیما تغییر نکند، اصلاح الگوی تغذیه و کشاورزی به نتیجه نخواهد رسید، میگوید: «اگر قرار باشد همان‌طور که اکنون فکر می‌کنیم، ادامه دهیم، به همان صورت که تاکنون نتیجه گرفتیم، نتیجه می‌گیریم؛ در حالی‌که باید به ساختارهای بومی توجه کنیم و اینکه در مناطق مختلف کشور چه نیازی از نظر غذایی دارند؟ اکنون خاک مازندران به کود و سم آلوده شده است زیر الگوی ذهنی اشتباه همه به نتیجه اشتباه می‌رسند.»
او در ادامهدو ایده‌اش در حوزه تغذیه را معرفی می‌کند. نخستین ایده، اصلاح بخاری‌های گازی برای قرار دادن محفظه‌ای که بتوان از آن برای تنوری کردن سیب‌زمینی در ماسه‌بادی و نمک که سالم‌ترین نوع پخت سیب‌زمینی است، استفاده کرد. او میگوید رواج پخت سیب‌زمینی به این روش، هم انرژی مازاد بر مصرف لازم ندارد، هم غذایی لذیذ فراهم می‌کند و از نظر اقتصادی به‌صرفه است.
ایده دوم نورانیان نیز توزیع برنج کامل است. او دراین باره میگوید: «نظرم بر این بود که در کنار هر کیسه برنجی که فروخته می‌شود یک درصد وزن آن سبوس فرآوری‌شده همان برنج نیز به خریدار داده شود. سبوس برنج درحالت خام قابل مصرف نیست زیر اسیدچرب و اسید فیتیک بالایی دارد که مناسب مصرف انسان نیست. اما سبوس با فرآوری تبدیل به غذای مکمل برنج می‌شود. هشتاد درصد ارزش غذایی برنج در سبوس آن است و اگر این دو کنار هم مصرف شود، علاوه بر اینکه مصرف برنج کمتر می‌شود، ارزش غذایی آن بیشتر می‌شود.»
این مدرس هنرستان تاکید می‌کند: «به دنبال فضایی هستم تا بتوانم این ایده‌ها را به صورت جدی‌تر مطرح کنم و در مقابل کارشناسان واضحتر و فنی‌تر توضیح دهم و در نتیجه یا زمینه اجرایی شدن آنها فراهم شود یا متوجه اشکال کارم شوم. من به دنبال وام با سود چهار درصد نیستم تا این ایده‌ها را اجرایی کنم بلکه دنبال سازمانی یا مجموعه‌ای می‌گردم که نیاز به اجرایی کردن آنها را احساس کند و توان اجرایی کردنشان را نیز داشته باشد.»
نورانیان در پایان تأکید می‌کند: «پایه حرف من این است که اثر الگوی ذهنی بر نوع کشاورزی و تغذیه ما قوی‌تر از دیگر مولفه‌هاست و تا این الگو اصلاح نشود سایر بحث‌های کارشناسی هم به نتیجه نخواهد رسید.»
ارسال دیدگاه