کارگردان «بهارستان خانه ملت»: مستند، خواهان جایگاه ثابت در جشنواره فجر است

«بهارستان خانه ملت» نام یکی از فیلم‌های مستند حاضر در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر است. کارگردانی این فیلم را بابک بهداد به عهده داشته، این مستند بلند ۷۵ دقیقه‌ای در جشنواره سینماحقیقت از صالحی مقدم مدیرعامل گروه هنر و تجربه، جایزه ویژه این گروه را دریافت کرد. بابک بهداد متولد سال ۱۳۵۲ در تهران است. در کارنامه‌ی فیلمسازی او ساخت آثاری چون نامه، در خانه‌ی پدربزرگ، نخل روز دهم، یادداشت‌های روزانه‌ی یک مسافر، چراغی که روشن شد، اسپندار و... به چشم می‌خورد.

بابک بهداد کارگردان فیلم «بهارستان خانه ملت» در گفت و گو با خبرنگار پانا درباره موضوع آن گفت: مستند بهارستان، خانه ملت یک مستند تاریخی است که جغرافیای سیاسی و اجتماعی بخشی از ایران را مطرح می‌کند. این فیلم درباره «بهارستان» است که شامل مسجد سپه سالار، میدان بهارستان، باغ بهارستان و بخشی از باغ نگارستان است.

وی ادامه داد:«بهارستان خانه ملت» تاریخچه این منطقه را از زمان ناصرالدین شاه قاجار، پهلوی اول و دوم به تصویر کشیده و برای مخاطب بازگو می‌کند. اتفاقات و تجمعات و تظاهراتی که برای نهضت ملی شدن نفت، کودتای ۲۸ مرداد، واقعه ۳۰ تیر رخ داد از بخش‌های دیگر فیلم است‌. این فیلم به چگونگی شکل گرفتن بهارستان می‌پردازد و ادامه پیدا می‌کند و اول انقلاب هم فیلم تمام می‌شود.

کارگردان فیلم مستند «دسترنج» با اشاره به ایده اصلی فیلم «بهارستان خانه ملت» عنوان کرد: به دلیل وجود ساختمان مجلس در بهارستان اتفاقات تاریخی و سیاسی بسیاری آن‌جا رخ داده که این منطقه را از لحاظ جغرافیایی قابل توجه کرده است. همچنین برای عکاسی موضوعی باعنوان عکاسی از مسجد داشتم که باعث شد ایده ساخت بهارستان شکل بگیرد.

بهداد با اشاره به پروسه تحقیق درباره فیلم «بهارستان خانه ملت» مطرح کرد: سه سال تحقیق و یک سال مطالعه روزنامه‌های مربوط به دوره مشروطه، پس از آن به مدت دو سال به دنبال اسناد و مدارک دیده نشده و مهم بودیم و در طول فیلم بیننده شاهد فیلم و عکس‌هایی است که تاکنون آن‌ها را جای دیگر ندیده است.

وی ادامه داد: تمامی عکس ها به سبک قدیم تدوین و رنگ آمیزی شده تا بتوانیم زمان گذشته را به حال نزدیک کنیم که این کار اولین این بار است در مستند های معتبر اتفاق می‌افتد و اتفاق خوب دیگر این فیلم پنج نفر از بهترین مستندسازان ایران از جمله تهامی‌نژاد، محمدرضا اصلانی، ارد عطارپور، ارد زند، مهدی باقری، محسن استادعلی، شاملی، محمد دامن زن، محمد آفریده، ابراهیم مختاری و ... که به جای شخصیت‌های فیلم صحبت می‌کنند.

بهداد در خصوص مشکلاتی که در پیش تولید و حین فیلمبرداری فیلم با آن روبه رو بود، گفت: بزرگترین مسئله در کار بعد مادی و بودجه کار است بنابر عقیده من برای چنین طرح‌هایی باید فکر چاره و ساماندهی بود چون در ساخت فیلم مستند به خصوص مستند تاریخی نمی‌توان برای بودجه پیش‌بینی کرد.

وی افزود: این مشکل تمامی مستندسازان است اگر برای مستندها بودجه کافی در نظر گرفته نشود مستندساز به اجبار کار را به نوعی سرهم می‌کند.

کارگردان فیلم «بهارستان خانه ملت» در خصوص مشکلاتی که مستندسازان در ایران با آن روبرو هستند گفت: جای بخصوصی برای پخش فیلم‌های مستند تعریف نشده و این یکی از مشکلات بزرگی است که مستندسازان در ایران با آن روبه رو هستند.

وی افزود: به جز بخش هنر و تجربه که در سینما مستند را به تماشاچی ارائه می‌دهد جای دیگری برای نمایش فیلم‌های مستند موجود نیست، تلویزیون مستندهای خود را نشان می‌دهد و رسانه‌های تصویری تمامی مستندها را به مرحله پخش و دید برای مخاطب نمی‌رساند. پخش فیلم‌های مستند خوب است مستندهایی باید به دید عموم در بیاید که خیلی جذاب تر و جسورانه‌تر از سینمای داستانی هستند که هم در جشنواره‌های داخلی هم خارجی خوب پیش رفته و درخشیده‌اند.

فیلم خوب مخاطب خود را پیدا می‌کند

بهداد در ادامه درباره مخاطبان و حمایت از فیلمسازان مستند گفت: هر فیلمی مخاطب خاص خودش را دارد و مستند گرایش های بسیاری از جمله ورزشی، سیاسی، تاریخی، اجتماعی و... را دارد، فیلم خوب مخاطب خاص خودش را پیدا خواهد کرد. مشکل ما مخاطب نیست! زمانی که فیلم خوبی ارائه و ساخته شود قطعاً دیده خواهد شد.

این کارگردان با اشاره به تاثیر مخاطبان بر فیلمسازان تصریح کرد: مخاطبان نیز در این راستا می‌توانند به مستندساز کمک کنند یا سلیقه مستندساز را تغییر دهند این اتفاق به خصوص در جشنواره ها اتفاق می‌افتد واکنش مخاطب دراین باره بسیار مهم است زیرا تاثیر بسزایی بر روی ساخت مستند بهتر در سال های آینده می‌گذارد.

بهداد درباره پذیرش فیلمش در جشنواره فجر گفت: جشنواره فجر جشنواره مهمی است اما جای ثابتی برای فیلم مستند در آن در نظر گرفته نمی‌شود و هر دوره با روی کار آمدن دبیر جدید در حال تغییر است باید یک سیاست کلی و آیین نامه برای اصلاح این مشکل همانند جشنواره کن که بخش مستند دارد برای جشنواره‌های داخلی به خصوص جشنواره فجر در نظر گرفته شود.

عوامل تولید مستند ۷۵ دقیقه‌ای «بهارستان،خانه‌ملت» عبارتند از: پژوهشگر، فیلمبردار، کارگردان، تدوینگر و تهیه‌کننده: بابک بهداد، صدا: استودیو فراز، صداگذار: آرش اسحاقی، نویسندگان گفتار متن: بابک بهداد و رضا نوری، گوینده: شهرام درخشان، مدیر تولید: جواد وطنی، دستیار کارگردان: سولماز افتخاری، عکاس: ساسان زالی، تهیه شده در: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.