با طراح آرم دانشگاه تهران آشنا شوید

موزه مقدم یا خانه مقدم در اصل متعلق به محمدتقی خان احتساب‌الملک، شهردار دوره ناصرالدین شاه قاجار است. احتساب‌الملک دارای دو پسر به نام‌های حسن و محسن بود که جهت ادامه تحصیل به اروپا رفتند. حسن در فعالیت‌های ادبی حضور فعالی داشت و در سن ۳۰ سالگی و زمانی که در سفارت ایران در مصر مشغول به فعالبت بود بر اثر بیماری سل فوت کرد. از او نمایشنامه بسیار معروف «جعفرخان از فرنگ آمده» به جا مانده است. پس از او محسن تنها وارث پدر می‌شود و خانه مقدم و تمام ثروت پدری به او می‌رسد.

محسن در اواخر دوره قاجار در سال ۱۲۷۹ هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. او که از کودکی به نقاشی علاقه زیادی نشان می‌داد، در مکتب کمال‌الملک نقاشی را فرا گرفت. او در سال ۱۲۹۱ هجری شمسی در سنین کودکی برای تحصیل به اروپا فرستاده شد. در میانه جنگ جهانی اول به ایران بازگشت. او پس از چند سالی مجدداً به اروپا بازگشت.

محسن مقدم مدتی در بخش باستان‌شناسی موزه لوور در پاریس در کلاس‌های ژرژ کنتنو، باستان‌شناس معروف، آموزش دید و با درجه عالی، تحصیل در آنجا را به پایان رساند. او علاوه بر باستان‌شناسی، در پاریس به آموزش نقاشی هم پرداخت. محسن مقدم در سال‌های پایانی حضور خود در اروپا به عنوان نماینده فرهنگی ایران در نشست‌ها و نمایشگاه‌های متعددی حضور یافت.

محسن مقدم در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی با «سِلما کویومجیان» ازدواج کرد. سِلما زاده بلغارستان و بزرگ‌شده فرانسه بود. او نیز مدتی در رشته باستان شناسی و هنر تحصیل کرده بود. محسن و سلما در همان سال به ایران بازگشتند. محسن مقدم به عنوان یکی از اساتید باستان‌شناسی در دانشگاه تهران مشغول به کار می‌شود و سلما نیز به عنوان رئیس کتابخانه موزه ایران باستان مشغول فعالیت می‌کند.

محسن مقدم در تصویر زیر، نفر اول از سمت راست است

یکی از ویژگی‌های بارز محسن مقدم علاقه او از کودکی به جمع آوری کلکسیون‌های مختلفی چون پارچه، تمبر، صدف، چپق و قلیان و آثار متنوع تاریخی بوده است. او و همسرش در طول زندگی خود مجموعه‌ای غنی از آثار و اشیاء تاریخی و هنری را جمع‌آوری کردند.

مقدم در دفترچه خاطراتش نحوه بدست آوردن بسیاری از اشیای تاریخی موجود در این خانه را شرح داده و گفته که یا آنها را از دستفروش‌های بازار یا از مالکانی که قصد تخریب خانه‌های تاریخی خود را با تمام ملحقاتش داشتند خریده است. برخی دیگر از این اشیا در حال خروج از کشور بودند یا در حراجی‌های کشورهای بیگانه دست به دست می‌شدند که مقدم با هزینه شخصی‌اش آنها را خریده و به ایران بازگردانده است اما بسیاری دیگر از این اشیای تاریخی نیز از سوی سفرا و فرهنگیانی که مهمان مقدم بودند به این خانواده هدیه داده شده است.

اما جالب است بدانید که آرم دانشگاه تهران از سوی استاد محسن مقدم طراحی شده است. بسیاری از مردم تصور می‌کنند طراحی آرم دانشگاه تهران را استاد ممیز انجام داده در حالی که این آرم از سوی استاد مقدم طراحی شده و استاد ممیز در سال ۱۳۵۰ این طرح را ساده‌تر کرده است. این آرم قدمتی بیش از ۷۰ سال دارد. مقدم نشان دانشگاه تهران را با الهام از تاریخ و فرهنگ کهن ایران طراحی کرده‌است. آرم دانشگاه تهران با قدمتی بیش از ۷۰ سال برگرفته از نقش گچ‌بری‌های دوره ساسانی است که این آرم یکی از قدیمی‌ترین نشان‌های دانشگاه تهران به شمار می‌آید.

طراحی لوگوی دانشگاه تهران از سوی محسن مقدم

در این آرم دو بال در وسط نقش طراحی شده که نشان از اوج گرفتن و پرورش ذهنی دانشجویان دانشگاه دارد. دو بال به خط پهلوی به معنای فزونی در این اثر نگارش شده است البته نمونه این دو بال در لباس رسمی استادی دانشگاه تهران نیز طراحی شده و طراحی این لباس بر عهده استاد محسن مقدم بوده است که استاد کلمه دانشگاه تهران را هم به همین فونت در آرم طراحی کرده است.

تصویر طراحی اولیه لباس استادان دانشگاه تهران

مقدم در سال ۱۳۵۱ خانه پدری خود را با تمام آثار ارزشمندش وقف دانشگاه تهران کرد تا اینکه در سال ۱۳۶۶ دار فانی را وداع گفت. پس از مرگش نیز همسرش در سال ۶۹ تولیت موزه را در اختیار مستقیم دانشگاه تهران قرار گرفت.

خانه مقدم یا موزه مقدم واقع در خیابان امام خمینی تهران، بین خیابان شیخ هادی و خیابان ولیعصر واقع شده است.