کارشناسان اقتصادی: افت نرخ ارز دستوری نبوده است

به گزارش صدا و سیما، وحید شقاقی در برنامه تیتر امشب گفت: ما در شش ماهه اول سال شاهد بودیم که برخی قیمت دلار را تا سقف ۴۰ هزار تومان پیش‌بینی کردند و برخی نیز از فروپاشی اقتصاد ایران خبر داده بودند. بعد از سیزده آبان نیز که در آستانه مرحله دوم تحریم‌ها بودیم، اتفاقی نیفتاد و اخبار بد تا این برهه پیش‌خور شد.

این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: احتمالا اخبار خوبی در ماه‌های آینده شاهد باشیم؛ همچنین با عمل به وعده‌های اروپایی‌ها، احتمال دارد شاهد کاهش دلار تا ۹ هزار تومان نیز باشیم.

شقاقی افزود: وقتی نرخ دلار افزایش می‌یابد، سفرهای خارجی کاهش خواهد یافت و وقتی نرخ دلار افزایش می یابد، قاچاق کنترل می شود و سفته بازی نیز کاهش می یابد.

او درباره دلایل کاهش نرخ ارز گفت: سران سه قوه در شورای هماهنگی، اختیارات بیشتری برای بازار آزاد و ورود به سامانه نیما به بانک مرکزی دادند و بانک مرکزی هم در آخرین برنامه خود، خروج سرمایه از کشور را کنترل کرد و بازار سرمایه ساماندهی شد. با ساماندهی ارز، عرضه و تقاضا نیز کنترل شده است و این‌ها زمینه‌ای برای وارد کانال ۱۱ هزار تومانی دلار را فراهم کرده است.

شقاقی گفت: نداشتن بدهی خارجی یکی از بهترین موقعیت‌ها برای ایران در دنیا است؛ در حالیکه اقتصاد ایران کشش دلار بالای ۸ هزار تومان را ندارد و این خود واردات رسمی، سفرهای خارجی و قاچاق را کاهش می‌دهد.

او با بیان اینکه مدیریت بانک مرکزی بهبود یافته است، گفت: هرخبر خوبی در آینده بشنویم، موجب فروکش کردن انتظارات و کاهش نرخ ارز خواهد شد. ضمن اینکه با کاهش قیمت ارز، تقاضای دلار کاهش خواهد یافت؛ بنابراین مدیریت منابع ارزی در شش ماهه نخست سال آینده مهم است.

شقاقی معتقد است کاهش قیمت نفت صادرات نفت را با نوسان مواجه خواهد کرد؛ بنابراین فشار در منابع ارزی را بیشتر خواهد کرد.

وی افزود:‌ باید منابع ارزی را به درستی مدیریت کنیم. دولت باید تدابیر لازم را در اصلاح نقشه ارزی به کار برد و برای مدیریت منابع ارزی راهبردی اساسی داشته باشد. نسبت نقدینگی به تولید نیز بسیار مهم است. افزایش فزاینده بدهی دولت به بانکها و شبه پول بسیار مهم است.

همچنین حمید زمان‌زاده، کارشناس پولی و بانکی دیگر مهمان برنامه گفت: ما در شش ماهه اول امسال (سال ۹۷) با فراواکنش از سوی مردم در بازار ارز مواجه شدیم. شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های ماهواره‌ای با جوسازی سعی در به بن بست رساندن اقتصاد ایران داشتند.

وی افزود: در واقع کم کم جو انتظارات رسانه‌ای به نحوی پیش رفت که وارد بن بست اقتصادی می‌شویم؛ اما بعد از سیزده آبان آن بن بستی که مورد انتظار امریکا و دیگران بود از بین رفت و هیمنه آنها شکسته شد. وقتی عرصه واقعی تحریم‌ها مشخص شد، مردم متوجه شدند آنچنان هم انتظاراتی که از تحریم‌ها مد نظر بود، مهم نبوده است.

عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی افزود: پیش‌بینی اقتصاددانان و شیطنت‌های سیاسی در بزرگ‌نمایی تحریم‌ها و کوچک شمردن مدیریت دولت نیز به التهاب‌ها در جامعه دامن زد؛ اما وقتی هیمنه تحریم‌ها شکسته و تدبیر دولت نمایان شد، دولت و بانک مرکزی دست برتر در معادلات ارز و بازار را داشتند.

وی افزود: وقتی ما به عنوان اقتصاددان در کلاس درس هستیم می‌توانیم هر نظری داشتیم بیان کنیم اما در عرصه اجتماعی وظیفه و مسئولیت اجتماعی مهم است. واقع‌بینی علاج درد ما در عرصه پیش روست اما بزرگ‌نمایی تحریم‌ها التهاب‌آفرینی می‌کند. اقتصاددانان باید توازن را در جامعه برقرار کنند و نباید بدون توجه به بنیان اقتصادی التهاب در جامعه را افزایش دهند.

زمان‌زاده گفت: یکی از تدبیرهای دولت و بانک مرکزی در وضع فعلی علاوه بر بخش اقتصاد و سیاست‌های پولی باید به ثبات رساندن بازار ارز باشد. در این میان بانک مرکزی هدفی را برای نرخ ارز در نظر گرفته است و باید تلاش‌ها در جهت رسیدن به هدف بانک مرکزی باشد و اصلاح نظام بانکی برای جلوگیری از خلق پول نیز بسیار مهم است.

کارشناس پولی و بانکی در ادامه گفت: دولت در روابط خارجی تدبیر خوبی داشت و برجام نیز تا قبل از اجرایی‌شدن تحریم‌ها اثرهای ات مثبتی بر اقتصاد ایران داشت. تدبیر دولت در ساماندهی روابط خارجی نیز در کنترل بازار ارز نقش عمده‌ای داشته است. ما با سیاست روابط منطقه‌ای توانستیم عرصه جهانی را به صورتی کنترل کنیم که امیدبخشی به روابط را بیشتر کند و نقطه قوت ما افزایش یافت.

وی با بیان اینکه تزلزل دولت امریکا بعد از انتخابات کنگره موجب بسته‌تر شدن دست دولت امریکا در سیاست خارجی این کشور شده است؛ گفت: قتل خاشقچی نیز راه تنفس دیگر برای ایران در منطقه بود که در مدیریت بهتر بازار ارز نقش مهمی داشته است. سیاست بانک مرکزی در جهت ثبات بازار ارز است و باید افق دید بانک مرکزی تا سال ۱۴۰۰ باشد بنابراین با مدیریت ذخایر می‌تواند بازار را به ثبات پایداری برساند.

زمان‌زاده معتقد است که توازن در نرخ ارز بسیار مهم است. تک‌نرخی‌شدن ارز در فضای موجود جوابگو نخواهد بود. نرخ اعلام‌شده برای صادارت و واردات است نرخ‌های بالاتر نیز برای واردات ما کافی نخواهد بود درعین حال کاهش نرخ بازار در جهت نرخ سامانه نیما، تقاضای سفته‌بازی و خروج سرمایه را افزایش خواهد داد.

این کارشناس پولی افزود: کنترل خروج سرمایه و کنترل تقاضای سفته‌بازی، فاصله نرخ‌ها را کنترل خواهد کرد بنابراین انتظار از بانک مرکزی نیز باید در جهت تداوم ثبات نرخ ارزی باشد.

زمان‌زاده تاکید کرد: فصل‌الخطاب نهایی باید بانک مرکزی باشد و اختیارات لازم برای بانک مرکزی در نظر گرفته شود.