هادی حقشناس*
یکسانسازی نرخ ارز
گزارش عملکرد بودجه در ۵ ماه نخست سال نشان میدهد که هزینههای عمرانی ۴۰۰ درصد رشد کرده و درآمدهای نفتی بیشتر از پیشبینیها بوده است. آنچه در بودجه سال جاری به خصوص در سه ماهه بهار اتفاق افتاد، افزایش درآمدهای نفتی، پتروشیمی و میعانات گازی بود. رقم درآمدهای نفتی به بیش از ۲۱ میلیارد دلار رسید.
از بهار سال ۹۰، این حجم از درآمدهای نفتی برای کشور محقق نشده بود و اگر تحریمهای ظالمانه اعمال نمیشد، در فصول بعدی نیز انتظار درآمدهای نفتی بالاتر برای کشور وجود داشت. اما به دلیل خروج یکجانبه امریکا از برجام و شروع تحریمها از آبان ماه، میزان فروش نفت از تابستان کاهش داشته است و انتظار بر کاهش بیشتر آن در فصلهای آتی است. افزایش شدید درآمدهای نفتی در دو بخش قابل بررسی است.
بخش اول، افزایش قیمت جهانی نفت است. هر بشکه نفت در بودجه سال گذشته ۵۵ دلار قیمتگذاری شد، حال آنکه در سه ماهه نخست امسال، با رقمی بیشتر به فروش رسید. بخش دوم، نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار است. قیمت دلار در بودجه سال ۹۷، در حدود ۳۵۰۰ تومان پیش بینی شده بود، ولی میانگین قیمت دلار در کشور به خصوص در سه ماهه اول امسال، با رقم پیشبینی شده، تفاوت بسیاری داشت. دو عامل فوق بر افزایش درآمدهای نفتی تاثیرات بسیاری گذاشتند که بخشی از آن را در بهار سال جاری، مشاهده کردیم.نکته دوم در خصوص گزارش عملکرد بودجه، تحقق بودجه عمرانی و تملک سرمایهای است.
در نیمه اول سال گذشته(۹۶) حدود ۵ هزار میلیارد تومان از بودجه عمرانی محقق شد ولی این رقم در سه ماهه نخست امسال به بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان رسید که البته از میزان پیشبینی شده کمتر است. علت افزایش هزینههای بودجه عمرانی، افزایش درآمدهای ارزی و نفتی دولت بوده است. با این همه، هزینههای عمرانی عمدتا مربوط به تسویه حسابهاست.
در سالهای گذشته، طلب دولت از پیمانکاران پروژههای عمرانی بهشدت افزایش پیدا کرده بود به طوری که به جای پول نقد، اسناد خزانه به پیمانکاران داده میشد. در سال جاری، با افزایش درآمدهای ارزی، دولت بخشی از بدهیهای خود را تسویه کرد و به جای اسناد خزانه پول به پیمانکاران داد.
به نظر میرسد در آینده قیمت نفت همچنان صعودی باشد اما مشخص نیست که افزایش قیمت نفت در کنار افزایش نرخ دلار میتواند بخشی از کاهش درآمدهای ارزی دولت به خاطر تحریمها را جبران کند یا خیر؟ زیرا اولا تعداد و قیمت فروش بشکههای نفتی معلوم نیست و ثانیا از میزان تاثیرگذاری تحریمها بر درآمد دولت اطلاعی در دست نیست. با توجه به افزایش قیمت دلار و نفت، امیدوار هستیم کمبود درآمدهای دولت از این دو منشأ جبران شود.
برای تدوین بودجه سال آینده توصیه به دولت این است که نرخ ارز را یکسانسازی کند. وجود نرخ یکسان ارز هم شفافیت اقتصادی را بالا میبرد و هم برای تمام بخشها و ارکان اقتصادی موثر است. پیشبینی قیمت نفت در بودجه سال آینده بسیار زود است زیرا قیمتها هر دو ماه یکبار تعدیل میشوند اما به نظر نمیرسد قیمت نفت از قیمت فعلی پایینتر بیاید.
منبع: اعتماد
*معاون سازمان بنادر و دریانوردی
ارسال دیدگاه