محرم مجموعه ای از آیین های ایرانی در پاسداشت امام حسین است

محمد مشهدی نوش آبادی در تالار سردار شهید راحمی نوش آباد اظهار کرد: همه دل مشغولی ها و تعلق آدم در عزای امام حسین علیه السلام تجلی می کند و هرکس به سبک خود عزاداری می کند و ایرانیها نیز به سنت های خاص خود برای آن حضرت عزاداری می کنند که نمونه آن نخل برداری است که در فرهنگ ایران به نام سوگ سیاوش در پیش از عاشورا برگزار می شده است.

وی افزود: آیین های اعراب مسلمان برای امامان معصوم رسوم ساده ای بود اما زمانی که به ایران رسید در فرهنگ توده مردم ایران، رنگ خاصی گرفت و اولین اسناد آیین ها ی عزاداری از آل بویه در سده سوم و چهارم هجری بوده است .

وی تصریح کرد: امام حسین علیه السلام فقط امام شهید نیست، بلکه همه آمال و اسطوره های یک ملت را در خود مجسم کرده است و برای همین است که معامله ای که بسیاری از انسانهای آزاده با امام حسین علیه السلام می کنند با بقیه فرق دارد.

نویسنده کتاب توغ‌های ایرانی تاکید کرد: ایلخانان اهل تسامح با گرایش عرفانی بودند و در شهرهای بزرگ دارالسیاده بنا کردند و حتی الجایتو به مذهب شیعه گروید و مسجد جامع اصفهان را بنا کرد و آیین های شیعی که قبل از آن کسی جرات انجام آن را نداشت در دوره ایلخانی ظهور پیدا کرد.

وی تصریح کرد: در تاریخ ایران، سقایی یک کار افتخار آمیز بوده است و حتی سعدی شیرازی به سقایی پرداخته است و در دوره صفویه، سقایان واجد شرایط اخلاقی خاصی بوده اند و حتی هنور در کاشان، آیین تشرف کودکان به سقایی برگزار می شود.

نویسنده کتاب پیشینه مباحث جدید کلامی گفت: هر چند که سقایی در شهرهایی مثل همدان، کاشان، تهران، تبریز، قم، یزد، اراک، کرمان، نوش آباد،آران و بیدگل ، نیاسر و حتی در عتبات عالیات عراق برگزار می شود اما بنابر گفته پژوهشگران آیین‌های عزاداری، سبک و شیوه سقایی که توسط شهروندان نوش آباد برگزار می شود باشکوه‌ترین نوع آیین سقایی در ایران است.

این پژوهشگر آیینی افزود: کُتَل، زیباترین جلوه آیین عزاداری است که کودکان با تشریفات و تشکیلات خاص سوار بر اسب می کنند و در پیشاپیش دسته عزادار حرکت می دهند و معصومانه ترین جلوه عاشورا است.

مشهدی نوش آبادی گفت: هر چند که کُتَل یک آیین در پاسداشت عاشورا است که در نوش آباد و برخی مناطق برگزار می شود اما شاید پیشینه آن به یک آیین چندین هزار ساله برسد که کودکان محور طلب باران در ایران بوده اند.

به گزارش پانا، رونمایی از سند ثبت آیین های کتل و سقاخوانی نوش آباد با حضور مسوولا ن میراث فرهنگی و پژوهشگران حوزه ادبیات آیینی همراه با تجلیل از پیرغلامان حسینی در تالار علامه محمد زمان نوش آبادی برگزار شد. آیین های کتل و سقاخوانی که در پاسداشت محرم در شهر تاریخی نوش آباد برگزار می شود با شماره های ۱۳۳۳ و ۱۳۳۴ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

آیین های سنتی نوش آباد در پاسداشت حماسه حسینی، علاوه بر سقاخوانی، شامل پنجه بندی حسینیه در نخستین روز محرم، طوغ برداری ،کُتَل و کشته برداری در روز عاشورا ،خیمه کوبی در عصر هشتم و خیمه برداری در عصر یازدهم محرم نیز هست که در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.