کارگردان مستند سینمایی «۱۳ اکتبر ۱۹۳۷»: در ایران باید برای تهیه یک مستند خوب، شعبده بازی کرد

« آبتین بکتاش» درمراسم اکران و نقد و بررسی مستند۱۳ اکتبر۱۹۳۷که با حضور«لوریس چکناواریان» آهنگساز و موزیسین شهیرایرانی ارمنی تبار و مازیار فکری ارشاد منتقد سینما برگزار شد، با بیان این‌که این اثرتاکنون اجازه اکران عمومی نداشته است و اکنون از طریق سایت« هاشور» زمینه برای اکران اینترنتی آن فراهم شده است،گفت: موزه موسیقی برای تهیه مستند پرتره چند تن از اساتید موسیقی، لیستی به من ارائه کرد که متاسفانه هیچ کدام کاراکترسینمایی نداشتند، البته آقای چکناواریان در این لیست نبودند. من ایشان را در یک شب نشینی ملاقات کردم البته در آن شب با ایشان صحبتی نکردم و فردای آن روز به موزه موسیقی پیشنهاد کردم که یکی از پرتره‌های اقای چکناواریان باشند که آنها هم استقبال کردند. خود اقای چکناواریان نیز چون با مدیوم موسیقی آشنا بودند از آن استقبال کردند.

وی با بیان این‌که با توجه به ویژگی‌های شخصیتی آقای چکناواریان من توانستم به سرعت با ایشان دوست شوم و ارتباط خوبی برقرار کنم، خاطر نشان کرد: حدود یک ماه درارتباط با زندگی و فعالیت‌های ایشان تحقیق کردم و بعد از یک ماه، کار فیلمبرداری را شروع کردم.

بکتاش که درطول هفت سال اخیر بنا به گفته خودش فیلمی از او اکران نشده و کتاب‌هایش درحوزه ادبیات و شعر چاپ و یا تجدید‌چاپ نشده است، ادامه داد: ساختن فیلم از لوریس به چند دلیل سخت بود از جمله این‌که بسیاری از آرتیست‌های ایرانی در هنگام ساخت مستند یا پرتره تلاش می‌کنند که چهره منزه تری از خود به بیننده ارائه دهند،در حقیقت دوست دارند که اخلاقی‌تر نشان داده شوند و کمی از خود درون‌شان فاصله می‌گیرند، البته این را باید بگویم که لوریس یکی از آزاد‌ترین افرادی بود که در جلوی دوربین من قرار گرفت.

وی با بیان این‌که آقای چکناواریان برای ساخت این مستند همکاری خوبی داشتند و خوش مشربی و طنازی‌شان، کارساخت فیلم را برای ما سهل تر می‌کرد، خاطرنشان کرد : درواقع لوریس همان آدمی که در فیلم است در بیرون نیز است ،غروری ندارد و طناز است.

بکتاش با بیان این‌که این مستند در سال ۱۳۹۱ تهیه شده و برای ساخت آن موزه موسیقی ۱۵ میلیون تومان به عنوان بودجه در اختیاراو قرار داده بود، گفت: درایران بعضی وقت‌ها به خاطر بودجه‌های کمی که برای ساخت مستند اختصاص می‌دهند باید برای تهیه یک مستند خوب، شعبده بازی کرد.

وی همچنین در پاسخ به این سوال مبنی بر این که با توجه به این‌که آقای چکناواریان یک هنرمند شناخته شده در ایران و ارمنستان هستند و چرا از شخصیت ایشان برای تهیه این مستند در ارمنستان فیلم‌برداری نشده است، اظهار کرد: خیلی دوست داشتم که چنین اتفاقی بیفتد بخشی از زندگی لوریس را بازسازی کنم ولی امکان آن از لحاظ مالی فراهم نبود .

این مستندساز در ادامه با تقدیر از عوامل ساخت این مستند که با او همکاری کرده‌اند، گفت: بهترین‌ها با من در ساخت این مستند، با کمترین دستمزد همکاری کردند و من از همه آنها تشکر می‌کنم.

وی با بیان این‌که دوست داشتم از دل انقلاب ارمنستان، لوریس را ببنیم ولی امکانش از نظر بودجه‌ای فراهم نبود، اظهار کرد: خودم این مستند سینمایی را دوست دارم ،در این فیلم نمی‌خواستم که مچ لوریس را بگیریم یا او را به چالش بکشم بلکه می‌خواستم زیباتر از آنچه که در بیرون می‌بینیمش در فیلم او را ببینیم.

بکتاش که در عرصه نویسندگی و سرودن شعر نیز فعال است در پاسخ به سوال دیگر«مازیار فکری ارشاد» منتقد سینما که اجرای این برنامه را نیز برعهده داشت مبنی بر این‌که چرا در ساخت مستند ۱۳ اکتبر ۱۹۳۷، کمتر از موسیقی استفاده کرده است، گفت : من در این مستند تلاش داشتم که انسان درون وجود لوریس را به نمایش بگذارم، در انتخاب قطعات موسیقی نیز سعی کردم که از بهترین‌ها و زیباترین آثار را با مشورت‌هایی که انجام می‌دهم ،استفاده کنم.

این عضو کانون نویسندگان ایران در بخش دیگری از سخنان در مراسم نقد و بررسی این مستند که براساس زمان تولد «لوریس هایکازی چکناواریان» نام‌گذاری شده است ،خاطرنشان کرد : لوریس زندگی شلوغی ندارد او خلوت خاص خود را دارد و بدون سروصدا به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد گرچه که خون‌گرم است و مردم را دوست دارد.

آبتین در پایان این مراسم که با حضور تعدادی از اهالی موسیقی و فیلم از جمله هوادران استاد چکناواریان و همچنین تعدادی از مستند‌سازان و منتقدان سینما برگزار شده بود به عنوان سخن پایانی خود گفت: هفت سال است فیلمی از من اکران نشده اس

ت کتاب‌های من چاپ یا تجدید چاپ نمی‌شوند و امیدوارم که یک روزی این دوران به پایان برسد و شاهد اکران فیلم‌ها و انتشار کتاب‌هایم باشم. دوست داشتم که این مستند سینمایی اکران شود، این مستند جزء کم خطرناک ترین فیلم های من است ولی این اتفاق نیفتاد در حالی در جشنواره سینما حقیقت به عنوان بهترین پرتره بلند معرفی شد

در پاسخ به این گفته آبتین بکتاش، مازیار فکری ارشاد خطاب به وی گفت: ما در کافه «رزرود» در صورت تمایل شما این آمادگی را داریم که اقدام به اکران فیلم‌هایتان کنیم.
بر اساس این گزارش ، در ابتدای این مراسم«لوریس چکناواریان» در سخنان کوتاهی با ابراز خرسندی از تهیه این مستند سینمایی اظهار کرد: موقعی که پیشنهاد ساخت این مستند مطرح شد، از آن استقبال کردم،با برنامه‌ریزی که صورت گرفت، فیلم طی فرایندی ساخته شد همراه آقای بکتاش و گروهشان در نقاط مختلفی از جمله شمال فیلمبرداری این مستند انجام شد،زمانی که این مستند در حال تهیه بود زمان خیلی خوب و الهام‌بخشی بود، وقتی که فیلم تمام شد و آن را دیدم، خوشحال شدم و از آقای بکتاش تشکرکردم.
این هنرمند شهیر ایرانی ارمنی تبار که به علت مشغله کاری تا در نشست پایانی فیلم حضور نداشت، در بخشی دیگر از صحبت های خود گفت :من هنرپیشه نیستم ولی در این مستند سعی کردم که بازی کنم .
وی در پایان سخنانش با طنازی ویژه خود با لحنی سرشار از شوخی و طنز تصریح کرد :من خودم را در این مستند کشتم که خوب بازی کنم تا یک کارگردان به من پیشنهاد بدهد در فیلمش بازی کنم ولی هنوز هیچ کارگردانی به من پیشنهاد داده و اگر کارگردانی هستند که حاضرند من در فیلم هایشان بازی کنم ، من در این زمینه آمادگی دارم .
بر اساس این گزارش ،مستند سینمایی سیزدهم اکتبر ۱۹۳۷ در ارتباط با زندگی «لوریس هایکازی چکناواریان» آهنگساز ،رهبر ارکستر و نقاش ایرانی - ارمنی تبار است. این مستند به تهیه‌کنندگی موزه موسیقی ایران و به کارگردانی آبتین بکتاش ساخته شده است.

این فیلم که در آن لایه‌هایی از زندگی لوریس چکناواریان به تصویر کشیده شده است که پیش از این دیده نشده است در ششمین دوره جشنواره سینما حقیقت برنده جایزه بهترین فیلم مستند بلند شد.

لازم به ذکر است مستند "۱۳ اکتبر ۱۹۳۷" که تاکنون اجازه اکران عمومی نداشته است به صورت همزمان در داخل و خارج از کشور از تاریخ ۱۰ شهریور الی ۲۳ شهریور ۹۷ در سایت هاشور اکران اینترنتی شده است.

مجموعه فرهنگی رزوود کافه از این پس هر هفته به طور مستمر فیلم های متنوع همچون مستندهای ایرانی، آثار بلند و مستندهای خارجی و فیلم های کوتاه را به نمایش می گذارد.