کارگردانان حاضر در پانزدهمین جشنواره تئاتر بومی تیرنگ: آیینهای بومی و سنتی راه درست مبارزه با هویت‌گریزی است
ساری (پانا) - پانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر بومی تیرنگ که شامل بخش های آیین های نمایشی و اجراهای پژوهشی است با همکاری مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری مازندران برگزار شد.
تیرنگ هم ردیف جشنواره آیین سنتی است
«مهدی دریایی» از استان مرکزی با پشتوانه ۲۷ سال کار در عرصه تعزیه، نقالی و پرده خوانی با حضور در چند دوره از جشنواره سراسری تئاتر بومی تیرنگ و کسب بیش از ده عنوان از این جشنواره هنری یکی از شرکت کنندگان ثابت سال های اخیر است. وی که به صورت متمرکز بر روی تعزیه و نسخ و شبیه خوانی کار می کند، امسال هم در هر دو بخش اجرای آیینی و پژوهشی در این جشنواره حاضر شد.
او با اشاره به پتانسیل تعزیه (شبیه خوانی) معتقد است که می‌توان بسیاری از مشکلات روز را با این هنر عنوان کرد.
دریایی که آثارش در تیرنگ پانزدهم جایزه برگزیده گروه بازیگری، تقدیر طرح و ایده، برگزیده پژوهش و اجرای پژوهش را کسب کرده، میگوید: «اگر چه یکی از اهداف تعزیه زنده نگه داشتن یاد حضرت سید الشهداء (ع) است اما مفاهیمی همچون روحیه مقاومت و ایثار هم نکته مهمی است که من آن را از چند مجلس تعزیه استخراج و در هم قالب داستان امیر کبیر و هم در بخش پژوهش با عنوان نقش عنصر مقاومت درتعزیه معاصر به جشنواره ارائه کردم.»
او معتقد است که تیرنگ می‌تواند هم‌ردیف جشنواره آیینی سنتی کشور در مقیاسی کوچک‌تر باشد و میگوید: «چقدر خوب است که سند و کتابی از آیین‌هایی که در تیرنگ ارائه می‌شود، چاپ شود تا برای همیشه باقی بماند تا بعنوان کتابی مرجع ماندگار شود.»
آیین ها اکسیر گمشده جامعه امروز ما هستند
«مصطفی کریمی نیک» از استان مرکزی که اولین حضورش را در جشنواره تیرنگ تجربه می‌کند و دارنده تحصیلات کارشناسی ارشد کارگردانی نمایش است، تیرنگ را یک رخداد فرخنده می‌داند و میگوید: «آیین‌ها ما را به عشق و نوع دوستی می رسانند و اگر آنها را به هنر درآمیزیم، این سرمایه انسانی را بهتر ثبت خواهیم کرد.»
او با سابقه حضور در جشنواره های معتبر و فعالیت در عرصه های نمایشنامه نویسی، کارگردانی، پژوهش در موسیقی تعزیه، داستان‌نویسی و... در پانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر بومی تیرنگ، با « موسیقی دراماتیک در اجرای تعزیه» در بخش پژوهشی جشنواره حاضر شد.
کریمی نیک با عنوان این نکته که شیوه نمایشی پژوهش قطعاً اثر گذارتر از سایر شیوه های ارائه تحقیق است یاد آور شد: »ولی قرار نیست ارائه دهندگان پژوهش لزوماً بازیگر باشند. اگرچه باید پژوهش را خوب به نمایش بگذارند و امیدواریم داوران جشنواره صرفاً تحت تاثیر بازی های نمایشی و بازیگرانه ارائه کنندگان آثار پژوهشی قرار نگیرند.»
همچنین این کارگردان آثار بومی آیینی افزود: «به رغم زحمات دبیرخانه به نظر من داوری چند نوع کار نمایشی در کنار هم در یک رده، کار داوران را سخت می کند . به نظر می رسد که تیرنگ باید به این مسئله هم فکر کند در اجراهای نمایشی آیینی، ما اثر آیینی بومی و هم تعزیه داریم و هر کدام از اینها مولفه های خاص خود را درا می باشد و ضمناً در ترکیب داوران چه خوب است که حداقل یک نفر به اقوام و بوم نواحی مختلف کشور آشنایی داشته باشد.»
کریمی نیک در پایان گفت: «پژوهش ما باید حرف تازه ای داشته باشد صرفاً نگاه موزه ای و تارخی نداشته باشیم بلکه به سنتز و خلاقیت بیاندیشیم. باید نشانه‌ها را در آورده و سرفصل های علمی آن را مشخص و ترویج کنیم.»
بخش اجراهای پژوهشی؛ انگیزه ای برای تولید است.
«فرامرز غلامیان» نویسنده، کارگردان و بازیگر خوزستانی حاضر در پانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر بومی تیرنگ که با نمایش «نژمار با طعم لیمو» به عنوان نویسنده برنده جایزه تقدیر بازیگر نوجوان این جشنواره شد.
غلامیان به اتفاق همسرش هیام احمدی ( در مقام کارگردان ) به جشنواره آمده و سابقه سه دوره حضور در جشنواره و کسب چند رتبه در ادوار گذشته را دارد او می گوید: «ایران تمدن بزرگی دارد و آشنایی با اقوام و آیین ها برای مردم جذاب و برای هنرمندان منشا آثار خوبی است.»
این هنرمند پر کار که به آثار بومی آیینی علاقه وافری دارد، خاطرنشان می‌کند: «اولین بار که آثار بخش پژوهشی جشنواره را دیدم برای خودم انگیزه‌ای شد تا سال بعد با یک اثر پژوهشی حاضر شوم، این فرصت خیلی مغتنم است.»
تئاتر بومی راه درست مبارزه با هویت‌گریزی
«ارسلان مهدوی» با تجربه دو دوره حضور در جشنواره سراسری تئاتر بومی تیرنگ و کسب چهار تندیس در سال گذشته میگوید: «بسیاری از آیین ها اگر درست اجرا شوند امروزه می توانند مفید، مفرح و آموزنده باشند . مثلاً آش گزنه آخرین چهارشنبه سال و آداب سنن حاشیه ی آن به جای آتش بازی های خطرناک چهارشنبه سوری.»
کارگردان «آش گزنه آخرین چهارشنبه سال» که نمایشش در پانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر بومی تیرنگ حائز تقدیر بازیگر زن شده است، میگوید: «جای خوشحالی است که از سراسر کشور اقوام و فرهنگ ها دور هم جمع شده و با یکدیگر آشنا می‌شوند. این یک راه درست برای مبارزه با هویت گریزی و یا جنگ نرم فرهنگی است.»
او در ادامه خاطر نشان می‌کند: «حوزه هنری با شرایط سخت مالی و با بودجه کم و اندکی مشارکت به این کار دست زده که جای قدردانی دارد، اما در تبدیل کردن این رخداد ملی به یک جریان مدون که برای کل استان یک نشان افتخار است، باید همگی مسئولان یاری برسانند.»
پرداختن به آیین، پرداختن به زندگی و جغرافیای انسانی است
«علی قاضی» کارگردان خوزستانی حاضر در جشنواره تیرنگ با اجرای نمایش آیینی «هل هله کوسه» توانسته جایزه تقدیر بخش طراحی فضا سازی را از آن خود کند.
او که سابقه حضور در جشنواره‌های بین‌المللی داخل و خارج کشور را دارد، پرداختن به بوم را امری مهم می داند که قابل تامل است و میگوید: «پرداختن به آیین، پرداختن به زندگی و جغرافیای انسانی است.»
قاضی به عنوان پیشنهاد ویژه به هنرمندان رشته نمایش میگوید: «تفحص، تحقیق و مطالعه یک اصل است که یک اساس مستحکم برای بنای نمایش آیینی و بومی را می‌سازد. باید در کنار این گونه آثار«دراماتورژهای» قوی ای باشند تا بتوان از حیث آثار آیین اقوام در هر کجای جهان دفاع کرد.»
ارسال دیدگاه