آئین جشنواره فرش برتر برگزار شد

یاسر حنیفی معاون تولید و ترویج مرکز ملی فرش و رییس ستاد اجرایی جشنواره گفت: دبیرخانه هشتمین جشنواره فرش برتر از ابتدای مردادماه کار خود را آغاز کرد و تا سی و یکم مردادماه آثار هشتمین جشنواره در دوازده بخش و دو گروه معاصر و قدیمی همچون روال گذشته برگزار شد.

وی افزود: از مجموع ۱۸۳ اثر در مرحله نخست ۵۰ اثر حائز شرایط ورود توسط هیات داوران شناخته شد در هشتمین جشنواره همچون سال قبل ترتیبی اتخاذ شد که علاوه بر شرکت کنندگان در نمایشگاه سایر افراد نیز بتوانند آثار خود را عرضه کنند.

حنیفی ادامه داد: آثار ارائه شده در شاخص‌هایی مانند اصالت، رنگ‌بندی ، طرح و نقشه و بافت ، نوع آوری و خلاقیت مورد ارزیابی قرار گرفتند. فرش‌هایی که بیشترین امتیاز را در هر گروه کسب کردند با فرض کسب ۷۵درصد امتیاز حائز عنوان فرش برتر هستند.

در ادامه این مراسم فرشته دست‌پاک، رئیس مرکز ملی فرش طی سخنانی اظهار کرد: در جمع اساتید و بزرگان فرش صحبت از فرش و ویژگی‌های آن کار چندان ساده‌ای نیست. زیبایی، جذابیت، هنر و فرهنگ از تعاریف فرش ایرانی است اما فرش در مجموع همه این تعاریف را شامل می‌شود.

بافندگان ارزش افزوده مواد اولیه فرش را چندین برابر می‌کنند

رئیس مرکز ملی فرش ادامه داد: بافندگان فرش ارزش افزوده مواد اولیه بافت فرش را صد چندان می‌کنند و آثاری خلق می‌شود که در دنیا شناخته شده و مایه فخر است.

وی با بیان اینکه وضع اقتصادی کشوردر برخی از بخشها مطلوب نیست گفت: فرش همواره در وضع بد اقتصادی نیز آسیب پذیری کمتری داشته است و توانسته خود را روی پا نگه دارد.

دست پاک با بیان اینکه تمایلی ندارد از محدودیت و محرومیت فرش ایرانی صحبت کند اظهار کرد: محدودیت‌ها و محرومیت صنعت فرش از سایر بخش‌ها کمتر نیست اما با توجه به بزرگی و اقتدار فرش دستبافت باید به این هنر صنعت توجه جدی شود. برخی فکر می‌کنند که فرش ایرانی در اضمحلال است اما این هنر صنعت آن‌قدر قدرتمند است که می‌تواند با دست‌اندرکاران خود از خود صیانت کند.

رئیس مرکز ملی فرش با بیان اینکه فرش آن‌قدر در زندگی ما تأثیرگذار است که غالبا حضور آن را حس نمی‌کنیم اظهار کرد: نقش فرش دستبافت مانند انگشت اشاره برای هر فرد است و این صنعت پس از جنگ جهانی اول و دوم همیشه به کمک اقتصاد آمده است و این امیدواری وجود دارد که به جایگاهی دست یابد که بتواند در ایجاد شغل و درآمد ارزی سهم بیشتری در اقتصاد ایفا کند.

در ادامه این مراسم طاهر صباحی محقق، نویسنده و روزنامه ویژه فرش دستبافت اظهار کرد: تاریخ فرش به ۶ هزار سال قبل بر می‌گردد و آنالیز آن با کربن رادیواکتیو سابقه فرش را مشخص می‌کند. در مورد قالی پازریک به‌عنوان قدیمی‌ترین فرش کشف شده باید گفت نقشه این قالی آن‌قدر پیچیده است که نمی‌توان گفت قدیمی‌ترین فرش تولید شده است.

وی افزود: در قسمت داخل فرش پازریک گلهای میخک و لادن و کنار آن درب‌های کاخ هخامنشی و گوزن نادر ایرانی وجود دارد. در حاشیه خارجی این فرش نیز سربازانی سوار و پیاده که چیزهایی با خود برای پادشاه حمل می‌کنند، وجود دارد .

وی به ابعاد فرش پازریک اشاره کرد و افزود: این فرش مربع و در اندازه ۲ متر در ۱۹۷ سانتی متر است . ۴ سوار و ۲۸ پیاده در این فرش وجود دارند و باید گفت هر نقشه قالی نشان‌دهنده وضع و دوران زندگی انسان‌ها در اعصار مختلف بوده است.

صباحی تصریح کرد: با توجه به تعدد زیراندازها اکنون قالی ماشینی رقیب فرش دستبافت شده است و در بسیاری از خانه‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه فرش دستبافت کیفیت و اصالتی مثال زدنی دارد.

وی با بیان اینکه رقبای ایران تلاش‌های گسترده‌ای را در طول سالهای گذشته برای رقابت با فرش ایران انجام داده‌اند گفت: چندین سال قبل در جنوب شرقی ترکیه ۸۰ دهکده وجود داشت در یکی از این دهکده‌ها فردی شرکتی ایجاد کرد و کارگاه‌هایی را ساخت که در آن استانداردهای لازم برای تولید فرش دستبافت رعایت شد و نقشه‌های فرش ایرانی را در آن تولید کردند.

وی افزود: در حالی که ایران صاحب نام‌ترین کشور در زمینه تولید فرش دستبافت است کنفرانس بین‌المللی در زمینه فرش در کشور برگزار نشده و این در حالی است که در ترکیه ۳ تا ۴ کنفرانس بین‌المللی برگزار شده است.

رضا اله داد، تورج ژوله، علی میرزازاده، ابوالفضل رجبیان، غلامحسین نیشابوری، محمدحسین شانه زن و صمد منجم اعضای هیات داوران بودند.

در ادامه این مراسم تورج ژوله به عنوان نماینده هیات داوران بیانیه جشنواره برگزیدگان فرش ایرانی را قرائت کرد.

وی افزود: ضمن تشکر و قدردانی از کارکنان مرکز ملی فرش در تداوم برگزار جشنواره و تشکر از شرکت کنندگان ، تولید کنندگان ، مجموعه داران ، هنرمندان و هیات داوران بر خود وظیفه می‌دانم مواردی که از سوی مرکز ملی فرش مورد توجه قرار می‌گیرد را به شرح ذیل اعلام کنم تا نتایج مورد انتظار به دست آید.

ژوله عنوان کرد: کاهش آثار کیفی و کمی در برخی گروه‌ها مشهود بوده است در فرش‌های عشایری کلاسیک با بیش از ۴۰ سال قدمت متأسفانه پس از استخراج آرای نهایی در ۷ بخش شاهد آثار برگزیده‌ای نیستیم اما در برخی گروه‌ها رقابت نزدیک و شانه به شانه است و این رقابت قابل تقدیر است.

وی با بیان اینکه در فراخوان اعلام شده ، آئین نامه مرکز ملی فرش، ضوابط فرش برگزیده را به‌خوبی مشخص کرده است اما در برخی آثار این موارد رعایت نشده است به‌طور مثال شست و شو ، گلیم بافی، شیرازه بافی در قالی معاصر باید انجام می‌شد و در برخی از آثار ارائه شده هیچ یک از این موارد رعایت نشده بود.

نماینده هیات داوران تصریح کرد: در مورد آثار قدیمی نیز در برخی آثار، توجهی به بیدزدگی ، خاک گیری ، شیرازه مناسب و رعایت حداقل‌های استاندارد نشده بود.

وی با بیان اینکه اصل اصالت به‌عنوان مهم‌ترین ویژگی آثار در این جشنواره مورد تائید بوده است گفت: این اختیار به هیات داوران داده شده است که آثار ممتاز و فاخری که به اصل اصالت توجهی نکرده‌اند امتیاز داده نشود .هر فرش باید تمامی ویژگی‌های اصالت شامل نقشه ، رنگ و گره را رعایت کرده باشد.

ژوله اظهار کرد: با توجه به اینکه هیچ یک از داوران انتخابی از سوی مجری برای قضاوت نمی‌توانند خالی از نقص باشند به همین دلیل برای همپوشانی تجارب ،همواره ترکیبی از اقشار مختلف باتجربه و دانش دانشگاهی انتخاب می‌شوند تا داوری بهتری صورت گیرد.

نماینده هیات داوران تأکید کرد: هیات داوران هشتمین جشنواره فرش برتر امید دارد با جلسات مناسب و همفکری با تمامی متخصصان و بافندگان در دوره‌های بعدی تمامی شاخص‌های مورد نظر رعایت شود.

معرفی اثار برگزیده جشنواره فرش برتر

در پایان این مراسم از برگزیدگان فرش دستبافت کشور تقدیر شد .هیات داوران از میان آثار وارده در گروه فرش معاصر ، گبه ، عشایر ، روستایی، کلاسیک کمتر از ۳۵ رج و کلاسیک بین ۳۵ تا ۵۰ رج آثاری را حائز فرش برتر دانست.

برترین ها در گروه فرش های معاصر (دارای کمتر ۴۰ سال)

- در بخش «فرش‌های عشایری کلاسیک» «فرش گلیم» متعلق به مهدی شیرزاد برتر شناخته شد.

- در بخش «فرش‌های کلاسیک شهری» (با بافت بیش از ۵۰ رج) جایزه ها به «فرش دسته گل ایرانی» متعلق به سیدمحمدمهدی خوانساری رسید.

- جایزه بخش «فرش‌های تمام ابریشم» به فرش «لچک ترنج کف ساده(طلا)» متعلق به رضا ارمی اهدا شد.

برگزیده های گروه فرش های قدیمی (دارای بیش از ۴۰ سال)

- در بخش «فرش های کلاسیک شهری بافت» جایزه فرش برتر، لوح سپاس و تندیس جشنواره به «فرش بی نام» متعلق به مهرداد محمدصادق رسید.

- عباس نیشابوری با «فرش قشقایی» جوایز بخش «فرش عشایری کلاسیک» را از آن خود کرد.

در این مراسم هیات داوران لوح سپاس جشنواره را به سه فرش «پهلوان»، «شیخ صفی» و «فارس» اهدا کردند.

در سایر گروه‌ها و بخش‌ها نیز هیچ فرشی شایسته عنوان برتر شناخته نشد.