پنجم شهریور ، سالروز بزرگداشت زکریای رازی و روز داروسازی

زکریای رازی ، دانشمند ، فیلسوف و شیمیدان ایرانی است که آثار ماندگاری در زمینه پزشکی ، شیمی و فلسفه به یادگار گذاشته ووی به‌عنوان کاشف الکل و جوهر گوگرد اسید سولفوریک مشهور است.

بی گمان یکی از شاخه های بسیار مهم دانش پزشکی زمان ما دانش دارو شناسی و دارو سازی است، که مهارت روزمره را مطلبد و دانش داروشناسی از نیاز های اولیه است و هیچ کدام از دست اندر کاران رشته های پزشکی از این دانش بی نیاز نیستند پزشک، داروساز، دندانپزشک، پرستار، ماما و دیگر وابستگان این رشته اگر دارو شناس نباشند در کار خود موفق نخواهند بود.

وی در دوران جوانی به زرگری و کیمیاگری می پرداخت که در اثر کار زیاد با مواد شیمیایی از ناحیه چشم آسیب دیدو به همین دلیل به پزشکی روی آورد.

در دوران کاری رازی، تشریح جسد انسان رواج نداشت، و اصولاً این کار را ناپسند و خلاف آموزه‌های دینی می‌دانستند. اما رازی در کتاب‌های خود از جمله کتاب طب منصوری از تشریح استخوان‌های و عضلات، مغز، چشم، گوش، ریه، قلب، معده و کیسه صفرا و... سخن گفته‌و نحوه قرار گرفتن ستون فقرات و سوراخ‌ها و زائده‌های آن و نخاع شوکی را به خوبی شرح داده‌، رازی اولین پزشکی بوده که بعضی از شعب اعصاب را در سر و گردن شناخته و راجع به آن‌ها توضیحاتی داده‌است.

رازی به دنبال مطالعاتش بر روی آبله مرغان توانست برای نخستین بار ایمنی اکتسابی را تعریف و توصیف کند. در مورد این بیماری به این نتیجه رسید که "زمانی که فردی به این بیماری مبتلا می‌شود می‌تواند آن را به فردی دیگر منتقل کند و اگر از آن نجات یابد بار دیگر به آن مبتلا نخواهد شد.‍

وی در شیمی طبقه‌بندی او از مواد است. او نخستین کسی بود که اجسام را به سه گروه جمادی، نباتی و حیوانی تقسیم کردو از آنجا که این دانشمند ایرانی اغلب کتاب های خود را به زبان عربی نوشته است، میان غربی ها به جالینوس عرب، شهرت می یابد.

نوشته های رازی را تا ۲۷۱ کتاب، مقاله و رساله برشمرده اند، که از میان آنها پنجاه و شش جلد کتاب تنها در زمینه های مختلف طب می باشد. ابن سینا، رازی را در طب بسیار عالی می دانسته و در تالیف کتاب قانون از «حاوی» رازی استفاده برده است.

رازی از جمله پزشکانی است که از نظریات وی در طب امروزی نیز استفاده می‏شود. به عنوان مثال وی در مورد سنگ‏های کلیه و مثانه، کتاب‏هایی نوشته است و می‌توان گفت که رازی جزو نخستین پزشکانی است که تجربه و آزمایش وارد علم طب کرده است و اولین کسی است که تشخیص تفکیکی بین آبله و سرخک را بیان داشته است.

شایان ذکر است ، رازی، پزشک و طبیعت شناس بزرگ ایرانی را پدر شیمی یاد کرده‌اند،از آن رو که دانش کیمیایی کهن را به علم شیمی نوین دگرگون ساخت.

/ خبرنگار : ریحانه فتحی/