هشدار یک روانشناس درباره صحبت از نابسامانی‌های اقتصادی در حضور کودکان

در روزهای گذشته، بیشترین محور گفت‌وگو در جامعه، مباحث گرانی و افزایش قیمت سکه و دلار بوده است، موضوعی که دکتر اورکی درباره آن هشدار داده است و به پانا گفت: درست است که قیمت‌ها افزایش پیدا کرده، درست است که معیشت مردم سخت شده،‌ است اما به عنوان یک روانشناس توصیه‌ای که می‌توانم داشته باشم این است که تا حد ممکن تلاش شود در چنین وضعی سلامت روان حفظ شود. این کار ساده‌ای نیست اما هم مسئولان و هم خود مردم می‌توانند در چنین اوضاع به تامین امنیت افراد کمک شود.

مسئولان به جای سکوت، بهتر است فرصت حرف زدن با مردم را از دست ندهند

او درباره نقش مسئولان در تامین امنیت روانی مردم در بحران‌ها اظهار کرد:‌ بحران‌هایی مانند موقعیت اقتصادی کنونی که در آن هستیم، می‌تواند به ناامنی ذهنی شهروندان منجر شود، در چنین وضعی مسئولان به جای سکوت، بهتر است فرصت حرف زدن با مردم را از دست ندهند. درست است که ممکن است با سوالات و انتقادات زیادی مواجه شوند اما باید دلایلی را که دچار چنین وضعی شده‌ایم برای مردم به طور شفاف بازگو کنند و درباره راهکارهایی که مد نظر دارند، توضیح دهند. مسئولان باید بدانند هرچه موقعیت مبهم‌تر باشد، گسترش فضا برای شایعه‌‍پردازی بیشتر می‌شود بنابراین باید تلاش کنند با ابهام‌زدایی از وضع موجود و ترسیم آینده کوتاه‌مدت و بلندمدت، آرامش را به جامعه برگردانند.

او درباره لزوم افزایش اعتماد عمومی هم گفت: در بعضی کشورها می‌بینیم هنگامی که بحران اقتصادی به وجود می‌آید، همه متحد می‌شوند که آن را برطرف کنند، به عنوان مثال اگر از اجناسی در خانه چند عدد دارند آن را می‌برند و به فروشگاه‌ها تحویل می‌دهند اما این روزها می‌بینیم که برخی در کشور ما به فروشگاه‌ها می‌روند تا اجناسی را به طور عمده بخرند و در خانه ذخیره کنند. این موضوع به دلیل فاصله و شکافی است که هم بین مردم و مسئولان و هم بین خود مردم به وجود آمده و نوعی فردگرایی حاکم شده است که هرکس می‌خواهد به فکر خودش باشد بنابراین لازم است که این اعتمادآفرینی و وحدت‌بخشی هرچه بیشتر ترویج و در جامعه ترمیم شود.

این روانشناس تاکید کرد:‌ خود مردم هم باید به فکر سلامت روان خودشان باشند. عده‌ای از مردم با اینکه ممکن است نیاز مبرمی به طلا یا ارز نداشته باشند، مدام اخبار مربوط به این موارد را رصد می‌کنند یا حتی لحظه به لحظه به این فکر می‌کنند که باید دارایی‌شان را تبدیل به سکه و ارز کنند که بتوانند سوداندوزی کنند، در حالی که این کار علاوه بر این که ثبات بازار را به هم می‌زند و تشنج‌آفرینی اقتصادی می‌کند، باعث می‌شود افراد مدام در دلهره و استرس باشند. این دلهره و استرس، در تعاملات اجتماعی خودش را نشان می‌دهد،‌ به دیگران سرایت می‌کند، باعث می‌شود بر اثر کوچکترین اتفاقی خشم و پرخاشگری به وجود بیاید و حتی به آسیب‌های اجتماعی مانند رو آوردن به اعتیاد، خودکشی، سرقت و ... منجر شود.

اوضاع اقتصادی و اجتماعی امنیت روانی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد

این متخصص توضیح داد: سیستم اعصاب مرکزی، دو حالت سمپاتیک و پاراسمپاتیک دارد؛ وقتی جنگ و گریز یا عامل ترس‌آفرین ایجاد می‌شود، قلب تندتر می‌زند که فرد بتواند فرار کند، در چنین وضع تمرکز افراد به هم می‌خورد، کارآمدی آنها کاهش پیدا می‌کند، اختلال خواب ایجاد می‌شود و همه این موارد تحریک‌پذیری را به دنبال دارد که باعث می‌شود افراد زودتر از کوره در بروند. اینها مسائلی است که ما این روزها هم در کلینیک‌ها مدام با آنها در ارتباطیم و می‌بینیم که اوضاع اقتصادی و اجتماعی چطور افراد را دچار امنیت نداشتن روانی و عواقب آن می‌کند.

استرس و اضطراب در کودکان تا سال‌ها در آنها باقی می‌ماند

دکتر اورکی به تامین امنیت روان کودکان هم اشاره و اظهار کرد: متاسفانه فقط بزرگترها نیستند که تحت تاثیر بحران ناشی از افزایش قیمت‌ها قرار می‌گیرند؛ خانواده‌ها دانسته یا نادانسته کودکان و نوجوانان را در معرض اخبار ناشی از افزایش قیمت‌ها و بحران اقتصادی قرار می‌دهند که می‌تواند منجر به بروز استرس و اضطرابی در کودکان شود که تا سال‌ها در آنها باقی بماند و حتی تبدیل به اختلالات اضطرابی شود.

او گفت: کودکان نمی‌توانند تحلیلی از موقیعت داشته باشند و هنگامی که افزایش قیمت‌ها را به اطلاع آنها می‌رسانیم یا در مهمانی‌ها و جمع‌های خانوادگی مدام درباره این مسائل حرف می‌زنیم یا در معرض اخبار تلویزیون و رادیو قرار می‌گیرند، کودکان این موارد را در حافظه‌شان ضبط می‌کنند و حتی وقتی که وضع اقتصادی به ثبات می‌رسد، این اضطراب‌ها در آنها باقی می‌ماند و به شکل‌های مختلفی خودش را نشان می‌دهد.