زمانیان، استاد هواشناسی: تغییر اقلیم در ایران مبنای علمی ندارد

سردارغلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور پیشتر در سومین کنفرانس ملی پدافند غیرعامل در بخش کشاورزی، درخصوص وجود معضلات تغییر اقلیم در ایران، تغییرات اقلیمی ایران را مشکوک به دخالت خارجی‌ها دانسته و گفته بود «مراکز علمی کشور مطالعه‌ای در این خصوص انجام داده‌اند که نتیجه مطالعات دخالت خارجی‌ها در موضوع تغییر اقلیم را تأیید می‌کند.»

این مقام مسئول همچنین اشاره کرده بود که «تیم‌های مشترکی از اسرائیل و یکی از کشورهای همسایه، ابرهای در حال ورود به ایران را غیربارور می‌کنند و با بحث ابردزدی و برف دزدی نیز مواجه هستیم.»

اما اظهار نظر درباره ماجرای دزدیده شدن ابرهای ایران در حوزه تخصصی سازمان هواشناسی است و داوود پرهیزکار رئیس سازمان هواشناسی کشور در واکنش به این اظهارات گفته است که ابردزدی و دخالت خارجی‌ها در تغییرات اقلیمی ایران از منظر علم هواشناسی مردود است.

او می‌گوید: خشکسالی‌های مکرر و کمبود بارش در ایران ناشی از پدیده گرمایش جهانی و به تبع آن تغییر اقلیم است نه دخالت کشورهای دیگر. تغییر اقلیم یک بحث علمی و مرتبط با گرمایش جهانی است و تنها مشکل ایران نیست بلکه بسیاری از کشورها درگیر این پدیده هستند و در مناطق مختلف پیامدهای گرمایش جهانی به شکل‌های مختلف ظهور و بروز پیدا کرده است.

به گفته رئیس سازمان هواشناسی، تغییر اقلیم ناشی از گرمایش جهانی است، نه دخالت کشورهای دیگر در جو. واضح است که جریانات جوی بسیار عظیم هستند و امکان دستکاری و ایجاد تغییر در جو توسط بشر وجود ندارد.

اما محمدتقی زمانیان عضو سابق کمیته مشترک علمی سازمان هواشناسی جهانی با بیان اینکه اصل موضوع تغییر اقلیم غیرعلمی است به پانا می‌گوید: اینکه می‌گویند اقلیم کره زمین تغییر کرده و دمای هوا افزایش یافته، حرفی غیر علمی است. برای اینکه نظام جو و اقیانوس‌ها، به گونه‌ای هستند که به طور طبیعی خود را پایدار نگاه می‌دارند و اجازه نمی‌دهند مقادیرشان از مقداری کاهش یا افزایش داشته باشد.

این استاد هواشناسی می‌گوید: ممکن است میزان بارش‌ها یا سرما و گرمای هوا در یک‌سال کمتر یا بیشتر شود که این موارد به معنای تغییر اقلیم نیست بلکه وضع هوا است. وضع هوا به طور مرتب تغییر می‌کند و هیچوقت یکسان نیست ولی اقلیم تغییری نمی‌کند و حرف‌هایی که درباره تغییر اقلیم گفته می‌شود، حرف‌هایی غیرعلمی است.

او همچنین ابردزدی را حرف نادرستی می‌داند و می‌گوید: سازمان هواشناسی در برابر این اظهارات، موضع درستی گرفته است چرا که بیش از ۷۰ درصد ابرهایی که در ایران مشاهده می‌شود، در کشور ما شکل می‌گیرد. به عنوان مثال ابرهایی که در غرب کشور شکل می‌گیرد، هوای مرطوبی است که در مسیر عبور از مدیترانه به اقیانوس اطلس به منطقه زاگرس می‌رسد و به محض اینکه به کوه‌های زاگرس می‌رسد، هوای مرطوب صعود می‌کند و این صعود باعث خنکی هوا و تراکم ابر می‌شود.

زمانیان همچنین معتقد است که می‌توان ابرها را بارور کرد یا در بارش آنها تأخیر ایجاد کرد اما از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست چون هر ابری را نمی‌توان بارشی کرد و به ندرت ممکن است ابری صرفه اقتصادی داشته باشد.

این استاد هواشناسی درباره پیشینه بارورسازی ابر در ایران نیز توضیح می‌دهد که مرکز بارورسازی ابرها وابسته به وزارت نیرو در سال ۷۳ در یزد تأسیس شد و در مقطعی این موضوع عملی شد اما میلیاردها تومان پول بیت‌المال را هدر داد و هیچ خروجی برای ما نداشت.

عضو سابق کمیته مشترک علمی سازمان هواشناسی جهانی درباره پدیده تغییر اقلیم نیز می‌گوید: عمده افرادی که تغییر اقلیم را در کشور ما مطرح می‌کنند، اقلیم را نمی‌شناسند. در واقع این افراد برداشت بی‌رویه آب، گرما یا کاهش بارش را ناشی از تغییر اقلیم می‌دانند در صورتی که این موضوع تغییر وضع هوا است و کاملا متغیر است و باید گفت وضع هوای نقاط مختلف دنیا همانند هم نیست.