شفافیت در ترازوی عمل
از سیف تا کرباسیان؛ وزرا چه اقدامی برای عمل به دستور روحانی و شفاف‌سازی انجام داده‌اند
تهران (پانا) – رئیس‌جمهوری کشورمان چندی پیش صراحتا اعلام کرد که وزرا باید در راستای شفاف‌سازی برنامه‌های خود گام بردارند اما این دستور رئیس قوه مجریه تاکنون چه میزان عملیاتی شده است؟
شفافیت و بردن برنامه‌ها و اقدامات دولت و مجموعه حاکمیت به اتاق شیشه‌ای از نخستین روزهای حضور حسن روحانی در قامت رئیس‌جمهوری در پاستور در صدر خواسته‌ها و مطالبه‌های او و حامیانش قرار داشت و امروز بعد از گذشت چیزی حدود ۵ سال این مطالبه با توجه به وضع ایجاد شده در بازار ارز رنگ و بوی به مراتب جدی‌تری نسبت به گذشته به خود گرفته است.
در جریان تقدیم لایحه بودجه سال ۹۷ به مجلس شورای اسلامی و سیل انتقادها از دولت دوازدهم درمورد بودجه نهادها و ارگان‌های خاص، روحانی نه تنها به انکار و فرافکنی پناه نبرد بلکه صراحتا ابراز خرسندی کرد از توجه عمومی به بودجه کل کشور. او همچنین از مردم خواست ریز به ریز بودجه را ببینند و آنرا به اتاق شیشه‌ای ببرند تا همه دستگاه‌ها و ارگان‌هایی که از دولت بودجه دریافت می‌کنند در راستای ارائه گزارش عملکرد خود گام بردارند.
این نخستین گام بود تااینکه محمدجواد آذری جهرمی، وزیر دهه شصتی دولت دوازدهم پس از التهاب‌های ایجاد شده در بازار ارز و به تبع آن بازار تلفن همراه کشور با انتشار لیستی از دریافت‌کنندگان ارز دولتی، مردم و افکار عمومی را به ستیز با فساد فرستاد.
پس از این اقدام او مطالبه عمومی برای ایجاد شفافیت در ارکان مختلف نظام و در زمینه‌هایی نظیر خودروهای وارداتی و ارائه لیست کامل دریافت‌کنندگان ارز دولتی ایجاد شد و در نتیجه حسن روحانی نیز وزرای خود را مامور به ارائه گزارش به مردم کرد.
امروز پس از گذشت چندروز وزرای دولت دوازدهم چه اقدامی در جهت شفاف‌سازی برنامه‌های خود و همچنین صرفه‌جویی در برنامه‌های وزراتخانه‌ها انجام داده‌اند؟
قول نوبخت برای تداوم شفافیت در امور ارزی
محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشورمان در حاشیه جلسه هیأت دولت در پاسخ به سؤال پانا درباره اقدامات سازمان برنامه و بودجه در زمینه دستور رئیس‌جمهوری برای شفافیت در اقدام دستگاه‌ها گفت: «وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین بانک مرکزی موظف شدند اسامی افراد و شرکت‌هایی را که ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده‌اند اعلام کنند تا جامعه بداند چه کالاهایی با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می‌شود.»
او افزود: «با احترامی که برای صحت عمل اصناف و کسبه قائل هستیم تعداد معدودی از آنها هستند که علی رغم دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی اجناس خود را با ارزی که در یازار غیررسمی هرچند به صورت محدود معامله می‌شود محاسبه می‌کنند. وقتی به صورت شفاف به جامعه اعلام می‌کنیم که چه کسانی ارز دریافت و چه کالاهایی وارد کرده‌اند جامعه می‌داند که چه کالایی با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور شده است.»
سخنگوی دولت ادامه داد: «بیش از هر چیزی اکنون برای دولت حمایت از مردم، حقوق شهروندی آنها و انتظارات به حقی که از دولت دارند ضرورت دارد.»
او خاطرنشان کرد: «با همه محدودیت‌ها خودمان را موظف کرده‌ایم که ارز ۴۲۰۰ تومانی را به واردات کالا اختصاص دهیم و حتی در بعضی از موارد کالاهایی با ارز ۳۸۰۰ تومانی وارد می‌شود که مابه‌التفاوت ۳ هزار میلیارد تومانی آن را دولت پرداخت میکند تا بتوانیم از این دوران سخت عبور کنیم.»
نوبخت افزود: «چرا به دلیل نظارت نکردن اجازه بدهیم تمام تلاشی که دولت برای ثبات بازار انجام می‌دهد بی‌نتیجه بماند و ملت از آن استفاده نکند. کار شفافیت در امور ارزی همچنان ادامه پیدا میکند.»
او درباره برنامه های قوه مجریه برای صرفه جویی در هزینه ها در شرایط کنونی با توجه به دستور اخیر رئیس جمهوری گفت: «فراتر از مصادیقی که آقای روحانی برای صرفه جویی در هزینه ها مطرح کردند، سازمان برنامه بودجه با توجه به احتمال کاهش منابع ارزی یا ریالی، برنامه هایی را برای تحقق منابع بودجه در نظر دارد.»
نوبخت «مدیریت منابع و کاهش هزینه ها» را ۲ رویکرد اصلی این سازمان در تخصیص بودجه دستگاه‌ها در وضع کنونی اعلام کرد و افزود: «با این رویکرد، ۲ بودجه اضطراری با تکیه بر بخشی از صادرات تهیه کردیم که در شورای عالی هماهنگی اقتصادی مطرح می‌شود.»
سخنگوی دولت یادآور شد: «در جلسه پیشین این شورا، سازمان برنامه و بودجه ملزم شد بودجه‌های اضطراری را تهیه و ارائه کند.»
نوبخت تاکید کرد: «می‌توان با کاهش هزینه‌های غیرضرور، تراز بودجه را برقرار و بخشی از هزینه‌های ضروری را از ردیف سایر درآمدها جبران کرد.»
او همچنین بیان کرد: «طبق برنامه دولت، سازمان برنامه و بودجه هزینه دستگاه‌هایی که بیش از سال گذشته آب و برق مصرفی داشته باشند، پرداخت نمی‌کند.»
مصلحت؛ کلیدواژه سیف در مقابل شفافیت
ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی کشورمان در حاشیه جلسه هیأت دولت در پاسخ به سؤال پانا در این‌باره که بانک مرکزی چه اقداماتی برای شفافیت و صرفه‌جویی انجام داده، اظهار کرد: «تمام اختصاص‌های ارزی که بانک مرکزی انجام می‌دهد بر اساس ثبت سفارش‌های انجام شده صورت می‌گیرد و تصمیمی در بانک مرکزی در ارتباط با این موضوع گرفته نمی‌شود.»
او یادآور شد: «با توجه به اینکه تأمین ارز برای واردات کالا توسط بانک مرکزی انجام می‌شود به همین دلیل بانک مرکزی اولین دستگاهی است که می‌تواند اسامی افراد، شرکت‌ها و دستگاه‌هایی که ارز به آنها تخصیص یافته است را اطلاع‌رسانی کند.»
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: «بنابراین شفاف‌سازی درباره آن دسته از کالاهایی که مصلحت بوده و از طریق دستگاه‌های مربوط به ما اعلام شده انجام شده است و در آینده نیز بر حسب ضرورت این شفاف‌سازی ادامه پیدا میکند.»
او اظهارکرد: «در راستای پیگیری اقداماتی که در رابطه با ساماندهی بازار ارز انجام شد خوشبختانه امروز اولین روزی است که بازار ثانویه ارز کار خود را از محل ۲۰ درصد صادرات کالاهای غیرنفتی شروع کرده است. تقسیم بندی شده کالاهای خاص پتروشیمی فولاد و امثال آن جزو صادرات غیر نفتی به اندازه ۸۰درصد هستند و بخش ۲۰ درصد عمدتا مربوط به بخش خصوصی و اقلام خرد می‌شود.»
رئیس‌کل بانک مرکزی ادامه داد: «این میزان مبنایی برای فعال شدن ارز ثانویه شده است. ارز حاصل از صادرات این نوع کالاها تامین نیاز ارزی میکند برای تامین لیست سوم کالایی که از طریق وزارت سمت ارائه شده است. به این صورت است که وارد کننده با صادر کننده تفاهم میکند؛ با ثبت این تفاهم در سامانه جامع تجارت، این کار می تواند عملیاتی شود.»
سیف در توضیح این نوع از معامله ارزی گفت: «وارد کننده مراجعه میکند به بانک، گواهی ثبت آماری‌اش را می‌گیرد بعد مراجعه میکند به صادر کننده و توافقش را انجام می دهد و این توافق در سامانه ثبت می شود.»
او افزود: «ما فکر می کنیم با این اقدامات، این بازار ساماندهی می‌شود و در جهت رفع بعضی ابهام‌های که هنوز هست با فعال شدن و آرامشی که در بازار حاکم می شود می توانیم اقدام‌های دیگر را هم انجام دهیم.»
ممنوعیت و محدودیت؛ اقدام وزرات کار برای صرفه‌جویی
علی ربیعی، وزیر کار و رفاه اجتماعی در حاشیه جلسه هیأت دولت در پاسخ به سؤال پانا مبنی بر اینکه وزارت کار و رفاه و امور اجتماعی چه اقداماتی برای شفافیت و صرفه‌جویی انجام داده است گفت: «تمام بخشنامه‌هایی که در وزارت کار، رفاه و امور اجتماعی صادر شده است بر اساس صرفه‌جویی و انتقال دفاتر شرکت‌ها به مراکز استان‌ها، خرید ساختمان‌های جدید را ممنوع و محدودیت‌هایی در این زمینه ایجاد کرده است که جزوه مفصلی در این زمینه داریم.»
او در مورد شفافیت در وزارت کار، رفاه و امور اجتماعی گفت: «تمام اقدامات کشور بر اساس شفافیت است و همه صندوق‌هایی که مرتبط با وزارت کار هستند در بورس و شفافیت بورس حضور دارند و در گرفتن کدال از بورس نمره قابل قبولی دارند . صندوق‌های وزارت کار همیشه در بورس حضور دارند.»
وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی ادامه داد: «چند استراتژی نیز در زمینه شفافیت در این وزارتخانه دنبال می‌شود و خروج از بنگاه‌داری و عرضه سهام را به‌شدت دنبال می‌کنیم.»
او خاطرنشان کرد: «بیش از ۲۵۰۰ میلیارد تومان سهام بلوکی (همراه با سهام‌های خرد حدود ۴ هزار میلیارد تومان) سهام در بازار عرضه می‌کنیم و لیست بنگاه‌هایی که باید از آنها خارج شویم را استخراج کرده‌ایم.»
ربیعی تصریح کرد: «به دنبال این هستیم که سرمایه‌های بین‌النسلی بازنشستگان و کارگران را در صندوق‌های بازنشستگی کشور حفظ کنیم و هر کار تجاری که به نفع بازنشستگان و کارگران باشد سامان می‌دهیم.»
او یادآور شد: «تمام این اقدامات را با اصول کشور، اخلاق و مسئولیت اجتماعی دنبال می‌کنیم و خودمان نیز بازار بزرگی داریم. اقدام دیگر در دست اجرا این است که بتوانیم قدرت خرید را افزایش بدهیم که روی این موضوع کار می‌کنیم تا به سرانجام برسد که بعد از آن اقدامات را اعلام خواهیم کرد و سعی می‌کنیم با پولی که صندوق‌ها می‌دهند ابتدا قدرت خرید بازنشستگان را افزایش دهیم.»
شفافیت بدون محدودیت؛ شاه کلید وزیر جوان
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه جلسه هیأت دولت در پاسخ به سؤال پانا درباره اقدامات شفافیت‌ساز وزارت ارتباطات بر پایه دستور رئیس‌جمهوری گفت: «در این زمینه گزارش‌های مکرری را اعلام کرده‌ایم. اقدامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این زمینه بسیار مشخص است.»
او همچنین بیان کرد: «شفافیت در مورد تمام بخش‌های زیرمجموعه این وزارتخانه که ارز دولتی دریافت کرده‌اند انجام خواهد شد و منعی در این زمینه نداریم.»
مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد و امور دارایی در حاشیه جلسه هیأت دولت در پاسخ به سؤال پانا درباره اقدام‌هایی که وزارت اقتصاد و دارایی برای دستور شفافیت و صرفه‌جویی رئیس‌جمهوری انجام داده است، گفت: «در این زمینه دستور رئیس‌جمهوری را به همه بخش‌ها ابلاغ کرده‌ایم و همه واحدهای دستگاه‌ها مجبورند این دستور را اجرا کنند و علاوه بر افزایش کار در زمینه صرفه‌جویی نیز اقدام کنند.»
او افزود: «همه دستگاه‌هایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده‌اند از سوی وزارت اقتصاد و دارایی اعلام شده‌اند.»
کرباسیان درباره واردات برخی اقلام با دلار ۴۲۰۰ تومانی گفت: «قرار نیست بگوییم مثل همه جای دنیا دستور اداری می‌دهیم. بانک مرکزی باید این موضوع را بررسی و اعلام کند.»
او با بیان اینکه اعطای دلار ۴۲۰۰ برای صادرکنندگانی که عمدتا مالکیت آنها در اختیار دولت نیست، حالت تشویقی دارد، گفت: «اقلامی مانند پتروشیمی خوراک اولیه‌اش از نفت است و سهام‌دار عمده آن هم دولت است اما بخش دیگری که حدود ۲۰ درصد صادرات غیرنفتی ما را تشکیل می‌دهند بازارهایشان نباید از دست برود پس باید بگذاریم کار راه بیفتد.»
بی‌شک شفافیت بی‌قید و شرط و محرم دانستن مردم در تمام امور جز با همراهی دولت و تک تک ارگان‌های انتصابی و انتخابی دولت و مطالبه‌گری افکار عمومی میسر نخواهد شد بنابراین باتوجه به شرایطی که ترامپ و دوستانش برای کشورمان ایجاد کرده‌اند و احتمالا در روزهای آتی سخت‌تر نیز خواهد شد، می‌توان با استفاده از شفافیت از ظهور «ب.ز»ها در اقتصاد کشور و تضییع بیت المال جلوگیری کرد.
ارسال دیدگاه