ابلاغ آیین‌نامه طرح بهره‌برداری مراکز سرپایی سرطان

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت، علی قنبری مطلق در نشست هماهنگی مسئولان اجرایی و رابطان علمی برنامه مراقبت‌های حمایتی و تسکینی سرطان در مراکز منتخب کشور، گفت: سرطان، دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های مزمن تنفسی، بیماری های غیر واگیر شایعی هستند که ریشه در عوامل خطر مشخصی مانند تغذیه نامناسب، استعمال دخانیات، مصرف الکل و فعالیت بدنی کم، دارند و سالانه بیش از دو سوم علل مرگ و میرها در جهان را به خودشان اختصاص می‌دهند.

وی افزود: اگر مجموع مرگ‌هایی که در جهان در سال اتفاق می‌افتد، حدود ۵۶ میلون مرگ باشد، ۶۸ درصد آن در اثر بیماری‌های غیرواگیر اتفاق می‌افتد که ۴۰ درصد از این مرگ و میرها، پیش از ۷۰ سالگی اتفاق می افتد و مرگ زودرس نامیده می‌شوند.

قنبری مطلق با بیان اینکه بیماری‌های غیر واگیر، جزو اولین علل مرگ و میرهای زودرس در سال ۲۰۱۲ بوده است، تصریح کرد: تا سال ۲۰۲۵ این عدد از ۲۷ درصد به نزدیک ۴۰ درصد می رسید، یعنی حدود ۴۰ درصد مرگ و میرهای زیر ۷۰ سال بر اثر سرطان اتفاق می‌افتد.

وی گفت: بر اساس آخرین گزارش‌های کشوری مربوط به سال ۹۳، شایع‌ترین سرطان‌ها در ایران، سرطان پستان در زنان است و به طور متوسط از هر ۱۰۰هزار نفر ۱۳۷ نفر مبتلا به سرطان پستان می‌شوند.

رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت با اشاره به اینکه سرطان‌های دستگاه گوارش مانند سرطان روده بزرگ و سرطان معده در مراتب بعدی قرار می‌گیرند، بیان کرد: میزان بروز سرطان در مردان بیش از زنان است و از هر ۱۰۰ هزار مرد، ۱۷۳ هزار نفر به سرطان مبتلا می شوند و سرطان معده در راس آنها قرار می‌گیرد.

وی درخصوص متوسط جهانی بروز سرطان گفت: در زنان و مردان به ترتیب، ۲۰۵ و ۱۶۵ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر در جهان، به سرطان مبتلا می‌شوند که نشان می‌دهد میزان بروز سرطان در ایران کمتر از میزان جهانی است، نکته قابل توجه این است که بروز سرطان هم در ایران و هم در جهان رو به افزایش است، یعنی اگر در سال ۲۰۱۲ سالیانه چهارده میلیون نفر به سرطان مبتلا می شدند، این عدد تا سال ۲۰۳۰ به ۲۵ میلیون نفر افزایش پیدا خواهد کرد و میزان مرگ و میر نیز از ۸ میلیون نفر به ۱۳ میلیون نفر خواهد رسید.

قنبری مطلق گفت: در ایران در سال ۲۰۱۲ حدود ۸۵ هزار مورد سرطان وجود داشته و این عدد تا سال ۲۰۳۰ به ۱۵۵ هزار نفر خواهد رسید، میزان مرگ و میر هم از ۵۵ هزار نفر به ۱۰۰ هزار نفر افزایش پیدا می کند، البته این برآوردها، برآوردهای سازمان جهانی بهداشت است و فقط بر اساس تغییرات دموگرافیک این محاسبات انجام شده و محاسبه ای که نشان دهد عواملی مانند عوامل محیطی چقدر می توانند باعث بروز سرطان شوند، قابل محاسبه نبوده است، بنابراین این حداقل افزایش است که قابل برآورد است.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین دلایل بروز و افزایش سرطان در ایران و در کشورهای در حال توسعه افزایش امید به زندگی است، خاطرنشان کرد: در جهان در سال ۲۰۱۲ امید به زندگی ۷۱ سال و در ایران ۷۴ سال بوده است که اگر ایران را با سه دهه گذشته مقایسه کنیم، خواهیم دید که امید به زندگی ۵۸ سال بوده و اکنون به ۷۴ سال رسیده است، این سنین، سنینی است که بروز سرطان در آن افزایش پیدا می کند، مهمترین دلیل افزایش بروز سرطان در جهان به خصوص در کشورهای در حال توسعه افزایش سن امید به زندگی است، اما دو دلیل دیگر نیز وجود دارد، یکی شیوه زندگی ناسالم و دیگری عوامل محیطی است.

رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت درخصوص شیوه زندگی ناسالم تصریح کرد: بر اساس مطالعاتی که هر دو الی سه سال در کشور انجام می شود و بر اساس نمونه‌گیری بین ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر در کشور، تقریبا ۹۰ درصد افراد تحت مطالعه، کمتر از ۵ وعده میوه و سبزیجات مصرف می کنند که یک عامل حفاظت کننده در برابر بروز سرطان است، حدود ۴۰ درصد جمعیت فعالیت بدنی مطلوبی ندارند و افزایش وزن نیز بیش از ۵۰ درصد در زنان و کمتر از ۵۰ درصد مردان را درگیر کرده است. همچنین در جمعیت بالغین، میزان کلسترول بالا به وفور مشاهده شده که یکی از عوامل مهم بروز سرطان است، بنابراین با شیوه زندگی ناسالم، بروز سرطان محتمل الوقوع است.

قنبری مطلق درخصوص اقدامات وزارت بهداشت درجهت پوشش خدمات سرطان گفت: وزارت بهداشت برای ارائه خدمت محدودیتی ندارد و نوع و گسترش خدمات متفاوت است، ارزیابی بیمار و تنوع خدمات با نیازهای بیمار، فقط خدمات تخصصی را شامل نمی شود، بلکه سطوح ابتدایی تر را هم پوشش می‌دهد.

وی با بیان اینکه بیمار از ابتدای تشخیص سرطان می‌تواند خدمات تسکینی را دریافت کند، گفت: در دو سه سال گذشته کمیته‌ای در وزارت بهداشت جهت برنامه ریزی نظام مند برای مدیریت درمان سرطان با سه هدف دسترسی عادلانه به امکانات، ارائه خدمات با کیفیت و توسعه نیروی انسانی توانمند تشکیل شده است.

قنبری مطلق بیان داشت: در جهان خدمات طب تسکینی بر اساس میزان توسعه یافتگی کشورها تقسیم می شوند، کشورهای توسعه یافته طرح این خدمات را به صورت یکپارچه ارائه می ‌دهند، بنابراین در همه سطوح ابتدایی هم پزشک و هم مراقبان سلامت در این فرآیند درگیر هستند.

رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت درخصوص سطوح مراقبت سرطان گفت: سطوح مراقبت در کشور شامل ۴ سطح است، سطح اول، شامل مراقبت های سطح صفر، یعنی سطح جامعه است، مراقبت های سطح یک خدمات توسط پزشک عمومی به همراه تیم پرستاری و مراقبت های تسکینی ارائه می شود، مراقبت سطح دو در بیمارستان های عمومی و سطح سه در بیمارستان‌های تخصصی ارائه می‌شود.

وی اظهارداشت: از جنبه‌های مهم مراقبت‌های حمایتی طب تسکینی سرطان، مشارکت افراد خانواده است که کلینیک و مشاوره‌‌های بیمارستان در مراتب بعدی قرار می گیرند.

مطلق با اشاره به اینکه آیین‌نامه طرح بهره‌برداری مراکز سرپایی تدوین شده و به زودی ابلاغ می‌شود، افزود: توسعه زیر ساخت‌ها در چهار جز خدمات سرپایی، خدمات در منزل، بستری و مشاوره تلفنی به صورت ۲۴ ساعته انجام می‌شود.

وی ادامه داد: ایجاد امکان مشاوره تلفنی ۲۴ ساعته از جمله برنامه های پیش رو است، چون برای یک سری از خدمات، نیاز به حضور بیمار نیست و در درسنامه های ابلاغی نیز این موضوع لحاظ شده است و باید در فاز اول برنامه از امکانات موجود از جمله کلینیک ها و بخش های مختلف درمانی، امکان مشاوره ای و تلفنی استفاده کنیم.

قنبری گفت: دستورالعمل مراقبت‌های تسکینی تا دو ماه دیگر ابلاغ می‌شود که در آن به بحث نیروی انسانی پرداخته شده است.

وی افزود: هسته اصلی ارائه خدمت در کلینیک‌های سرپایی مربوط به خدمات جسمانی است و در فاز بعدی آموزش به روانشناسان وکارشناسان ارشد تغذیه جهت ارائه خدمات روانی و مشاوره تحصیلی به این دسته از بیماران قرار دارد.

رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت در پایان تاکید کرد: توانمندسازی نیروی انسانی از دیگر اهداف این برنامه بوده است که در این خصوص آموزش به پزشکان عمومی و پرستاران با توجه به نیازهای عمومی بیماران و دسترسی بیشتر به دوره‌های آموزشی طراحی شده است و مطالب در قالب درسنامه هایی ارائه شده است.