مستندی درباره «یلماز گونای» در جشنواره بین‌المللی فیلم «گوتبورگ» سوئد روی پرده رفت

فیلم مستند بلند «افسانه پادشاه نازیبا» The Legend of the Ugly King به کارگردانی حسین تباک و به تهیه‌کنندگی ممد اکتاش و با حضور این فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده ساکن آلمان؛ درباره کارگردان سرشناس سینمای جهان «یلماز گونای» Yilmaz Güney و برنده جایزه نخل طلای سی و پنجمین دوره جشنواره بین‌‌المللی فیلم «کن» فرانسه در سال ۱۹۸۲ در سه سانس مختلف در سینماهای «بیوپلاست ۷ و ۸» در بخش «سینما کلاسیک» در چهل و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم «یوتوبوری» (گوتبورگ) Goteborg در کشور سوئد به نمایش درآمد.
در این دوره از بین‌المللی فیلم «یوتوبوری» سوئد، همچنین جدیدترین نسخه فیلم سینمایی «یول» (راه) YOL به کارگردانی «یلماز گونای» در سه سانس مختلف در سینماهای «آفتونسجارنان» و «بیوپلاست ۷ » روی پرده رفت.
ممد اکتاش تهیه‌کننده «افسانه پادشاه نازیبا» در مورد ساخت این فیلم مستند بلند ۱۲۳ دقیقه‌ای گفت: ساخت این مستند برای ما خیلی مهم بود چون می‌خواستیم با این کار، به‌صورت ویژه‌ به «یلماز گونای» احترام بگذاریم. چون ایشان پدر سینمای کُردی است و مخاطب با دیدن این اثر متوجه می‌شود که سینمای کُردی در زندان به دنیا آمده است. چون گونای نخستین فیلم کُردی را ساخت و در آن‌زمان که فیلم سینمایی «یول» را کارگردانی کرد؛ در زندان به سر می‌برد
وی همچنین گفت: «یلماز گونای» نه تنها برای سینمای کُرد، بلکه برای سینمای جهان حائز اهمیت است. بسیاری از فیلم‌های وی بر روی فیلمسازان کشورهای خاورمیانه تأثیر گذاشته است. به‌خوبی می‌دانم که فیلم «امید» Umut بر زنده‌یاد عباس کیارستمی و دیگر سینماگران ایرانی تأثیر گذاشته است. «یلماز گونای» بر سینمای ترکیه نیز تأثیر بسیار زیادی گذاشت؛ بیشتر از ۸۰ درصد فیلم‌های ترکیه در آن زمان در استانبول ساخته می‌شد، برای نخستین بار، وی دوربین سینما را از استانبول به میان مردم عادی و به دیگر شهرها و روستاهای ترکیه برد.
این تهیه‌کننده باسابقه سینما اظهار داشت: «یلماز گونای» نخستین کارگردانی بود که سینمای کُردی و ترکی را به دنیا معرفی کرد، وقتی‌که ما فیلم مستند بلند «افسانه پادشاه نازیبا» را می‌ساختیم؛ «الخاندرو گونسالس اینیاریتو» Alejandro González Iñárritu کارگردان مکزیکی فیلم سینمایی «بابل» گفت که؛ نخستین بار که فیلم «یول» را در سینمایی در مکزیک دیدم؛ تصمیم گرفتم که کارگردان شوم. «مارتین اسکورسیزی» گفت؛ اگر من قبل از این‌که فیلم «راننده تاکسی» را می‌ساختم؛ «یلماز گونای» را می‌شناختم با دید دیگری این فیلم را می‌ساختم. می‌توانم بگویم «یلماز گونای» تأثیر بزرگی بر سینمای جهان گذاشت و تاکنون هم در مدارس سینمایی آثار ماندگار وی به عنوان دروس تحصیلی خوانده می‌شوند.
وی افزود: «یلماز گونای» تمام زندگی خود را وقف سینما کرد، ۱۷ سال از عمر خود را در زندان سپری کرد و هیچوقت دست سینما را ول نکرد. برای ما مهم بود که زندگی این شخص و این سینماگر را همه ببینند و در مورد آن بخوانند. وی نه تنها کارگردان؛ بلکه تهیه‌کننده، بازیگر، فیلمنامه‌نویس، زندانی، روشنفکر، سیاسی و عاشق بود.
اکتاش در مورد به‌دست آوردن مدارک و مستندات بسیار زیاد در فیلم مستند بلند «افسانه پادشاه نازیبا» گفت: در حقیقت ساخت این فیلم ۷ سال طول کشید و تیم بزرگی مشغول ساخت آن بودند و برای ما اسناد و مدارک این فیلم خیلی مهم بودند چون می‌خواستیم این آرشیو را پیدا کنیم و همچنین حق کپی‌رایت آنها را هم حفظ کنیم و بتوانیم آن را در بیرون از کشور به مخاطبان و علاقمندان سینما نشان دهیم. ما بعضی وقتها آرشیوها را پیدا می‌کردیم ولی صاحب آنها مشخص نبودند و ما تحقیق می‌کردیم که حقوق این آرشیو به چه کسانی تعلق دارد؛ بعضی وقتها ماهها و سالها طول می‌کشید تا صاحب اصلی آرشیوها را پیدا کنیم. در واقع ساخت این مستند خیلی آسان نبود و همچون زندگی «یلماز گونای» سخت بود، چون وی یک انسان تک بعدی نبود و شخصیتی ویژه، چند بعدی و پربار و کاری داشت.
وی در مورد سخنان «میشائیل هانکه» Michael Haneke و «کوستا گاوراس» Costa-Gavras در مورد شخصیت و جایگاه «یلماز گونای» گفت: «یلماز گونای» هنگامی‌که در فرانسه زندگی می‌کرد با کارگردان‌های زیادی در سینمای دنیا رابطه دوستی داشت؛ که یکی از آنها «کوستا گاوراس» بود، «یلماز گونای» می‌خواست در کشور یونان فیلم بزرگی تهیه کند و این کارگردان سرشناس یونانی هم قرار بود با وی همکاری کند. «کوستا گاوراس» وقتی در مورد گونای صحبت می‌کرد فقط گریه می‌کرد، خیلی با همدیگر دوست و رفیق بودند.
مدیر شرکت سینمایی «میتوس فیلم» Mitos Film در ادامه سخنانش نأکید کرد: واقعاً ساخت فیلم مستند بلند «افسانه پادشاه نازیبا» یک وظیفه بود و هم اکنون که فیلم را مشاهده می‌کنم به خودم می‌گویم که ما تنها گوشه‌های کوچکی از شخصیت «یلماز گونای» نشان داده‌ایم. چون وی زندگی خیلی سخت و پرزحمتی داشت ولی از لحاظ هنری خیلی پربار و درخشان بود. ما در مدت زمان ۱۲۳ دقیقه چقدر توانستیم که خصوصیات و قابلیت‌های این انسان بزرگ را نشان دهیم؟ نمی‌دانم ولی ما تلاش خودمان را کردیم و مخاطب باید در این مورد نظر بدهد.
ممد اکتاش در پایان سخنانش در مورد حضورهای بین‌المللی فیلم مستند بلند «افسانه پادشاه نازیبا» گفت: خوشبختانه این فیلم در نخستین اکران جهانی خود در چهلمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم «تورنتو» در کانادا روی پرده رفت و در ادامه حضورهای جهانی خود، بیش از ۴۰ جشنواره از سراسر دنیا از آن دعوت به‌عمل آورده‌اند و همچنین در سینماهای بیش از ۱۰ کشور اکران می‌شود. ما افتخار می‌کنیم که تماشاگران سینمای جهان؛ یکبار دیگر «یلماز گونای» را روی پرده سینما می‌بینند. امیدوارم کسی که این فیلم را تماشا می‌کند؛ برگردد و تمامی آثار این سینماگر تأثیرگذار را ببیند.