تاکنون هیچ موردی از شیوع شپش در مدارس آذربایجان شرقی گزارش نشده است

به گزارش خبرنگار پانا از آذربایجان شرقی، آلودگی به شپش سر که به آن بیماری پدیکلوزیس نیز گفته می شود، یکی از بیماریهای انگلی پوست انسان و از دغدغه‌های همیشگی جوامع بشری از گذشته های دور بوده، اگر چه بهبود وضعیت بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تاثیر به سزایی در کاهش آلودگی به شپش داشته است، اما همچنان این آلودگی گستردگی جهانی دارد.

در گذشته آلودگی به شپش سر اغلب در بین اقشار کم درآمد و فقیر جامعه شایع بود اما امروز این آلودگی در بین اقشار مختلف جامعه مشاهده می شود و ابتلا به شپش سر مختص قشر اجتماعی و اقتصادی خاصی نیست.

با سرد شدن هوا، بر ترس خانواده ها از ابتلا به بیماری پدیکلوزیس افزوده می شود، چرا که احتمال شیوع این بیماری در فصول سرد سال افزایش می یابد و دلیل آن حجم بالای لباس افراد و تراکم جمعیت در این فصول می باشد.

انتقال در افراد خانواده به سرعت و سهولت رخ مى دهد، حال آنکه ابتلا قبلى به شپش ايمنى ايجاد نمى كند، بنابراين يك فرد ممكن است بيش از يكبار به بيمارى مبتلا شود.

با عنایت به اینکه ابتلا به شپش سر یکی از بیماریهای شايع در سنين مدرسه و بویژه دانش آموزان مقطع ابتدایی است، بهمین دلیل گفت و گویی را با حکیمی رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش آذربایجان شرقی ترتیب داده ایم تا در جریان اقدامات آموزش و پرورش استان برای مبارزه و پیشگیری از شیوع این آلودگی در مدارس قرار بگیریم.
داریوش حکیمی در خصوص عامل ایجاد بیماری پدیکلوزیس می گوید: این بیماری توسط حشره انگلی کوچک، بدون بال و خونخواری بنام شپش ایجاد می شود که دارای شش پا بوده و محکم به پوست سر جسبیده و از خون انسان تغذیه می کند.
وی اضافه می کند: هر شپش به اندازه یک دانه کنجد و به رنگ سفید مایل به خاکستری است و تخم شپش که به آن رشک یا سرکه نیز گفته می شود، بیضی شکل و سفیدرنگ و به اندازه ته سنجاق است و به ساقه موهای پشت گردن و گوشها می چسبد و در اغلب موارد با شوره سر اشتباه گرفته می شود.
حکیمی می افزاید: خارش شدید سر از جمله علامت های ابتلا به بیماری پدیکلوزیس بوده و در برخی موارد ابتلا به این بیماری بدون علامت بوده و با معاینه سر قابل تشخیص است.
رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش استان خاطر نشان می کند: آلودگی به شپش یکی از مشکلات جدی و شایع بهداشتی در کشورهای مختلف جهان است و در کودکان شایع تراز بالغین بوده و اکثرا در مراکز پرتراکم نظیر مدارس و مهدهای کودک بچشم می خورد و با توجه به نحوه پوشش افراد، اغلب در فصول سرد سال شیوع پیدا می کند.
وی با بیان اینکه آلودگی به شپش در دختران شایع تر از پسران است، در خصوص دلایل این موضوع می گوید: نوع پوشش سر و حجم بالای موی سر در دانش آموزان دختر از جمله دلایل شایع بودن این آلودگی در مدارس دخترانه است.
حکیمی با تاکید بر اینکه آلودگی به شپش سر محدود به قشر و طبقه اجتماعی و اقتصادی خاصی نیست، می افزاید: در گذشته رعایت نکردن بهداشت فردی و کمبود امکانات بهداشتی از عمده ترین علل بروز این آلودگی به شمار می رفتند و بهمین دلیل این بیماری اغلب در بین اقشار کم درآمد مشاهده می شد اما امروزه این آلودگی به دلیل کثرت مسافرتهای برون مرزی، استفاده از استخر، سالن های زیبایی و آرایشگاه های زنانه در مناطق مرفه و بالانشین شهر بیشتر شیوع دارد.
وی همچنین در خصوص راه های انتقال آلودگی به شپش سر بیان می کند: این آلودگی به طور مستقیم و از طریق تماس موی سر با موی سر فرد آلوده و یا بطور غیرمستقیم و استفاده مشترک از اشیاء آلوده نظیر شانه، شال و کلاه قابل انتقال است.
رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش استان رعایت بهداشت فردی و محیطی را بهترین راه پیشگیری و درمان آلودگی به شپش اعلام کرده و می گوید: درگذشته برای درمان این بیماری، موی سر افراد مبتلا را می تراشیدند و این موضوع از لحاظ ظاهری مشکلاتی را برای فرد ایجاد می کرد و موجب عوارض روحی و روانی بسیاری بویژه در دختران میشد.
وی اضافه می کند: امروزه با توجه به وجود محصولات دارویی و بهداشتی دیگر نیازی به تراشیدن کامل موی سر فرد مبتلا نیست و می توان برای درمان از این محصولات استفاده کرد.
حکیمی ادامه می دهد: برای پیشگیری و درمان بیماری شپش سر می توان از روش های سنتی نظیر جوشانده اسپند و شستشو با سرکه خانگی نیز استفاده کرد و بشکل علمی می توان با مراجعه به مراقبین سلامت در مدارس و ارجاع به مراکز درمانی تحت پوشش مراکز بهداشت استان و تهیه شامپو با این بیماری مقابله کرد.
وی با تاکید بر اینکه لازم نیست اولیای دانش آموزان قبل از مبتلا شدن به آلودگی از این شامپو استفاده کنند، می گوید: چون مصرف بیش از اندازه از آن عوارض پوستی بدنبال دارد.
رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش استان از والدین دانش آموزان خواست از تهیه و خرید شامپوهایی که در سطح داروخانه ها به صورت گسترده و برای کسب درآمد های گزاف توصیه می شوند، خودداری کنند.
وی به والدین پیشنهاد می کند؛ موهای فرزندان خود را بصورت روزانه و منظم زیر نور کافی بررسی و در صورت مشکوک بودن آلودگی فرزندانشان به مراقبین سلامت مدارس یا به نزدیک ترین مجتمع بهداشتی محل اقامت خود جهت راهنمایی بیشتر و یا درمان احتمالی مراجعه کنند.
حکیمی ادامه می دهد: در صورت شستشوی مناسب با شامپویی که به همراه شانه دندانه ریز در مراکز بهداشتی بصورت رایگان توزیع می شود، در عرض ۸ تا ۱۰ روز بیماری پدیکلوزیس درمان شده و نیازی به استفاده مجدد نمی باشد.
وی خاطر نشان می کند: والدینی که فرزندشان مبتلا به شپش سر شده این نکته را باید مدنظر قرار دهند که بدترین اتفاق دنیا برای آنها رخ نداده لذا با حفظ خونسردی به کنترل و درمان آلودگی به شپش اقدام کنند تا این موضوع تاثیری بر وضعیت تحصیلی و حالت های عاطفی فرزندشان نداشته باشد.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه تاکنون هیچ موردی از شیوع شپش در مدارس آذربایجان شرقی گزارش نشده است، به تشریح اقدامات آموزش و پرورش استان برای پیشگیری از شیوع بیماری پدیکلوزیس سر در سطح مدارس پرداخته و می گوید: برنامه های مختلفی در تمامی مدارس شهری و روستایی استان و با رویکرد مدرسه محور انجام می‌شود که برگزاری کارگاه های آموزشی برای معلمان و توزیع برشورهای آموزشی در سطح مدارس بویژه مدارس ابتدایی از جمله این برنامه هاست که افزایش آگاهی معلمان و مربیان، دانش آموزان و والدین در خصوص پیشگیری از این آلودگی، بیماریابی و ارجاع به مراکز بهداشت، ارتقای سطح بهداشت فردی دانش آموزان از جمله اهداف این برنامه هاست.
رئیس اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش استان می افزاید: در این راستا مراقبین سلامت مدارس، موی سر تمامی دانش آموزان را مورد معاینه و غربالگری قرار داده و موارد مشکوک را به مراکز بهداشتی درمانی ارجاع می‌دهند و در صورت ابتلا به بیماری، مورد را تا درمان کامل پیگیری می‌کنند و علاوه بر آن از طریق اداره سلامت و تندرستی آموزش و پرورش استان جلسات ویژه و مشترکی با کارشناسان بهداشت و سلامت آموزش و پرورش و مرکز بهداشت استان ترتیب داده شده و کنترل جدی در این زمینه صورت می گیرد.
وی همچنین می گوید: کاور ویژه ای بصورت ابتکاری طراحی شده که به پشت صندلی دانش آموزان متصل می شود و دانش آموزان می توانند وسایل شخصی خود نظیر شال و کلاه را داخل آن قرار دهند و از این طریق از انتقال شپش به یکدیگر خودداری کنند.
حکیمی در خاتمه تاکید می کند: با توجه به اینکه اکثرا شپش سر از طریق سایر افراد مبتلا در خانه به مدارس انتقال می یابد لذا از اولیای دانش آموزان می خواهیم در صورت وجود شپش در سر یکی از اعضای خانواده، به مدرسه محل تحصیل فرزند خود اطلاع داده تا اقدامات پیشگیرانه در این مدارس و کلاسهای درس با شدت و کنترل بیشتری صورت گیرد.

سخن پایانی اینکه والدینی که فرزندشان مبتلا به شپش شده، باید توجه داشته باشند که بدترین اتفاق عالم برای آنها رخ نداده و نباید ترسی به خود راه دهند و با حفظ آرامش و با مراجعه به مراکز بهداشتی به درمان فرزند خود بپردازند.
گزارش از قمر طالبی