استفاده از سلول های بنیادی در بازسازی ساختمان های دندانی

به گزارش پانا؛ دکتر طاهره السادات جعفرزاده کاشی با بیان اینکه کشف سلول‌های بنیادی در بیولوژی سلولی و مولکولی، منجر به تحول در روش‌های درمانی شده که امروزه جایگاه آن در تولید و بازسازی بافت‌های دهانی آسیب دیده نیز شناخته شده است، افزود:برخی از کاربردهای نانودر دندانپزشکی شامل استفاده از نانو ذرّه‌ها در کامپوزیت‌ها، باندینگ‌ها، مواد قالبگیری و سرامیک های دندانی است.

وی در اراتباط با موضوع «زیست مواد دندانی» اظهارداشت:زیست مواد بر اساس تعریف ارائه شده توسط انستیتوی ملی سالمت آمریکا و دیکشنری های معتبر، هر نوع ماده طبیعی یا مصنوعی به غیر از داروها است که با هدف افزایش یا حفظ کیفیت زندگی فرد، در تماس با بافت‌های بدن قرار می‌گیرد.

جعفرزاده کاشی با بیان اینکه علم زیستمواد دندانی یکی از علوم پایه در دندانپزشکی است که به عنوان یک شاخه مهم در ساخت، طراحی و ارزیابی مواد دندانپزشکی دارای جایگاه ویژهای در اکثر کشورهای جهان است، افزود:. مواد مورد استفاده در دندانپزشکی شامل انواع فلزات و آلیاژها، سمان‌ها، ترکیبات گچ و مواد قالب گیری، پلیمرها، کامپوزیت‌ها، انواع رزین‌ها، سرامیک و چینی، مواد پرکننده ریشه، و... است.

دبیر مشاور علمی در دوازدهمین کنگره انجمن سالیانه دندانپزشکان عمومی ایران ادامه داد: این مواد غالبا از دو دیدگاه مورد بررسی قرار می‌گیرند از یک سو با انجام آزمایشات دقیق، خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی تحت بررسی و ارزیابی قرار و از طرف دیگر بررسی‌های جامع فیزیولوژیکی و بیولوژیکی صورت می‌گیرد تا زیست سازگاری و عوارض بیولوژیک مواد تعیین شود.

جعفرزاده کاشی با اشاره به اینکه گسترش روز افزون کاربرد مواد دندانی سبب شد که در اوایل قرن نوزدهم طرح استاندارد کردن مواد دندانی مورد توجه قرارگیرد و دستورالعمل های استاندارد توسط مؤسسه استاندارد بین المللی ایزو تهیه شود، گفت: اگر در نسل اول زیست مواد دندانی تنها خصوصیات فیزیکی و مکانیکی مناسب مدنظر قرار می گرفت و از دیدگاه بیولوژیکی،بی ضرر بودن یا به عبارتی inert بودن این مواد کافی بود؛ با ظهور نسل دوم،بیواکتیو بودن یا به عبارتی ایجاد پیوندهای شیمیایی با بافت‌های اطراف نیز مدنظر قرار گرفت و گذار از مهندسی مواد به سمت مهندسی بیولوژیک در سنتز زیست مواد دندانی اهمیت خود را نشان داد.

این دندانپزشک اظهارداشت: شاید انقلاب بزرگ در این علم،ظهور نسل سوم زیستمواد دندانی با هدف تحریک پاسخ‌های سلولی در سطح مولکولی است. این انتقال به سمت مواد بیولوژیکی است که از طریق مهندسی بافت و سلول‌های بنیادی، نانو مواد، و سیستم های خودآرایه امکان پذیر است.

دبیر مشاور علمی در دوازدهمین کنگره انجمن سالیانه دندانپزشکان عمومی ایران عنوان کرد: بررسی مقالات و کتب رشته زیستمواد دندانی در سالهای اخیر نشان داده است که سیر تحولات به سمت دندانپزشکی بازساختی است. البته آنالیز، بررسی کیفی و بهبود تولید مواد متداول نیز همچنان انجام می‌گیرد.

وی بیان کرد: رشته زیستمواد دندانی از رشته های علوم پایه دندانپزشکی است که محصول محور و خدمات محور است و دانش آموختگان آن به درک و شناخت الزم از ترکیب شیمیایی و کاربرد انواع مواد پلیمر، سرامیک، فلز، و کامپوزیت مورد استفاده دردندانپزشکی در ابعاد ماکرو، میکرو، و نانو رسیده و این مواد را از تمامی جهات فیزیکی، مکانیکی، شیمیایی، بیولوژیک وفیزیولوژیک مورد بررسی قرار می دهند و بر اساس خواص مورد بررسی به طراحی و سنتز زیست مواد دندانپزشکی مناسب اقدام می‌کنند.

جعفرزاده کاشی با بیان اینکه کشف سلول های بنیادی در بیولوژی سلولی و مولکولی، منجر به تحول بدیعی در روش های درمانی شده که امروزه جایگاه آن در تولید و بازسازی بافت های دهانی آسیب دیده نیز شناخته شده است، افزود: در سال‌های اخیر، دندانپزشکی با هدف ترمیم و بازسازی ساختمان های دندانی، شروع به استفاده از سلول های بنیادی و مهندسی بافت کرده است که به آن دندانپزشکی بازساختی می گویند.

این دندانپزشک یادآور شد: نانو مواد نیز امروزه کاربرد زیادی در حیطه های مختلف دندانپزشکی شامل تشخیص، درمان و جلوگیری از بیماری های دهان و دندان یافته اند. برخی از کاربردهای نانو در دندانپزشکی شامل استفاده از نانو ذرّه ها در کامپوزیت ها؛ باندینگ ها؛ مواد قالبگیری و سرامیک های دندانی است. از برخی از نانو مواد در سیستم های دارورسانی در جهت معالجه بیماری ها نیز استفاده می‌شود.

وی عنوان کرد: در راستای این تغییرها، علم زیستمواد دندانی با کمک مهندسی بافت و مهندسی نانو از سمت مواد دندانی سنتتیک به سوی ساخت موادبیولوژیک رفته و بدون شک در آینده نیز این روند ادامه خواهد داشت. به موازات این پیشرفت ها تغییر و مصالح مواد موجود نیز باید صورت گیرد و در کاربرد مواد، تکنولوژی و مقرون به صرفه بودن آن ها در نظر گرفته شود.

دبیر مشاور علمی در دوازدهمین کنگره انجمن سالیانه دندانپزشکان عمومی ایران خاطرنشان کرد: جایگاه ویژه زیست مواد در دندانپزشکی و اهمیت اجرای پژوهش‌ها، تحقیقات و تألیفاتی که همه روزه در دنیا صورت می‌گیرد و نیازهایی که در این رابطه در دانشکدههای دندانپزشکی ایران احساس می‌شود، لزوم تربیت متخصصین این رشته را بیش از پیش آشکارمی‌کند.

جعفرزاده کاشی در ارتباط با جایگاه شغلی دانش آموختگان زیستمواد اظهارداشت:دانش آموختگان این دوره می توانند در جایگاه هایی همچون مراکز آموزش عالی کشور، مراکز تحقیقاتی، پژوهشکده ها، مراکز رشد و شرکت های دانش بنیان،آزمایشگاه‌های مرتبط به زیست مواد دندانی و مراکز خصوصی مرتبط فعالیت کنند.

دوازدهمین کنگره علمی سالیانه انجمن دندانپزشکان عمومی ایران ۱۹ تا ۲۲ دی ماه ۹۶ در مرکز همایش های برج میلاد برگزار می شود.

منبع:مهر