فیلمسازان اروپایی در هالیوود شکست می‌خورند
نقد فیلم سینمایی «چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» با حضور مازیار فکری ارشاد منتقد سینما بعد از نمایش فیلم با زیرنویس فارسی، در سالن اصلی فرهنگسرای اندیشه برگزار شد و طی آن حضور کارگردانان سرشناس اروپایی در هالیوود مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش پانا، بيست‌وسومین هفته از نمايش فيلم های مطرح خارجي با زبان اصلي و زيرنويس فارسي با حضور مازیار فکری ارشاد منتقد سینما و محمدرضا مقدسیان مجری-کارشناس، شامگاه سه‌شنبه ۱۸ مهر ماه برگزار شد و به نقد و بررسی فيلم «چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» اختصاص پیدا کرد.
فیلم «چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» به انگلیسی «What Happened To Monday» محصول سال ۲۰۱۷ آمریکاست. این فیلم ترکیبی از دو ژانر علمی تخیلی و هیجان انگیز است که تامی ویرکولا به عنوان کارگردان و نومی راپاس و ویلم دافو و گلن کلوز به عنوان بازیگر در آن حضور پیدا کردند.
«چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» در سال ۲۰۷۳ رخ می‌دهد، جایی که کشورها با قحطی و افزایش شدید جمعیت مواجه شده‌اند و دولت‌ها برای مقابله با این مسئله قانون تک فرزندی را اعمال کرده‌اند. در همین حین، هفت خواهر که هویت یکسان و زندگی مخفیانه‌ای دارند، از دست سازمان مخوف فرار می‌کنند.
بازیگران دوست دارند جای چند شخصیت متفاوت بازی کنند
بعد از نمایش فیلم، مازیار فکری ارشاد، منتقد سینما در ابتدای نشست نقد و بررسی با اشاره به علاقه بازیگران به ایفای نقش چند شخصیت در یک فیلم گفت: اصولاً بازیگران بدشان نمی‌آید نقش چندین نفر را بازی کنند، به خصوص در شرایطی که نقش‌ها و شخصیت‌ها به خوبی پرداخته شده باشند و تفاوت‌هایی با هم داشته باشند. کار برای بازیگر سخت تر می‌شود اما هم برای او و هم برای مخاطب اتفاق جذابی است.
محمدرضا مقدسیان هم با ذکر این نکته در چنین موقعیت‌هایی، بازیگران نیم‌نگاهی به اسکار دارند اما تاریخ نشان داده خیلی در این اتفاق موفق نخواهند شد. این اواخر بازی در چند نقش بیشتر شده؛ یادم هست فیلمی بود که در آن تام هاردی نقش برادر دوقلوی خودش را بازی می‌کرد.
بازی کردن یک بازیگر در چند نقش مورد توجه اسکار قرار نمی‌گیرد
فکری ارشاد هم در این رابطه گفت: برخلاف تصور و ذهنیت‌هایی که هست، این اتفاق اغلب مورد توجه آکادمی اسکار قرار نمی‌گیرد. به این دلیل که تازه در اینگونه چالش‌ها نقطه ضعف ها و مشکلات بازیگر و نقطه‌ضعف‌ها و مشکلات فیلمنامه نمایان می‌شود. برای همین کمتر شاهد هستیم در مراسمی مثل اسکار یا جشنواره های جدی، بازیگری با چند نقش در یک فیلم جایزه بهترین بازیگر را بگیرد. البته این اتفاق جذابیت های خاص فرامتنی به مخاطب می‌دهد و تفاوت‌های ظاهری و سلیقه‌ای شخصیت‌ها برای مخاطب جذاب‌تر است.
این منتقد سینما ادامه داد: تصور من این بود که شاید این شخصیت ها بر اساس هفت گناه کبیره طراحی شده اند و هر کدام نمایانگر یکی از کاستی‌های بشری هستند اما هر چه جلوتر رفتیم دیدم نه، اینطور نیست. تفاوت در اینجا نیست. هدف کارگردان این بوده که این هفت خواهر، که از یک ژنِ خوب به دنیا آمده‌اند، هفت‌قلو باشند اما هر کدام ویژگی‌های شخصیت متفاوت و پررنگی ندارند که بگوییم این شخصیت نماد قضیه خاصی است. فیلم از این بابت کاستی دارد و نقطه ضعف فیلم است.
مازیار فکری ارشاد با اشاره به اینکه در حال حاضر سینما از لحاظ تکنولوژی و تکنیک نوشتن فیلمنامه خوب پیش می‌رود گفت: در زمانی که سریال‌های بزرگی ساخته شده اند و جهشی در فیلمنامه نویسی را شاهد هستیم و این جهش را بیشتر در مورد شخصیت‌پردازی می‌بینیم، انتظاری که از فیلم «چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» می‌رود این است که در طراحی شخصیت این هفت کاراکتر اصلی قدرت و قوت بشری یا نقصان بشری را ببینیم اما جز در تفاوت ظاهری، تفاوت بنیادینی در این شخصیت‌ها نمی‌بینیم.
استعارات و نمادهای فیلم گل درشت است
در ادامه مقدسیان به نقص‌های فیلمنامه اشاره کرد و ادامه داد: در مقیاس هالیوود اگر بخواهیم در نظر بگیریم، فیلمنامه «چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» ضعیف است، هر چند از فیلم‌های ایرانی بسیار بهتر نوشته شده؛ حتی نمی‌توان از فیلمِ هفتِ دیوید فینچر یاد کرد، چون به نظر من توهین به فینچر است که بخواهیم فیلم هفت را با این فیلم مقایسه کنیم. اما احساس می‌کنم نسبت به فیلم‌های تخیلی و علمی خیلی عقب نیست. کدام فیلم علمی-تخیلی فیلمنامه قدرتمندی داشته است که بتوان ابعاد مختلف شخصیت‌هایش را تحلیل کرد؟
مقدسیان اضافه کرد: با توجه به این ضعف همیشگی فیلمنامه های آثار علمی - تخیلی، می توان در فیلم «چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» سراغ نمادها و استعاره ها رفت. شخصیت های اصلی فیلم، نماد روزهای هفته هستند. از آنجا که در این تیپ فیلم ها نمادها خیلی گل درشت طراحی می‌شوند و با توجه به اینکه فیلم در آینده ای رخ می‌دهد که ما ندیدیم، پس به راحتی این استعاره‌های گل درشت را می‌پذیریم.
ایده درخشانی که در اجرایش آسان‌گیری شده است
فکری ارشاد گفت: اگر نخواهیم با فیلم کُشتی بگیریم و به زور لایه‌های سوم و چهارمش را تحلیل نکنیم؛ فیلم یک ایده درخشان دارد. ایده دو خطی که اگر بشنوی کنجکاو می‌شوی که حتما ببینی. در اجرا فضای آخرالزمانی خوبی را هم طراحی کرده که قابل تقدیر است. در این فضاست که واکنش سینمایی به اتفاقات روز مثل افزایش جمعیت و گرمایش زمین و جنگ بر سر آب و از بین رفتن منابع محیط زیست را هم می‌بینیم.
وی افزود: اگر بخواهیم نکات منفی را در نظر بگیریم؛ فیلم از نیمه، دچار آسان گیری می‌شود. این آسان گیری را هم در متن شاهد هستیم، مثل وقایع متعددی که بر اساس تصادف رخ داده است. به طور تصادفی شخصیت به فلان جا می‌رود، اتفاقی تیراندازی می‌شود، خیلی تصادفی یکی گلوله می‌خورد و یکی نمی‌خورد و در فراز بعدی این عنصر تصادف بیش از گنجایش فیلم، در فیلمنامه و متن دیده می‌شود.
میزانسن و دکوپاژ اشتباه در یک سوم فیلم!
این منتقد سینما اضافه کرد: در اجرا هم با این ضعف ها و آسان گیری ها مواجه هستیم. شاید بعد از بیست دقیقه، من میزانسن‌ها و دکوپاژهای غلطی در فیلم دیدم که خیلی عجیب غریب بود. در یک فراز خیلی مهم از فیلم در فضای بارانی رخ می‌دهد که مشخص است دستکم یک هفته تا ده روز فیلمبرداری این چندسکانس طول کشیده است. اما در فیلم، ما در تمام این سکانس‌ها آفتاب را در صورت شخصیت اصلی می‌بینیم. شاید این اتفاق در چند پلان قابل چشم‌پوشی باشد اما در حدود سی دقیقه از فیلم این مشکل وجود داشت و در یک صحنه هم آفتاب و هم باران را می‌دیدیم.
فکری ارشاد ادامه داد: به نظر می‌رسد فیلم «چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» خیلی ارزان است اما می‌خواهد ادای فیلم‌های بیگ‌پروداکشن و گران قیمت را دربیاورد. جریانی در سینمای هالیوود در قرن بیست و یکم وجود دارد که در آن چون تمام قصه‌ها گفته شده و تمام کارگردانان بزرگ هم در روایت این قصه ها زورآزمایی کردند، هالیوود سراغ کارگردانان مطرح اروپایی می‌رود.
کارگردانان اروپایی در هالیوود موفق نمی‌شوند
این منتقد سینما با اشاره به روند حضور فیلمسازان اروپایی در هالیوود گفت: تعداد زیادی فیلمساز اروپایی می‌شناسیم که بعد از ساخت چند فیلم موفق در کشور خودشان و در قاره اروپا، دو تا جایزه که از جشنواره های معتبر می‌گیرند، خیلی سریع جذب هالیوود می‌شوند. چون هالیوود اینطور برداشت می‌کند که فیلمسازان آمریکایی چون کودکی و جوانی خود را تحت تاثیر تلویزیون و فیلم های هالیوودی پشت سر گذاشته و اساساً زیبایی شناسی ذهنش هالیوودی است، پس حالا که قصه‌ها تکراری شده، نوع نگاه متفاوت را در فیلمسازان اروپایی جستجو می‌کنند که شاید نگاه دیگری به مفاهیم سینمایی و تکنیک و قصه داشته باشد و به طور کلی دکوپاژ اروپایی ها کاملاً متفاوت از هالیوود است. حالا، چون با این ایده، خروجی باید حتما هالیوودی باشد، ما بدترین فیلم‌های سال های اخیر را می‌بینیم که شکست‌های هنری و تجاری توسط کارگردان بزرگ اروپایی اتفاق افتاده است.
وی افزود: کارگردان «چه اتفاقی برای دوشنبه افتاد» چهار فیلم در نروژ ساخته و بعد جذب هالیوود شده و این فیلم، سومین فیلمی ست که در هالیوود ساخته است. به نظرم این کارگردان نروژی بدشانس است، چون بقیه اروپایی های هالیوود، فیلم های می‌سازند که اگر هم موفقیت تجاری یا هنری کسب نمی‌کند، دستکم فیلم مهم و جریان سازی می‌شود. حالا این فیلمش به واسطه سه بازیگر شناخته شده، بیشتر به چشم آمده است. به طور کلی درخواست هالیوودی ها از اروپایی‌ها به نتیجه نرسیده است.
این نشست با پرسش و پاسخ حاضران در سالن به پایان رسید. جلسات نقد و بررسی فیلم‌های روز سینمای جهان هر دو هفته، سه‌شنبه‌ها در فرهنگسرای اندیشه برگزار می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به سایت تیوال، حضور خود را در جلسات رزرو کنند.
ارسال دیدگاه