مد و مدلینگ متولی مشخصی در ایران ندارد

علی گرانمایه پور استاد علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی پانا درباره روند شکل گیری مدهایی خاص در جامعه بیان کرد: تاریخ مدگرایی در ایران برمی گردد به تمدن استقرار و یکجانشینی انسان ها. یکی از لوازم های انسان نئاندرتال به غیر از ابزار شکار و کشاورزی در دشت طی تاریخ پوشش و لباس بوده است. اما آنچه امروزه مد نامیده می شود، در دوره فراعنه مصر پوشش بسیاری از لشکریان و روحانیون را تشکیل می داده است. اساسا پوشش نشان دهنده جایگاه و طبقه اجتماعی، مسلک و مذهبی گروه های ختلف و اقوام است.

وی افزود: هر کشوری متناسب با فرهنگ و زیست بوم جغرافیایی، مد خاص خود را دارد. اما سبک زندگی آمریکایی و غربی بعد از جنگ جهانی دوم نفوذ بسیاری پیدا کرده است. حتی مبلمان و کت و شلوار نماینده زندگی غربی در ایران شده است. چالش بزرگ ما در ارتباط با مد در ایران با توجه به عرضه های جدید صورت می گیرد. به نظر می رسد ما در این زمینه از چند موضوع غافل بوده ایم. یکی از آن ها گرایش های جوانان به سبک های پوشش بوده است. گاهی مقابله هایی با نوع پوشش زنان و مردان در جامعه ایجاد شده، اما نتیجه بخش نبوده است. زیرا انسان ذاتا مد گراست و نباید با این تمایل مقابله کرد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این که چه نهادهایی باید مسئولیت پاسخگویی در زمینه جریان سازی های متهاجم مدگرایی در ایران را برعهده بگیرند، عنوان کرد: متاسفانه مد و مدلینگ متولی مشخصی در ایران ندارد. اگرچه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ممکن است ادعا کند در این زمینه اقداماتی را انجام داده است. اما هنوز این بخش جایگاه رسمی در کشور ندارد. بنابراین آن ها که به طور زیرزمینی شروع به طراحی و واردات لباس و ادوات زیبایی می کنند، کار خود را تقریبا بدون مانع پیش می برند.

وی ادامه داد: امسال بحثی مطرح شد که لباس های منقوش به طرح های محرم و عاشورایی منبعث از طرح های تهاجم فرهنگی است. اما هنوز در کشور ما، جوانان نمی دانند باید عکس فردین یا مصدق را روی لباسشان درج کنند یا تصویری از استاد شجریان یا فلان هنرپیشه خارجی. ما دچار بلاتکلیفی در این زمینه هستیم و هنوز به این جمع بندی نرسیده ایم که باید کدامیک از نمادهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ... بر لباس هایمان درج شود.

گرانمایه پور همچنین خاطر نشان کرد: یک جوان دوست دارد لباس های منقش به شعرهای عاشورایی بپوشد. اما دقیقا نمی توان گفت که آیا مدهای اشتباه در جامعه هدایت شده است یا نه و چه تفکری پشت آن بوده است؟! متولیان امر باید برای مد فکری بکنند. یا دست بخش خصوصی و طراحان لباس را در طراحی لباس باز بگذارنند. یا این که تکلیف جوانانی را که گرایش به مد و خوش پوشی دارند، مشخص کنند که باید چه نحله ای را پیگیری کنند؟! اگر ما نتوانیم مدهای ایرانی را طراحی کنیم هر روزه شاهد واردات پوشاک خارجی هستیم.

وی با بیان این که سرکوب و برخوردهای سلبی راهکار درستی برای فرهنگسازی در زمینه مد نیست، افزود: اگرچه نیروی انتظامی بر حسب قانون و در چارچوب آن، وظایف خود را با برخوردهای سلبی انجام می دهد، اما نهادها و مراکزی که از بودجه کشور سالانه میلیاردها تومان برداشت می کنند، باید جوابگوی برخی مدهای غیرفرهنگی باشند. متاسفانه وقتی در کشور ما بحرانی اتفاق می افتد، مسئولان خود را کنار می کشند. اما وقفتی موفقیتی کسب می شود همه خود را شایسته کسب مدال می دانند. این اتفاق در ارتباط با بسیاری از مسائل وجود دارد. مثلا در ارتباط با لوازم تحریر چینی و ژاپنی نیز دچار مشکل هستیم. این در حالی است که دست کم می توان گفت بخش لوازم تحریر متولی دارد و باید تکلیفش مشخص شود.

این کارشناس فرهنگی درباره مدگرایی در ظاهر و پوشش در عزاداری های محرم بیان کرد: مدگرایی در ماه محرم به سال های اخیر منحصر نمی شود. در گذشته نیز عزاداران از دستار و دستمال و کمربند و پوشش های خاص در این ماه استفاده می کردند. جوانان امروز نیز دوست دارند با لباس منقوش و خاص در مراسم حضور داشته باشند. بنابراین به نظرم برای مقابله با پوشش های نامناسب در این ماه نباید برخورد قهری کرد. بلکه باید مد را سامان دهی کرد. چراکه استفاده از لباس های برای جوانان جذابیتی برای شرکت در مراسم عزاداری ایجاد می کند و ما باید این را باید یک فرصت بدانیم نه تهدید و به مسیر درست هدایت اش کنیم. برای مثال تی شرت های رایگانی متناسب با نقش های فرهنگی در اختیار جوانان قرار دهند تا جلوی توزیع تی شرت ها و لباس های نامتعارف گرفته شود.