عده ای می گفتند فیلم «بادیگارد» رد شد تا حاتمی کیا مظلوم بماند

به گزارش سرویس فرهنگی پانا، برنامه سینمای ایران پنجشنبه ۲۹ بهمن ماه میزبان ناصر هاشمی (بازیگر فیلم برادرم خسرو) و احسان بیگلری (نویسنده فیلم برادرم خسرو) و مجتبی راعی و ابوالحسن داوودی بود که توضیخاتی را درباره نحوه داوری های سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر دادند.
شهاب حسینی برادرانه پای فیلم ایستاد
در ابتدای برنامه احسان بیگلری نویسنده فیلم «برادرم خسرو» گفت: یادم می آید ابتدا می خواستم فیلمی با قصه ای دیگر بسازم که فیلمنامه را نزد سعید ملکان بردم ، خواند و به من گفت این فیلمنامه را نساز و این حرف من را به شدت افسرده کرد اما متوجه شدم همین مخالفت ملکان من را به جایی رساند که متوجه شدم خودم را چگونه در سینما پیدا کنم.
وی ادامه داد: همان شب قصه جدیدی به ذهنم رسید که از آن به بعد همراه با پریسا هاشم پور (همسرم ) فیلمنامه را کامل کردیم . با ساخت این فیلم می خواستم از فضای فیلم های اجتماعی بیرون بیایم و وارد درام روانشناختی شوم. صد دردصد از فیلم راضی نیستم اما تلاش کردم تا فیلم قابل قبولی بسازم بعد از ۵ ماه فیلمنامه کامل شده را به سعید ملکان دادم که خواند و تایید کرد و گفت بسازید.
وی با اشاره به بداهه گویی نیز ادامه داد: وقتی بازیگری مانند شهاب حسینی را داری که سعی می کند فضا را زنده کند و یا ناصرهاشمی که بازیگری تئاتری بود سعی می کردم در جاهایی منعطف باشیم و در جاهایی که بداهه صحیح کمک می کرد، استفاده می کردیم.
نویسنده فیلم«برادرم خسرو» یادآور شد: شهاب حسینی زمینه ساز ساخت این فیلم بود که کمک زیادی به ساخت فیلم کرد و برادرانه پای این فیلم ایستاد ضمن اینکه دستمزدی هم برای حضورش در این فیلم نگرفته است.
وی درباره لوکیشن فیلم نیز گفت: از لوکیشن های آپارتمانی با فضای سرد خسته شده بودم و می خواستم در خانه ای بزرگ و گرم باشد و خانه تنگ و تاریگی را برای خسرو درنظر نگیریم. دفتر شهاب حسینی جایی بود که طبقه بالای آن منزل یک خانم بود که به پیشنهاد شهاب آنرا دیدیم و به عنوان لوکیشن انتخاب کردیم.
بیگری همچنین خاطرنشان کرد:در فیلم سینمایی «درباره الی» دستیار اصغر فرهادی بودم همچنین چند فیلم هم در کنار کیومرث پوراحمد بودم که تجربه های بسیار خوبی بود.
وی درباره فیلم نیمه بلندش نیز گفت: در این فیلم مجید بهرامی بازی می کرد که بازیگر بسیار بزرگ و دوست داشتنی بود که برای نقش خودویرانگری می کرد. این فیلم بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت . زمانیکه فیلم تمام می شود دیگر نمی توانم با فیلم ارتباط برقرار کنم زیرا در زمان مونتاژ زیاد آنرا می بینم شاید به همین دلیل حسی به آن ندارم.
بیگلری با بیان اینکه بخش سخت سینما مدیریت کردن است ادامه داد: تمام ۴۵ شب فیلمبرداری من تنها ۵ شب به منزل رفتم زیرا مسئولیت سنگین بود و احساس می کردم که باید جواب سرمایه دیگران را بدهم و قدراین نعمت را بدانم. به نظرم سینما بسیار حرفه سختی است و مطمئن هستم فیلم بعدی از این هم سخت تر است.
سیاه و سفید را دوست ندارم
ناصر هاشمی گفت: وقتی فیلمنامه را خواندم نظراتی داشتم که به نویسنده فیلم گفتم و با بیگلری بحث های زیادی داشتم که مقداری از آن پذیرفته شد. نمی دانم اگر باقی نظراتم در فیلم اعمال می شد آیا فیلم بهتر می شد یا نه؟ اما می توان گفت فیلمنامه به گونه ای است که مخاطب را تا انتها با خود همراه می کند.
وی درباره لوکیشن فیلم نیز گفت: لوکیشن اثر زیادی بر روی مخاطب خواهد داشت به نظرم باید بر روی این نکته دقت زیادی شود.
بازیگر فیلم «برادرم خسرو» ادامه داد: بعد از سریال «روزگارغریب » دیگر نقش پزشک را قبول نکردم زیرا بعد از آن سریال در بین مخاطبان این انتظار پیش آمده بود که باید نقش های پزشک و مهندس را قبول کنم و من به دلیل اینکه می خواستم در این نقش کلیشه نشوم، نپذیرفتم.
هاشمی با بیان اینکه داستان‌های روانشناسی در فیلم را دوست ندارد، گفت: دوست داشتم فیلمنامه کلیت داشته باشد و با هردو شخصیت در فیلم همذات پنداری شود. سیاه و سفید را دوست نداشتم و فکر می کردم هرچه کلی تر باشد در ذهن ما بیشتر می ماند تا موقعیت ها را بهتر بفهمیم. به نظرم این دو شخصیت که یکی به سمت سنگ دلی و یکی به سمت ساده دلی برود از ماندگاری فیلم کم می کند.
باید خارج از نام ها زبان سینما را درک کنیم
در بخش دوم این برنامه ابوالحسن داوودی گفت: امسال در سینمای ایران برای من بدعت جدیدی بود زیرا آثاری را جوان ها به سینما آورده بودند که من را به شدت خوشحال کرد و البته کمی نگران. نگران از اینکه نسل من که با انقلاب کارش را شروع کرده باید سعی کند تا از قافله عقب نماند باید تلاش کنیم تا زبان جدیدی که در سینما جاری شده را خوب بفهمیم و گرنه می بازیم.
وی با بیان اینکه امروز تکنولوزی کار را ساده تر کرده او باید آنرا پذیریم ادامه داد: خصوصیت اصلی تکنولوژی جدید این است که کاربرد سینما را راحت تر کرده است اما اشکالش این است که برخی ها نیم خواهند از یک قالب خارج شوند. باید بپذیریم که این نسل بزرگ و ما پیر شدیم واگر امروز می خواهیم برای رده ۱۰ تا ۴۰ سال فیلم بسازیم باید به زبان جدید توجه داشته باشیم زیرا این جزئی از تکنیک کار است.
داوودی درباره داوری های سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر نیز گفت: امسال جشنواره فیلم فجر عاقلانه ترین و جذاب ترین شکل داوری را داشتند زیرا از همه طیف های فکری درکنارهم بودند و قطعا اگر۷ آدم که ۳۰ سال درکنار هم زندگی کرده بودند نمی توانستند بدین شکل عمل کنند.
«ابد و یک روز» و «ایستاده در غبار» داوری را آسان کرد
وی ادامه داد: چیزی که از همان ابتدای داوری برای همه ما اهمیت داشت این بود که در این داوری ها به حواشی کاری نداشتیم و مشخصا هنر صنعت سینما را داوری کردیم و کاری هم به پیامدهای آن نداشتیم و از همان ابتدا محمد حیدری و حجت الله ایوبی نیز این موضوع را پذیرفتند. باید توجه داشت که موقعیت فکری و جایگاه این داورها به گونه ای بود که از هرگونه جناح سیاسی و ... دور بودند به همین دلیل بهترین دوره داوری در جشنواره فجر را گذراندم.
داوودی در ادامه خاطرنشان کرد: در ابتدا پیش بینی می کردم داوی سختی داشته باشیم اما وقتی فیلم ابد و یک روز و ایستاده در غبار را دیدم خیالم راحت شد. باید توجه داشت که جشنواره فیلم فجر خط گذاری و ریل گذاری سینما را نشان می دهد.چیزی که امسال نشان می داد اینکه زبان و نسل جدید باید درک شود و نسل من باید از فضای تابوی سلطه اسم ها خارج شود. یعنی با نام کارگردان ها حق کسی ضایع نشود.
وی همچنین گفت: اختلاف فیلم « ابد و یک روز» و «ایستاده در غبار» بسیار فاحش بود ضمن اینکه در داوری های امسال بسیار زیاد به ساختار فیلم ها فکر کردیم و تفاوت زبان و موضوعی مطرح می کرد که با نسل امروز ارتباط برقرار کرد. تاثیراتی که ایستاده در غبار در نسلی که اصلا جنگ را ندیده بود تاثیر شگرفی بود و این به نظرم سینما است.به همین دلیل از این جهت که این جشنواره توانست فضا را جا بندازند که باید خارج از نام ها زبان سینما را درک کنیم و فاصله ها را کم کنیم.
صدا و سیما نگاهش به سینما جناحی است
وی با بیان اینکه مشکل جشنواره فیلم فجر در تعریف آن است، گفت: جشنواره فیلم فجر جشن آیینی در دهه فجر است و نتوانسته تعریف مشخصی به عنوان جشنواره داشته باشد. در جشنواره فیلم فجر هر فردی یک توقعی دارد به همین دلیل هم هر سال با حواشی همراه است. این توهم و توطئه ای که در جشنواره است موجب می شود تا جشنواره در موقعیت اصلی خود تعریف نشود.
داوودی با بیان اینکه جشنواره فجر سال ها از بی تعریفی رنج می برد ، ادامه داد: فایده مسابقه در جشنواره این است که فیلمساز باور می کند که دیده شده است و این دیده شدن بسیار مهم است. به عنوان مثال، در مورد فیلم های امسال یک یا دو فیلمساز اول کار ویژه ای ساختند که اگر توسط داوران دیده نمی شد موجب سرخوردگی آن می شد.
وی ادامه داد: تعداد فیلم هایی که در طول سال تولید می کنیم میزانی که خروجی داریم عملا ۵۰ سینما داریم که فیلم ها نمایش داده می شود و برای این ۵۰ سینما هم از نظر اطلاعات دادن به مخاطب خصاصت می کنیم. برخی فیلم ها مخاطب دارند اما اطلاع رسانی فیلم ها دقیق نیست.
داوودی افزود: صدا و سیما انحصاری است و اغلب اوقات نگاهش به سینما ملی نبوده و جناحی بوده است. باید متوجه شده باشد که وقتی یک شبکه دم دستی به راحتی می تواند جریان سینما را پیش ببرد برای تلویزیون خوب نیست که عقب بماند و توجه داشته باشد که سینما و رسانه ملی می توانند به هم کمک و همدیگر را کامل کنند و امیدوارم رفاقت بین سینما و تلویزیون روزی بوجود آید.
وی با بیان اینکه هیچ وقت به سینما به عنوان حرفه نگاه نکردم گفت: به نظرم خیلی خوب است تا از همان ابتدا که فیلمسازی قرار است فیلمی بسازد از او سوال شود که چرا می خواهی چنین فیلمی را بسازی و برای موضوع مورد نظر تا چه اندازه دغدغه داشتی.
خودسانسوری های نسل ما بیشتر شده است
راعی گفت: نسل ما با محدودیت های زیادی رشد کرده است و هر سال خودسانسوری های درونمان را بیشتر کردیم. در مورد موضوعاتی که انتخاب می کنیم هم باید توجه داشته باشیم که کلیشه نباشد زیرا اگر کلیشه شود که دیگر جذابیتی ندارد بنابراین کلیشه های ذهنی مان چارچوب هایی در ذهن خودمان پیدا کرده و دیگر خوب فکر نمی کند اما جوان های امروز رها هستند و متوجه کلیشه های ذهنی ما نمی شوند. فیلمساز جوان امروز رفته تحقیق کرده و فیلمش را می سازد اما ما زمانیکه می خواهیم فیلم بسازیم با نباید هایی مواجه هستیم.
وی درباره داوری ها نیز گفت: بیشتر جایزه ها بیشتر از ۵ رای داشتند البته تعدادی هم ۷ رای داشت. داوری سختی اش این است که باید با یک معیارهای تخصی داوری کنید درحالیکه فیلم ها ممکن است خارج از داوری رنگ و بوی دیگری داشته باشد. آیا همه آن فیلم ها باید انتظار داشته باشند که همه آنها در داوری هم رای آورد؟ ما به عده ای گفتیم بیایند و نظرات تخصصی درباره فیلم بدهند. مهم این است که با شرافت انجام داده باشند من فضای داوری را بسیار سالم دیدم.
راعی با بیان اینکه داوری سخت بود زیرا فشارهای حاشیه ای زیادی داشتیم افزود: سلامتی که داروها در برخوردها داشتند موجب آسانی کار می شد. زمانیکه فیلم ها خوب هستند داورها هم روی خوب بودن آن می ایستند. خوشبختانه ترکیب داورها به گونه ای بود که نمی شد بگوییم سخت است چون داوری ها صادقانه بود به همین دلیل هم راه درست زود پیدا می شد.
اگر« ابد و یک روز» نبود کار داوری سخت می شد
وی ادامه داد: اگر« ابد و یک روز» نبود کار ما سخت تر می شد. جالب است که عده ای می گفتند روی این فیلم فضاسازی شده است عده ای می گفتند شما فیلم بادیگارد را رد کردین تا حاتمی کیا مظلوم بماند درحالیکه چنین نبود. اگر همه کسانیکه کشور را دوست دارند اجازه دهند فرهنگ درگیر هدف های سیاسی نشود، به نفع همه است.
وی ادامه داد: یادم می آید یکی از سایت ها درباره ابد و یک روز نوشته بود داورها در راستای پروژه نفوذ کار کردند.
راعی درباره مسابقه ای بودن جشنواره نیز گفت: جشنواره فیلم فجر ایرانی شده به همین دلیل هم به سادگی نمی تواند مسیر مشخصی پیدا کند. زمانیکه سینما نبضش آرام می تپد همین جشنواره موجب تند شدن نبض سینما شده است. بنابراین مسابقه باید باشد به شرط آنکه داوران آن مستقل و کارشناس باشد.
وی ادامه داد: همه کسانیکه این کشور را دوست دارند و فکر می کنند مردم باید فیلم های ایرانی ببینند باید به سینما کمک کنند.