˝مسافر ماورا النهر˝ ستاره ای در آسمان شرق بود

هفته گذشته دو قسمت جدید از مستند "ستارگان شرق" درباره میرسید علی همدانی عالم و دانشمند قرن نهم هجری شمسی از شبکه سه سیما به پخش رسید.
رضا قربان نژاد تهیه کننده این مجموعه مستند که به زندگی، شخصیت و دستاوردهای دانشمندان و نام آوران شناخته شده و کمتر شناخته شده ایرانی می پردازد، درباره علت انتخاب این حکیم برای برنامه سازی بیان داشت: همه ما حافظ و سعدی را می شناسیم اما بعضی از دانشمندان را که چه بسا تاثیر بیشتر و مهم تری هم در فرهنگ ایرانی داشته اند، کمتر. از این رو لازم است به آنها هم پرداخته شود. من در حین تحقیق درباره یکی از دانشمندان برای همین مجموعه مستند بودم که در یکی از مجامع علمی، بزرگی دو بیت شعر منتسب به میرسیدعلی همدانی خواند و همین دو بیت در من تاثیر زیادی داشت و من را به ساخت مستندی درباره او ترغیب کرد.
وی با اشاره به دوبیت مذکور افزود:
هر که ما را یاد کرد ایزد مراو را یاد باد..... هر که ما را خوار کرد از عمر برخوردار باد
هرکه اندر راه ما خاری فکند از دشمنی.... هر گلی کز باغ وصلش بشکفد بی خار باد
این تهیه کننده ادامه داد: او عارفی است که در طول عمر خود با بیش از ۷۰۰ تن از شاعران، صنعتگران، عالمان و.... راهی کشمیر که آن دوران در شبه قاره هند وجود داشته است، می‌شود و بر اثر هدایت های او ۳۷ هزار نفر از مسلک های بودائی و... به اسلام گرایش پیدا می کنند و حالا هم بسیاری از مسلمانان در این منطقه باقیمانده نسلی هستند که او به تربیت آنها همت گمارده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: این تاثیرگذاری در شبه قاره هند از سوی میرسید علی همدانی به حدی است که اقبال لاهوری درباره او می گوید که با ورود میر سید علی به کشمیر آن ولایت به ایران صغیر معروف شد. همچنین از قول مرحوم حضرت آیت الله پسندیده روایت شده است که یکی از شاگردان همدانی جد امام خمینی (ره) بوده است. میرسید علی همدانی در آن زمان بالغ بر ۱۲ هزار کیلومتر مسافت را در راه ترویج اسلام سفر کرده و هزاران خطر را برای این امر به جان خود خریده است. از این فرهنگ غنی ایران و معارف اسلامی را در شبه قاره هند گسترانید و این شیوه تبلیغ عملی بود که او در پیش گرفت. در پایان نیز کینه توزان بر او زهر خورانیدند.
قربان نژاد با اشاره به درجه علمی این دانشمند به ابیاتی از اشعار او بسنده کرد و گفت: یکبار از میرسید علی همدانی می پرسند تو که هستی و او در قالب شعری که حکایت از ولایت مداری اش است، پاسخ می دهد: پرسید عزیزی که علی اهل کجایی...گفتم به ولایت علی کز همدانم
نی زان همه دانم که ندانم علی را... من زان همه دانم که دانم علی را
وی در پایان به تعداد قسمت ها و ویژگی های سری دوم مستند "ستارگان شرق" اشاره کرد و افزود: طرح سری دوم ستارگان شرق در ۸ قسمت نهایی شده و تاکنون به زندگی و شخصیت رودکی، مولانا جلال الدین و میرسید علی همدانی اختصاص یافته است. این سری از مستند ۸ قسمت دارد و تفاوت آن با سری نخست در این است دانشمندانی مورد نظر هستند که مقبره و آرامگاهشان در دیگر کشورها قرار دارد.
مستند "ستارگان شرق" به سفارش گروه دانش و اقتصاد شبکه سه سیما زندگی و سیره علمی، عملی و رفتاری حکیمان، عارفان و شعرا و دانشمندان برجسته ایرانی را مورد بررسی قرار می دهد.