جذب مربی پرورشی و نیروهای همیار در مدارس استثنایی؛ درخواست سهمیه ۱۱۱۱ نفری در آزمون استخدامی پیش‌رو

حمید طریفی‌حسینی در نشست خبری اظهار کرد: اتفاقات امیدبخشی طی یک سال گذشته در سازمان آموزش و پرورش استثنایی افتاده و مهمترین کار ما همپای بقیه بخش‌های وزارت آموزش و پرورش، ارتقای کیفیت و تقویت مدارس استثنایی به عنوان بخشی از مدارس دولتی بود و از آغاز سال تحصیلی جاری، تلاش بر این بود که این امر محقق شود.

وی با بیان اینکه ارتقای کیفیت آموزشی مدارس دولتی، ابعاد مختلفی دارد، خاطرنشان کرد: زیرساخت، تجهیزات، نیروی انسانی، نظام مدیریتی مدرسه، برنامه درسی و حمایت‌های ویژه‌ای که دانش‌آموزان استثنایی علاوه بر دانش‌آموزان عادی، نیاز دارند و تامین مالی از جمله این ابعاد است.

طریفی‌حسینی افزود: تلاش در ابعاد مختلف بر این بوده تا کارهایی را در این ابعاد برای دانش‌آموزان استثنایی در مدارس فراهم کنیم.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه یکی از موضوعات، جذب نیروهای توانبخشی بود، گفت: سومین آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۲ آزمون جذب مربی امور آموزش معلولان بود که ۱۰۰۰ ردیف استخدامی داشتیم و نتایج آن هفته گذشته اعلام شد.

وی با بیان اینکه در این آزمون فقط افرادی که حداقل دارای مدرک لیسانس کاردرمانی یا گفتاردرمانی بودند، می‌توانستند شرکت کنند، اظهار کرد: حدود ۲۴۱۶ نفر در این آزمون ثبت‌نام کرده بودند که ۱۶۷۳ نفر در روز برگزاری آزمون حاضر شدند و داوطلبانی که فرآیند آزمون را طی و به عنوان چند برابر ظرفیت، مجاز شدند ۱۱۶۸ نفر بودند که در فرآیند ارزیابی تکمیلی شرکت کردند و از این‌ها ۵۲۵ نفر را در مرحله اول به عنوان قبولی نهایی اعلام کردیم.

طریفی‌حسینی خاطرنشان کرد: با هماهنگی استان‌ها از اول بهمن، ابلاغ کاری آن‌ها صادر و امکان کار فراهم خواهد شد و با هماهنگی دانشگاه فرهنگیان نیز دوره آموزشی به‌صورت همراه با کار انجام خواهد شد. جذب ۵۴۱ نفر باقیمانده دیگر را برای تکمیل ظرفیت این آزمون در نظر داریم که دفترچه دیگری آماده شده و با هماهنگی معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش و سازمان اداری و استخدامی به زودی دفترچه تکمیل ظرفیت این آزمون را هم منتشر می‌کنیم و تکمیل ظرفیت را تا قبل از پایان سال تعیین تکلیف می‌کنیم.

وی اظهار کرد: جذب نیروهای توانبخشی، بخشی از نظام تشخیص و مداخله به‌هنگام است که ابعاد و مولفه‌های زیادی دارد که سال گذشته طراحی و استقرار این نظام را آغاز کرده‌ایم و یکی از ابعاد مهم این نظام، تامین نیروی انسانی متخصص بود که بخشی همین نیروهای کاردرمان و گفتاردرمان هستند.

حدود ۷۰۰ نیرو از طریق آزمون استخدامی آموزگاری و استثنایی جذب شدند

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی گفت: بخش دیگری از نیروی مورد نیاز را از طریق آزمون استخدامی آموزگاری و استثنایی جذب کردیم که ۲۳۳۲ ردیف استخدامی داشتیم و حدود ۷۰۰ نفر را توانستیم جذب کنیم و در آزمون استخدامی بعدی که وزارت آموزش و پرورش در حال تدارک آن است نیز سهمیه خوبی برای جذب آموزگاران استثنایی در نظر گرفته شده است. حدود ۱۱۱۱ نفر سهمیه پیشنهاد داده‌ایم که در صورت تایید سازمان اداری و استخدامی این جذب را خواهیم داشت. همچنین بخشی از سهمیه جذب مربی پرورشی و تربیت‌بدنی هم به مدارس استثنایی اختصاص پیدا خواهد کرد.

نیروهای خدمتگزار یا همیار دانش‌آموزان استثنایی حذب می‌شوند

وی افزود: در حال رایزنی هستیم که نیروهای خدمتگزار یا همیار دانش‌آموزان استثنایی را بعد از مدت‌ها در مدارس داشته باشیم که این نیروها نقش کمکی برای والدین و معلمان را در کنار دانش‌آموزان ایفا خواهند کرد که امیدواریم مجوز جذب این نیروها را هم بگیریم و کار جذب انجام شود.

۸۱۹ مرکز جامع تشخیص، توانبخشی و مداخله به‌هنگام در کشور راه‌اندازی شده است

طریفی‌حسینی با اشاره به نظام تشخیص، توانبخشی و مداخله به‌هنگام اظهار کرد: یک واحد ارائه خدمت ذیل این نظام داریم که مراکز جامع سنجش، آموزش و مداخله به‌هنگام هستند که تاکنون ۸۱۹ مرکز در کشور راه‌اندازی شده و در اکثر مناطق آموزشی حداقل یک مرکز جامع دادیم و مناطق محدودی فاقد این مرکز هستند. این مراکز، سنجش‌های دائمی و ثابت نوآموزان بدو ورود به دبستان و پیش‌دبستان را انجام می‌دهند و برای گروه‌های مختلف دانش‌آموزان که دارای اختلال هستند به‌خصوص اختلال عصبی هم خدمات ارائه می‌دهند. طیف وسیعی از دانش‌آموزانی که در مدارس عادی در حال تحصیل هستند، گروه هدف این مراکز هستند و در این مراکز، شرایط پذیرش نوآموزان پیش‌دبستانی را به‌صورت رایگان فراهم کردیم که بخشی از نیروهایی که استخدام می‌شوند در این مراکز به‌کارگیری می‌شوند.

وی با بیان اینکه بخش دیگری از این نظام، بازمهندسی شرایط و الزامات جای‌دهی آموزشی دانش‌آموزان استثنایی در نظام آموزشی است، خاطرنشان کرد: بعد از تشخیص نوع معلولیت دانش‌آموز باید تشخیص دهیم که آن دانش‌آموز در نظام آموزش عادی یا استثنایی تحصیل کند ‌یا با نظام استثنایی در نظام آموزش عادی تحصیل کند که کمیته جای‌دهی آموزشی در مراکز جامع ایجاد کردیم برای اینکه بتوانیم کار جای‌دهی آموزشی را به نحو مطلوب انجام دهیم. برنامه آموزشی و توانبخشی و مشاوره فردی را برای دانش‌آموزان در این کمیته تدوین و به یک مبنای عمل در مدارس استثنایی می‌رسد که دانش‌آموز از چه سطح خدمات آموزشی و توانبخشی استفاده کند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه در کنار آن یک نظام ارجاع هم ایجاد کرده‌ایم، افزود: نظام ارجاع، کار اولیه غربالگری و تشخیص برخی اختلالات و مشکلاتی که دانش‌آموزان دارند را انجام می‌دهد. دانش‌آموزانی که در مدارس عادی، نشانگاهی از اختلالات دارند، شناسایی اولیه می‌شوند و در صورت نیاز جهت دریافت خدمات با سطوح بالاتر به مراکز نظام ارجاع، معرفی می‌شوند.

تجهیزات اولیه نمازخانه ۴۲۰ مدرسه استثنایی در کشور تامین شد

وی با اشاره به خدمات توانبخشی در مدارس گفت: اتاق‌های ویژه نابینایان در مدارس داریم. همچنین اتاق‌های تاریک، فضاهای چندحسی و... در مدارس ایجاد شده که منابع مالی لازم در اختیار مدارس قرار داده شده و خیلی از مدارس، تجهیزات توانبخشی خوبی دارند و می‌توانیم خدمات توانبخشی خوب و باکیفیت و سطح بالا برای دانش‌آموزان داشته باشیم.

مربی پرورشی در مدارس استثنایی جذب می‌شود

طریفی‌حسینی با بیان اینکه حوزه پرورشی و تربیت‌بدنی، اهمیت زیادی دارد و یکی از رویکردهای تحولی، تقویت رویکرد امور تربیتی است، خاطرنشان کرد: امسال به‌صورت فراگیر، امکانی را فراهم می‌کنیم که جذب مربی تربیتی در مدارس استثنایی فراهم شود. میانگین دانش‌آموزان استثنایی در مدارس کشور حدود ۴۹ نفر شامل همه دوره‌های تحصیلی هستند که امکان تخصیص مربی پرورشی نداشتیم و با هماهنگی معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش این امکان فراهم شد که جزئیات آن اعلام می‌شود. همچنین حدود ۳ میلیارد تومان از منابع سازمان را تخصیص دادیم به ۴۲۰ نمازخانه در مدارس استثنایی و تجهیزات اولیه را فراهم کردیم و برنامه‌ریزی خوبی در زمینه اردوهای دانش‌آموزی و مسابقات و رویدادهای دیگر با هماهنگی با معاونت پرورشی و فرهنگی و معاونت تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش داشتیم که مسابقات و رویدادهای عادی برای دانش‌آموزان استثنایی هم برگزار شود که اکنون رویدادهای درون‌مدرسه‌ای در سطح منطقه و شهرستان در حال برگزاری است. ضمن اینکه در تابستان امسال حدود ۳ هزار دانش‌آموز در مسابقات ورزشی، قرآنی و فرهنگ سطح کشوری شرکت کردند و برای فرهنگیان نیز مسابقات ورزشی و قرآن و عترت و نماز به‌صورت مستقل برنامه‌ریزی شده است.

شهرداری‌های کشور تاکنون ۵۳ میلیارد تومان از تعهدات خود در قبال دانش‌آموزان استثنایی را محقق کرده‌اند

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با اشاره به ارائه خدمات در زیرساخت، خدمات، تجهیزات و سرویس و ایاب و ذهاب دانش‌آموزان استثنایی که موضوع بسیار مهمی است، گفت: با تعامل و هماهنگی و هم‌افزایی با مجموعه‌های مختلف، خیلی از شهرداری‌های کشور که حدود ۱۰۰ میلیارد تومان در سطح کشور تعهد داده‌اند تاکنون ۵۳ میلیارد تومان به‌صورت مستقیم یا به‌صورت ارائه خدمات محقق شده است. برخی استان‌ها ورود خوبی در این زمینه داشتند. برای مثال؛ در استان خوزستان تمام ۴۳ شهر و شهرستان حداقل ۵۰ درصد ایاب و ذهاب پیش‌بینی‌شده را تخصیص داده‌اند.

وی افزود: ۲۰ استان نسبت به بقیه استان‌ها نسبت به موضوع ایاب و ذهاب دانش‌آموزان استثنایی فعال‌تر هستند. شهرداری تهران تا الان ۳۵ میلیارد تومان به مدارس استثنایی کمک کرده و بعضی استان‌ها هم وسیله ایاب و ذهاب را فراهم کرده‌اند. ضمن اینکه از ابتدای سال تاکنون حدود ۸۰ میلیارد تومان نیز خود سازمان برای تامین ایاب و ذهاب دانش‌آموزان استثنایی اختصاص داده است در حالی که این منابع برای خدمات آموزشی، پرورشی و توانبخشی باید هزینه شود.

آموزش و پرورش استثنایی ۱۱۹ پروژه در حال ساخت دارد

طریفی‌حسینی با اشاره به پروژه‌های در حال ساخت خاطرنشان کرد: ۱۱۹ پروژه در حال ساخت در کشور داریم که ۵۶ پروژه، بالای ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی و ۲۸ پروژه، بالای ۷۰ درصد پیشرفت فیزکی هستند و بخش زیادی تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد.

۵۳ اتاق تخصصی تربیت‌بدنی در مدارس استثنایی در دهه فجر به بهره‌برداری می‌رسد

وی با بیان اینکه تلاش می‌شود که سایر فضاهای تخصصی هم فراهم شود، اظهار کرد: در هفته تربیت‌بدنی ۳۵ اتاق تخصصی درس تربیت‌بدنی و کانون‌های سلامت و تندرستی را افتتاح کردیم و تامین اعتبار ۵۳ اتاق تخصصی تربیت‌بدنی هم انجام شده که در دهه فجر به بهره‌برداری و تامین ۳۶ اتاق تخصصی را نیز معاونت تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش تعهد دادند که تامین اعتبار شده است. همچنین در طرح شهید سلیمانی هم از ابتدای سال تاکنون ۲۲ زمین چمن مصنوعی و ۳۰ اتاق درس تربیت‌بدنی ایجاد شده است. همه این اتفاقات طی یک سال اخیر افتاده و بخش زیادی از مدارس، فضای فیزیکی اولیه را داشتند که می‌شد مناسب‌سازی کرد که شهرداری‌ها در برخی استان‌ها در این زمینه هم کمک کرده‌اند.

۲۵ هزار دانش‌آموز در ۴ گروه معلولیت در مدارس عادی تحصیل می‌کنند

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه اولین همایش بین‌المللی تعلیم و تربیت کودکان با نیازهای ویژه با محوریت پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در روزهای اول و دوم اسفند برگزار می‌شود، گفت: از محققان، پژوهشگران و اساتید دعوت می‌کنیم در این همایش شرکت فعال داشته باشند و آورده خوبی بتوانیم برای اصلاح و بازنگری داشته باشیم.

وی با بیان اینکه مراکز جامع، شرایط پذیرش نوآموزان از ۴ سالگی را دارند، تصریح کرد: با توجه با اینکه نوآموزانی که سال بعد به پایه اول ابتدایی وارد خواهند شد را زودتر باید تعیین تکلیف کنیم در اولویت هستند.

وی خاطرنشان کرد: همکاران سازمان، تست‌های لازم را در این مراکز انجام می‌دهند و خانواده‌ها با مشاهده اولین نشانگاه که در عوامل شناختی و کلامی و حرکتی فرزندان نسبت به سایر همسالان می‌بینند می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند تا با تشخیص‌گذاری لازم، مداخله به‌هنگام انجام شود. دوره پیش‌دبستانی هم یک دوره اجباری و لازم است لذا تشخیص به‌هنگام در این دوره که توسط خانواده‌ها به مراکز جامع معرفی شوند، خیلی مهم است.

طریفی‌حسینی اظهار کرد: حدود ۲۵ هزار نفر از دانش‌آموزان در ۴ گروه معلولیت با آسیب بینایی، شنوایی و معلولیت جسمی و حرکتی و طیف اوتیسم سطح بالا در مدارس عادی و در قالب آموزش تلفیقی تحصیل می‌کنند. در بعضی شهرها مثل تهران، مدارس اختصاصی نابینایان و ناشنوایان و... داریم اما در برخی شهرها حتی خودشان هم تمایل دارند در مدارس عادی تحصیل کنند. شرایط تحصیل برای دانش‌آموزانی که بیماری خاص دارند در مدارس عادی فراهم است و آن‌ها اختلالی ندارند که در مدارس استثنایی تحصیل کنند. ضمن اینکه در خصوص غیبت این دانش‌آموزان برای درمان و رفت و آمد هم مدارس همکاری می‌کنند.

آموزش و پرورش استثنایی، خدمت‌محور است نه مکان‌محور

وی با تاکید بر اینکه آموزش و پرورش استثنایی، آموزش و پرورش مکان‌محور نیست بلکه خدمت‌محور است، افزود: خدمات آموزشی و توانبخشی تخصصی و حمایتی و تسهیلاتی که دانش‌آموزان تحت پوشش می‌توانند از آن استفاده کنند را ارائه می‌دهیم. در خصوص دانش‌آموزان دارای بیماری‌های نادر و خاص که تعدد بیماری‌های نادر هم زیاد است از طریق شرکای کاری، پیگیری و رایزنی می‌کنیم که گروه دیگری در کنار سایر گروه‌های تحت پوشش سازمان را ایجاد و تسهیلات و خدمات آموزشی را از باب زمان آموزش، نحوه ارزشیابی، حضور و غیاب و امکان تحصیل در مدارس آموزش از راه دور فراهم کنیم. حتی کلاس بیمارستانی هم داریم که به‌صورت انفرادی و موردی کار ثبت‌نام را انجام می‌دهیم تا بعدا بتوانیم یک سری تسهیلات را در اختیار آن‌ها قرار دهیم. چون این دانش‌آموزان دارای معلولیت نیستند و تحت عنوان بیمار در نظر گرفته شده‌اند.

زمان سنجش نوآموزان بدو ورود به دبستان از تابستان به کل سال تعمیم داده شد

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه سنجش نوآموزان، یکی از حوزه‌هایی بود که نقطه تمرکز ما در این ۲ سال بوده و تلاش بر ارتقای کیفیت آن بوده است، گفت: سنجش نوآموزان که به‌صورت فشرده در فصل تابستان برای حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار نوآموز انجام‌ می‌شد را در کل سال تحصیلی توزیع کردیم. امسال تاکنون سنجش ۱۳۰ هزار نفر در تابستان برای بچه‌هایی که در سن ۴ ساله بودند را پذیرش کرده‌ایم که مهر سال بعد به مدرسه می‌روند در سال تحصیلی تاکنون ۵۸۶ هزار نفر دیگر سنجش شده و به مرز ۵۰ درصد می‌رسیم و روند سنجش نوآموزانی که سال آینده، اول ابتدایی می‌روند انجام شده و امیدواریم تا پایان سال، سنجش حدود یک میلیون نفر را انجام دهیم و بقیه برای ۳ ماهه اول سال آینده می‌ماند و پرونده سنجش نوآموزانی که در مهر سال آینده به پایه اول ابتدایی خواهند رفت را در خرداد به‌طور کامل می‌بندیم.

سرانه دانش‌آموزان استثنایی بین ۵ تا ۱۰ برابر دانش‌آموزان عادی در نظر گرفته می‌شود

وی با بیان اینکه قبلا نتیجه سنجش نوآموزان در شهریور آماده می‌شد و فرصتی برای مداخله نبود و با همان شرایط وارد مدرسه می‌شدند، اظهار کرد: در رویکرد جدید علاوه بر تغییر زمان سنجش، عوامل اجرایی سنجش هم تعییر پیدا کردند. خیلی از افراد، خارج از آموزش و پرورش بودند و فقط در تابستان همکاری می‌کردند اما الان سنجش نوآموزان توسط نیروهای رسمی آموزش و پرورش انجام می‌شود. تست‌های سنجش آموزش و پرورش در بیرون وجود ندارد و کسی که در بیرون انجام می‌دهد، تخلف است. تست‌های غربالگری ما سالانه تغییر پیدا می‌کنند. سنجش، یک کار ثابت، دائمی، مستمر و فرآیندی است که در طول سال انجا ‌می‌شود و متغیرهایی که می‌سنجیم ‌هم نسبت به گذشته متفاوت شده است.

وی در خصوص هزینه تمام‌شده برای تحصیل هر دانش‌‌آموز استثنایی در کل کشور گفت: هزینه تمام‌شده آموزش، فرمولی دارد که حتی برای دانش‌آموزان عادی هم به‌طور دقیق قابل محاسبه نیست اما بین حداقل ۵ تا حداکثر ۱۰ برابر سرانه دانش‌آموز عادی را برای دانش‌آموزان استثنایی در نظر می‌گیریم.

طریفی‌حسینی در خصوص روند رشد دانش‌آموزان مدارس استثنایی ابراز کرد: روند تعداد دانش‌آموزان در ۴ گروه معلولیت، ثابت است و در بعضی از گروه‌ها مثل معلولین با آسیب شنوایی با توجه به پیشرفت‌های نظام سلامت کشور، کاهشی است. انجام آزمایش غربالگری در حیطه وظایف وزارت بهداشت است. آزمایش اجباری غربالگری برداشته نشده و اگر پزشک، تشخیص دهد و یا خانواده‌ای که سابقه معلولیت داشته باشند با نظر پزشک باید آزمایش غربالگری را انجام دهند.