توجه به اولویت‌ها و استفاده از فرصت‌ها در جهت تأمین منافع ملی

آناهیتا یاوری - آیت الله رئیسی پس از آغاز به کار خود بر این گزاره تاکید کرد که سیاست خارجی دولت از برجام شروع نمی‌شود و به برجام هم محدود نخواهد شد؛ سخنی که از تمرکز دولت بر پیگیری سیاستی حکایت می‌کرد که اهداف اقتصادی کشور را به ویژه در تعمیق رابطه با کشورهای همسایه و منطقه جست‌و‌جو می‌کرد. در امتداد عملی کردن این سیاست، طراحی و پیگیری برنامه‌های اقتصادی و شناسایی بازارهای جدید و حضور تأثیر‌گذار در نقاط مختلف برای تحقق وعده توسعه متوازن همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای در دستور کار دولت قرار گرفت.

دولت سیزدهم در سطوح مختلف و با رویکرد همسایه محوری و اولویت‌های منطقه‌ای در روابط اقتصادی، با تمرکز بر چندجانبه‌گرایی اقتصادی و با نگاه به آسیا و تعامل با کشورهای این منطقه توجه خود را در گام نخست عرصه سیاست خارجی قرار داد که به گفته وزیر امور خارجه یکی از ویژگی‌های سیاست خارجی متوازن دولت سیزدهم ضمن توجه به اولویت‌ها، استفاده از هر فرصتی در سایر حوزه‌های جهان برای تأمین حداکثری منافع ملی‌ است.

امضای ۹ سند بین ایران و ترکمنستان، برگزاری هفتمین اجلاس سران کشورهای ضامن روند آستانه (ایران، ترکیه و روسیه)، امضای ۸ سند بین ایران و ترکیه، امضای یادداشت تفاهم اقتصادی بین ایران و ارمنستان، امضای ۱۷ سند همکاری با تاجیکستان و همچنین امضای ۲۰ سند همکاری با چین از آن جمله است.

قطعاً یکی از چشمگیرترین اقدامات دولت در حوزه سیاست خارجی، تنش‌زدایی با پادشاهی عربستان سعودی بود. توافق جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در بهمن‌ماه سال گذشته برای ازسرگیری روابط دوجانبه، مهم‌ترین رخداد سیاسی و دیپلماتیک بود. با احیای روابط، همکاری‌های دو سویه ایران و عربستان از لحاظ امنیتی، سیاسی و اقتصادی، منطقه را به یکپارچگی و همگرایی نزدیک کرده و این موضوع اهمیت این رویداد را دوچندان کرده است.

علاوه بر گسترش روابط با همسایگان، منطقه و فرامنطقه و نیز تقویت محور آمریکای لاتین، تحول بزرگ دیگری که در حوزه سیاست خارجی رقم خورد به نقش‌آفرینی در اجلاس و سازمان‌های اثرگذاری همچون «شانگهای» و «بریکس» باز‌می‌‌گردد.

ابوالفضل عمویی در گفت‌وگو با پانا ضمن اشاره به دستاوردهای دولت در عرصه سیاست خارجی، اظهار کرد: «دولت سیزدهم در سیاست خارجی چند رویکرد را دنبال می‌کند؛ اولین رویکرد، تعامل با کشورهای همسایه است که در این زمینه دستاوردهایی داشته است که احیای روابط ایران و عربستان، ارتقای روابط با کشورهای عربی و رشد روابط با کشورهای آسیا میانه از این دستاوردها بوده است.»

وی افزود: «نقش آفرینی مثبت جمهوری اسلامی ایران در حوزه قفقاز یا پیگیری حقوق عامه در روابط با افغانستان از موضوعاتی است که باید دنبال شود. اما در مجموع رویکرد دولت سیزدهم، رویکرد قابل دفاع و قابل توجهی بوده است.»

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی بیان کرد: «توسعه قدرت‌های نوظهور اقتصادی در حوزه آسیا و اوراسیا نیز حائز اهمیت است که شاهد عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، مجمع بریکس و پیگیری مذاکرات ارتقای جایگاه ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا بودیم که گام‌های رو به جلو برداشته شد.»

عمویی اضافه کرد: «در کنار اینها، مذاکرات رفع تحریم‌ها هم برای تثبیت حقوق مردم ایران، پیگیری شده است. البته با کم‌کاری و بدعهدی طرف غربی، این مذاکرات هنوز به نتیجه نرسیده است اما جمهوری اسلامی ایران برای حفظ منافع ملی این مذاکرات را ادامه داده است.»

وی ادامه داد: «توسعه تعاملات سیاسی و دیپلماتیک، روند بلند مدتی برای تقویت و تنوع بخشی شرکای اقتصادی ایران و افزایش تجارت خارجی دارد. تجارت خارجی حاصل افزایش تولید در داخل کشور است. سال گذشته شاهد رکورد تجارت خارجی غیرنفتی با ۱۱۲ میلیارد دلار بودیم که این رقم نشان‌دهنده یک گام بلند است که در کشور برداشته است تا معضلات تجارت خارجی حل و فصل شود.»