سن بحرانی گرایش به مصرف مواد، دوره نوجوانی است

مهسا ایمانی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و داوطلب آزمون دکتری روانشناسی سال ۱۴۰۳ و دارنده ‌مدرک تربیت درمانگر کودک و نوجوان و عضو انجمن روانشناسی ایران در گفت و گو با پانا در خصوص دلایل گرایش نوجوانان به مصرف مواد مخدر گفت: «دلایلی که باعث مصرف مواد مخدر توسط نوجوان می‌شود می تواند متفاوت باشد. این شرایط شامل محیط خانواده، نحوه ارتباط والدین با فرزندان، جمع دوستان و همسالان، یکنواختی زندگی از دید نوجوانان، نداشتن ارتباط اجتماعی و یا کمبود آن، استرس و اضطراب، مشکلات تحصیلی و حتی کنجکاوی و عدم اعتماد به نفس می تواند از عواملی باشد که منجر به روی آوردن نوجوانان به مواد مخدر می‌شود. بسیاری از نوجوانان برای دور شدن از تنش و محیط هایی که به سلامت روان آنها آسیب می زند متاسفانه به سمت مواد روی می‌آورند که نوعی سرپوش گذاشتن برای مشکلات خود تلقی می شود.»

وی افزود: «سن نوجوانی حساسیت بالایی دارد و همان طور که در محیط خانواده باید حواسمان به نحوه ارتباط و حل تعارضات و مشکلات نوجوانان باشد در محیط های اجتماعی مانند مدارس هم باید دقت کنیم. همان طور که به تحصیلات فرزندان توجه می کنیم، محیط اجتماعی می‌تواند زمینه های مثبت و منفی در این موضوع را ایجاد کند. ارتباط با همسالان و دوستان، ضرورت برنامه ریزی برای آموزش یک سری اصول است که از محیط مدرسه باید آغاز شود.»

ایمانی بیان کرد: «سن بحرانی گرایش به مصرف مواد مخدر، دوره نوجوانی است چون تاثیرپذیری از همسالان و اتفاقات محیط اطراف بسیار بالاست. اگر از سن کم، فرد شروع به مصرف مواد داشته باشد احتمال اینکه در آینده بیشتر به این دسته رفتارها گرایش پیدا کند، بالاتر است. همانطور که این سن چالش‌های بسیار زیادی دارد باید به یک سری علائم هم توجه شود. اعتیاد در عملکردهای مغز نوجوانان می‌تواند اثر بگذارد، مشکلاتی از قبیل مشکل خواب، افت تحصیلی، نشانه های هیجانی مثل افزایش هیجانات منفی از جمله پرخاشگری، عدم کنترل هیجان، اضطراب بالا، رفتارهای پرخطر و حتی حالت های افسردگی و مشکل در تصمیم گیری و نشانه های جسمانی مانند افزایش ضربان قلب و فشار خون ایجاد می کند.»

وی خاطرنشان کرد: «برای پیشگیری از اعتیاد در سن نوجوانی راه های مختلفی وجود دارد. در ابتدا باید در محیط خانواده ارتباط و تعاملات را با فرزندان بهتر و موثرتر کنیم، خیلی از والدین به قدری درگیر امورات خود هستند که از فرزند خود غافل می‌شوند. دوستان و همسالان فرزندانمان را بشناسیم. سعی کنیم از تجربه های خودمان برای بچه ها استفاده کنیم. کنترل کردن فضای مجازی که این روزها نوجوانان و جوانان بیشتر سرگرم این فضا هستند و قراردادن محتواهای مناسب آموزشی. در صورت نیاز هم راهنمایی و مشاوره گرفتن از یک روانشناس ضرورت دارد که انجام شود.»

ایمانی در پایان اظهار کرد: «فرزندان، سرمایه های زندگی ما هستند و قرار است روزی در این جهان پهناور هر یک به نوعی مفید و موثر باشند. برای تربیت فرزندان نیاز نیست مدام به آنها گوشزد کنیم که شبیه ما شوند، بلکه رفتار خود را به عنوان یک والد آگاه باید در سمت و سوی درست پیش ببریم و همیشه همراه فرزندانمان باشیم. عشق و کنترل در کنار هم می تواند فرزندانی آگاه تربیت کند.»

خبرنگار: آیلار فیضی