حدود ۶ هزارنفر پشت نوبت دریافت خدمات کمک توانبخشی شنوایی 

فاطمه عباسی با اشاره به «نکوداشت هفته جهانی ناشنوایان» اظهار کرد: روز جهانی گرامیداشت افراد دارای معلولیت شنوایی هرساله در آخرین یکشنبه ماه سپتامبر برگزار می‌شود که امسال با ۲۴ سپتامبر (برابر با ۲ مهرماه) مصادف شد و به دلیل اهمیت توجه جامعه به این افراد مراسمی طی یک هفته (دوم تا هشتم مهر) برگزار می‌شود.

وی افزود: این هفته فرصتی است که موضوعات و چالش‌های پیش روی جامعه ناشنوایان و سخت‌شنوایان طرح شده و جامعه را نسبت به آنها آگاه می‌کنند. از دیگر اهداف این روز برجسته کردن تجربیات منحصر به فرد افراد ناشنوا از فرهنگ‌های مختلف اقصی نقاط دنیاست. در این روز طی رویدادهای گوناگون بر اهمیت مشارکت ناشنوایان در جامعه تاکید شده و به دیگران یادآوری می‌شود که «ناشنوایی برابر با ناتوانی نبوده بلکه روش متفاوتی از تجربه زندگی در دنیا است». نکته حائز اهمیت اینکه طی آگاه‌سازی جامعه سعی شده است عبارت «کر و لال» از واژگان معلولیت شنوایی حذف شود.

۵۰ درصد علت ناشنوایی‌ها «ژنتیکی» و ۲۵ درصد «ناشناخته» است

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اقدامات و آمار و عملکرد سازمان بهزیستی در خصوص توجه و حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت شنوایی در جامعه و کمک به حضور اجتماعی مؤثر در زندگی روزمره و توسعه دسترسی آنان، توضیح داد: آسیب شنوایی معلولیتی پنهان و دارای تاثیرات گسترده بر جنبه‌های مختلف رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد و خانواده وی است. میزان شیوع آن در زمان تولد بیش از دو برابر مجموع دیگر اختلالات قابل ارزیابی در نوزادان است (۲ تا ۴ در هزار موالید دچار کم‌شنوایی شدید تا عمیق هستند). خوشبختانه تشخیص به موقع و مداخله به‌هنگام روند اثربخشی در خدمات و کاهش معلولیت را در پی داشته است.

به گفته عباسی، از علت موارد ناشنوایی ۲۵ درصد به دلایل ناشناخته، ۵۰ درصد علت ژنتیک و ۲۵ درصد سایر موارد مانند (زردی، بیماری‌های مادر در حین بارداری و مسائل هنگام زایمان و....) بوده است.

وی با اشاره به تعداد افراد مبتلا به اختلالات شنوایی تحت پوشش سازمان براساس شدت معلولیت، گفت: ۷۱ هزار و ۸۴۶ تن از افراد تحت پوشش دچار اختلالات شنوایی خفیف، ۱۲۰ هزار و ۵۶۴ نفر دچار اختلالات شنوایی متوسط و ۱۴۵ هزار و ۴۱۴ نفر دچار اختلالات شنوایی شدید، ۴۸ هزار و ۸۶۱ نفر دچار اختلالات شنوایی خیلی شدید و ۳۱۹۱ نفر نامشخص هستند.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: کودکان معلول هر ۲ سال یکبار و موارد بزرگسال و معلولیت‌های غیر پیشرفته هر ۵ تا ۱۰ سال مورد بررسی وضعیت معلولیت در کمیسیون تخصصی مربوطه قرار می‌گیرند.

عباسی در ادامه سخنان خود درباره ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی به خانواده و کودک مبتلا به اختلالات شنوایی، به فعالیت ۱۱۸ مرکز روزانه توانبخشی اشاره کرد و گفت: این مراکز دارای ظرفیت اسمی ۶۱۰۰ نفر است که تعداد خدمت‌گیرندگان آن ۵۱۵۲ نفر و تعداد یارانه‌بگیران آن ۵۰۰۰ نفر است. تمام کودکان بهره‌مند از خدمات مراکز فوق به صورت ۱۰۰ درصدی از پوشش یارانه برخوردار بوده و میزان کمک هزینه (یارانه) پرداختی از سوی سازمان به ازای هر کودک به مراکز مذکور بین ۲ میلیون و ۲۷۰ هزارتومان تا ۲ میلیون و ۵۶۰ هزار تومان در ماه (متناسب با درجه ارزشیابی مرکز)، است.

وی با اشاره به ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی به کودکان مبتلا به اختلالات شنوایی در قالب مراکز توانبخشی حرفه‌ای بالای ۱۵ سال و ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی به توانخواهان کم شنوا و ناشنوا در قالب کارگاه‌های تولیدی حمایتی، افزود: دفتر امور توانبخشی آموزشی، حرفه‌ای و توانپزشکی برای توانخواهان کم‌شنوا و ناشنوا پس از طی دوره‌های آموزش حرفه‌ای در مراکز حرفه‌آموزی شرایط حضور در کارگاه‌های تولیدی حمایتی را فراهم آورده است تا توانخواهان بتوانند با استقلال نسبی در انجام قسمتی از یک حرفه توانایی کسب شده و بالقوه خویش را در راستای تولید یا ارائه خدمت به کار گرفته و با حضور در کارگاه‌های تولیدی حمایتی در این زمینه موفق شوند. طی سال گذشته ۳۳۵ نفر از افراد دارای معلولیت شنوایی از خدمات کارگاه‌های تولیدی حمایتی بهره‌مند شده‌اند.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور درخصوص خدمات کاریابی و اشتغال به توانخواهان کم‌شنوا و ناشنوا در قالب مراکز پشتیبانی شغلی نیز به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: مراکز پشتیبانی شغلی که با هدف تسهیل شرایط دستیابی به شغل پایدار توانخواهان کم‌شنوا و ناشنوا و به عنوان مؤسسه مجری در برقراری ارتباط با کارفرما و نظارت بر روند به کارگماری توانخواهان اقدام می‌کند، یکی از برنامه‌های دفتر مراکز توانبخشی روزانه و توانپزشکی بهزیستی کشور با هدف استفاده از حداقل توان افراد کم‌شنوا و ناشنوا جهت ایجاد شغل شایسته و ایجاد انگیزه و ارتقاء کیفیت زندگی این افراد است.

وی گفت: این مراکز با استخدام افرادی تحت عنوان مربی شغلی (J.C) مبادرت به ایجاد اشتغال برای توانخواهان می‌کند. در این مراکز معلولین آموزش حرفه‌ای و کارگاهی نخواهند دید. طی سال گذشته ۳۳۲ فرد دارای معلولیت شنوایی از این مراکز خدمت گرفته‌اند.

حدود ۶۰۰۰ نفر پشت نوبت دریافت خدمات کمک توانبخشی شنوایی

عباسی در ادامه به وضعیت تامین وسایل کمک توانبخشی نیز اشاره کرد و گفت: ۲۰ درصد از اعتبار وسایل کمک توانبخشی به مبلغ ۴۴۵.۱۵۴ میلیون ریال در سال ۱۴۰۱ به افراد دارای معلولیت شنوایی اختصاص یافته است. اکنون ۵۹۸۱ نفر پشت‌نوبت خدمات بوده که انتظار می‌رود تا پایان سال جاری به صفر برسد.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور درخصوص پیگیری‌های سازمان بهزیستی در زمینه کاشت حلزون شنوایی نیز بیان کرد: از سال ۸۶ اعتبار قابل توجهی با پیگیری‌های به عمل آمده به امر کاشت حلزون اختصاص یافت که جهت کاشت حلزون و تعمیر و تعویض، هزینه می‌شود.

وی یادآور شد: خدمات هنری و هنردرمانی به توانخواهان اختلال شنوایی نیز با هدف به‌کارگیری هنر و قابلیت‌های آن در تقویت و سلامت بهداشت روان، ارتقای سطح کیفی زندگی این گروه از افراد جامعه، ارتقاء سطح آگاهی عمومی، تلفیق اجتماعی و کمک به مشارکت آنان در جامعه طراحی و در دو بخش ارائه می‌شود.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور افزود: در حال حاضر در ۱۱۸ مرکز توانبخشی به ۵۱۵۲ توانخواه دارای اختلال شنوایی خدمات هنردرمانی ارائه می‌شود. ارائه خدمات خانواده‌محور از طریق مراکز مراقبت در منزل و مراکز ارائه خدمات توانبخشی در منزل، به ۹۴۷ نفر از افراد دارای معلولیت (چند معلولیتی که دارای اختلال شنوایی نیز هستند) از طریق دفتر برنامه‌ریزی و نظارت مراکز توانبخشی مراقبتی از دیگر خدمات است.

عباسی درخصوص تسهیلگری اشتغال برای این افراد نیز گفت: تسهیلگری اشتغال ۷۰۴۰ نفر از ناشنوایان در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۶۵ نفر از گروه هدف مذکور در ۵ ماهه اول سال ۱۴۰۲ از طرق مختلف از جمله پرداخت تسهیلات اشـتغالزایی، پرداخت مشوق‌های حمایتی، مشاغل خانگی، تعاونیها، گروه‌های همیار و... محقق شده است.

کاهش سن تشخیص شنوایی از ۳ به ۱ تا ۱.۵ سال

وی با اشاره به دستاوردهای برنامه غربالگری، تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران نیز توضیح داد: پوشش حدود ۱۴میلیون نفر در طول سال‌های اجرای برنامه (از سال ۱۳۸۴ الی ۱۴۰۱)، پوشش بیش از ۹۲ درصد موالید زنده کشور در سال ۱۴۰۱، شناسایی بیش از ۴۰ هزار نفر دارای اختلالات شنوایی از سال ۱۳۸۴ الی ۱۴۰۱، ارائه خدمات غربالگری شنوایی در حدود ۷۰۰ واحد غربالگری شنوایی به صورت ثابت و سیار، استفاده از ظرفیت‌های بخش غیر دولتی در مراحل غربال، تشخیص و مداخله، کاهش سن تشخیص از ۳ سال به حدود ۱ تا ۱.۵ سال طی ۲-۳ سال اخیر(سنین قبل از سخن گفتن)،‌ وجود کارشناسان مجرب و آموزش دیده و علاقمند ( برگزاری بیش از ۴۰ کارگاه آموزشی در طول سالیان اجرا) و پوشش مناطق محروم و روستایی از طریق خرید خدمت از بخش غیردولتی از جمله دستاوردها محسوب می‌شود.

به گفته معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، باتوجه به عملکرد این برنامه در سطح کشور، ایران یکی از ۷ کشور اصلی همکار برنامه با سازمان بهداشت جهانی در زمینه غربال شنوایی است.

عباسی همچنین به برنامه غربالگری شنوایی سنین ۳ تا ۵ سال (پیش دبستانی) اشاره کرد و گفت: این برنامه از سال ۱۳۹۶ بصورت پایلوت آغاز و در حال حاضر با استفاده از حدود ۲۰۰ دستگاه در کشور در حال اجرا بوده و تاکنون بیش از ۷۰۰ هزار نفر تحت پوشش برنامه قرار گرفته‌اند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره پرداخت کمک‌هزینه تحصیلی به دانش‌آموزان دارای معلولیت و شهریه دانشجویان معلول تصریح کرد: ۱۸هزار و ۵۰۰ دانش‌آموز دارای معلولیت شنوایی بهره‌مند از کمک هزینه تحصیلی ( با سرانه سالانه ۷۰۰ هزارتومان) و ۱۸۹۸ دانشجوی دارای معلولیت شنوایی شهریه دریافت می‌کنند.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه درخصوص طرح ارتقای توانمندی افراد دارای معلولیت شنوایی، بینایی، آسیب نخاعی و سالمندان نیز افزود: این فعالیت به منظور ارتقاء دانش افراد در خصوص مهارت‌های زندگی و سبک زندگی سالم، آشنایی افراد تحت پوشش با مسائل روان‌شناختی مرتبط با نوع معلولیت، افزایش مشارکت افراد در فعالیت‌های اجتماعی و مطالبه‌گری، افزایش مسئولیت‌پذیری افراد نسبت به خود، خانواده و جامعه، افزایش تعاملات بین فردی و خانوادگی و جامعه با تغییر در نگرش نسبت به معلولیت اجرا می‌شود که در حال حاضر ۱۲۰۷ نفر با معلولیت شنوایی تحت پوشش این طرح هستند. در راستای جامعه‌پذیری افراد دارای اختلالات شنوایی پوشش سایر خدمات سازمان نیز از جمله اورژانس اجتماعی، خدمات مشاوره‌ای، بیمه‌های اجتماعی و خدمات مددکاری و حمایتی بویژه برای زنان سرپرست خانوار شامل این افراد می‌شود.